Niniejsza publikacja jest wynikiem badań statutowych Zakładu Badań nad Gospodarką Niemiecką przeprowadzonych w 2016 r. Koncentrowały się one na analizie najnowszych tendencji w polsko-niemieckich stosunkach gospodarczych. W opracowaniu uwzględnione zostały wybrane aspekty tych badań autorstwa pracowników naukowo-dydaktycznych Zakładu, którzy równocześnie współpracują z Polsko-Niemieckim Forum Akademickim działającym w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie.
Publikacja obejmuje cztery opracowania, które pogłębiają wybrane problemy w polsko-niemieckich relacjach gospodarczych. Pierwsze opracowanie przygotowane przez prof. dr. hab. J. Wandela zatytułowane jest: "Neuere wirtschaftspolitische Entwicklungen in der Gestaltung der deutsch-polnischen grenzüberschreitenden regionalen Wirtschaftsbeziehungen: Eine ordnungsökonomische Analyse". Artykuł poświęcony jest analizie nowych zjawisk w polityce gospodarczej w kontekście polsko-niemieckich rejonów transgranicznych. Autor omawia sposoby i instrumenty oraz przedstawia skuteczność wspierania zrównoważonego rozwoju i kooperacji w rejonach transgranicznych. Wykazuje, że większość inicjatyw i projektów realizowana jest w ramach europejskiej polityki regionalnej i polityki spójności. Nakreślane są ramy działań oraz stosowane mechanizmy konstruktywistyczno-interwencjonistyczne z określeniem priorytetów dla finansowania. Różne formaty współpracy międzygranicznej działają głównie w ramach agencji pośredniczących w wydawaniu środków. Słabością tego podejścia jest niewystarczające uwzględnienie problemów polityczno-gospodarczych regionów oraz celowego działania ukierunkowanego na priorytety. Z biegiem lat można obserwować zróżnicowane socjalne, kulturowe, komunalne oraz gospodarcze powiązania między mieszkańcami regionów przygranicznych. Niemniej trudno jest zaobserwować wzmożoną identyfikację grup ludności z euroregionami, jak również znaczącą poprawę warunków gospodarczych regionów przygranicznych. Można zaobserwować natomiast, że działania gospodarcze koncentrują się w głównych ośrodkach miejskich zgodnie z teorią aglomeracji.
Drugie opracowanie przygotowane zostało przez dr. hab. A. Bieliga i zatytułowane: "Die Entwicklung des intra-industriellen Handels zwischen Deutschland und Polen und seine Bedeutung für die Innovation und Wettbewerbsfähigkeit". Autor ukazuje, opierając się na danych empirycznych z ostatniej dekady, w jaki sposób zmienił się handel międzygałęziowy między Polską a Niemcami z perspektywy Niemiec od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej oraz jakie wnioski mogą wynikać z tego dla przyszłej innowacyjności i konkurencyjności obu krajów. Artykuł zawiera przegląd rozwoju niemieckiego handlu zagranicznego w ostatnich latach, omówienie problematyki polsko-niemieckiego handlu zagranicznego ze szczególnym uwzględnieniem handlu międzygałęziowego, a następnie podsumowanie implikacji dla innowacji i konkurencyjności Niemiec oraz Polski. W analizie wykorzystano dane z niemieckich statystyk handlu zagranicznego Niemieckiego Urzędu Statystyki w Wiesbaden.
Trzecie opracowanie przygotowane przez prof. dr. hab. J. Olszyńskiego pt. Trójfilarowy system instytucjonalnego wspierania eksportu w Niemczech. Wnioski dla Polski ukazuje genezę oraz sposób działania trójfilarowego systemu promocji eksportu w Niemczech. Przesłankami wdrożenia niemieckiego systemu promocji eksportu były zarówno zasady praktykowanego ordoliberalizmu i społecznej gospodarki rynkowej, jak i potrzeby zdobywania na nowo rynków eksportowych. Na trójfilarowy system składają się: dyplomacja gospodarcza, sieć izb przemysłowo-handlowych z ich zagranicznymi organizacjami oraz specjalna agencja rządowa Germany Trade and Invest. System funkcjonuje we współdziałaniu, ale jego najważniejszym ogniwem jest filar samorządowy, w którym zainteresowane przedsiębiorstwa same uczestniczą w jego tworzeniu i wykorzystywaniu. Artykuł jest szczególnie istotny w kontekście obecnych zmian gospodarczych w Polsce. Polska w obecnej przebudowie swojego systemu promocji eksportu mogłaby podjąć próbę stworzenia podobnego filaru w postaci Polskich Izb Handlowych za granicą.
Książkę zamyka opracowanie dr E. Sońty-Drączkowskiej pt. Ekosystemy przedsiębiorczości w Niemczech i w Polsce. Stan obecny i perspektywy rozwoju. Artykuł omawia teorię ekosystemów i ich roli w pobudzaniu przedsiębiorczości. Sposób, w jaki formują się i funkcjonują ekosystemy przedsiębiorczości jest szczególnie istotny w kontekście poszukiwania ścieżki rozwoju gospodarczego dla Polski w perspektywie finansowania 2014-2020. Opracowanie jest metaanalizą źródeł wtórnych i badań oraz raportów dotyczących stanu obecnego i perspektyw rozwoju ekosystemu start-upowego w Niemczech i w Polsce. W sposób szczególny uwzględniony został Berlin jako przykład sukcesu i najbardziej prężnie działającego ekosystemu start-upowego w Niemczech. Podjęto próbę sformułowania rekomendacji dla Warszawy. Opracowanie zakończono syntezą informacji przeprowadzoną z zastosowaniem narzędzia SWOT. Artykuł formułuje również pytania badawcze, które mogą być inspiracją dla podjęcia dalszych badań empirycznych w obszarze ekosystemów start-upowych i ich roli dla pobudzania przedsiębiorczości w aglomeracjach miejskich.
[[[separator]]]Wprowadzenie
Jürgen Wandel
Neuere wirtschaftspolitische Entwicklungen in der Gestaltung der deutsch-polnischen grenzüberschreitenden regionalen Wirtschaftsbeziehungen: Eine ordnungsökonomische Analyse
Zusammenfassung
1. Einleitung
2. Analytischer Rahmen
2.1. Grenzüberschreitende Kooperation als institutioneller Wandel
2.2. Triebkräfte
2.3. Wirtschaftspolitischer Handlungsbedarf?
3. Charakteristika der deutsch-polnischen Grenzregion
3.1. Bevölkerung
3.2. Wirtschaftskraft
3.3. Arbeitsmarkt
4. Rahmenbedingungen der deutsch-polnischen grenzüberschreibenden Kooperation
4.1. Interreg-Gemeinschaftsinitiative
4.2. Instrumente und Formate der Kooperation
4.2.1. Oderpartnerschaft
4.2.2. Gemeinsames Zukunftskonzept 2030
4.2.3. Die "makroregionale Strategie"
4.2.4. Euroregionen
4.2.5. EVTS
4.2.6. Kooperation auf lokaler Ebene
4.3. Gelenkter Bottom-Up-Ansatz?
5. Fallbeispiele
5.1. Euroregion Pomerania
5.2. Metropolregion Stettin
5.3. Doppelstadtprojekt Frankfurt/Oder-Słubice
6. Erfolgsaussichten
Literatur
Andreas Bielig
Die Entwicklung des intra-industriellen Handels zwischen Deutschland und Polen und seine Bedeutung für die Innovation und Wettbewerbsfähigkeit
1. Einführung
2. Entwicklung des deutschen Außenhandels 2005-2015 im Überblick
3. Entwicklung des deutsch-polnischen Außenhandels mit Blick auf den intraindustriellen Handel 2005-2015
3.1. Deutsch-polnischer Außenhandel 2005-2015 und Vergleich zum Gesamthandel Deutschlands
3.2. Deutsch-polnischer intraindustrieller Außenhandel 2008-2015 und Vergleich zum intraindustriellen Gesamthandel Deutschlands
3.2.1. Intraindustrieller Handel in den größten Exportgüterkategorien
3.2.1.1. Maschinen, Apparate und mechanischen Geräte
3.2.1.2. Elektrotechnische Erzeugnisse
3.2.1.3. Kraftfahrzeuge und Landfahrzeuge
3.2.1.4. Kunststoffe und Waren daraus
3.2.1.5. Mineralische Brennstoffe und Weiteres
3.2.1.6. Papier, Pappe und Waren daraus
3.2.1.7. Eisen und Stahl
3.2.1.8. Waren aus Eisen und Stahl
3.2.1.9. Optische und fotografische Erzeugnisse
3.2.1.10. Pharmazeutische Erzeugnisse
3.2.2. Intraindustrieller Handel in den größten Importgüterkategorien
3.2.2.1. Möbel und Beleuchtungskörper
3.2.2.2. Kautschuk und Kautschukwaren
3.2.2.3. Holz, Holzwaren und Holzkohle
3.2.2.4. Kupfer und Kupferwaren
4. Implikationen für die Innovationskraft und Wettbewerbsfähigkeit beider Länder und Fazit
Literatur
Józef Olszyński
Trójfilarowy system instytucjonalnego wspierania eksportu w Niemczech. Wnioski dla Polski
1. Wprowadzenie
2. Przesłanki i uwarunkowania niemieckiego rządowego programu wspierania eksportu
2.1. Przedmiot analizy - pojęcia i określenia
2.2. Podłoże aktywności państwa w stosunkach gospodarczych z zagranicą
3. Podstawowe elementy niemieckiego systemu promocji eksportu
3.1. Filar polityczno-dyplomatyczny, w tym - dyplomacja gospodarcza
3.2. Sieć izb przemysłowo-handlowych - DIHK i AHK
3.3. Germany Trade and Invest (GTAI)
4. Podsumowanie i wnioski
Bibliografia
Załącznik. Historia GTAI
Ewa Sońta-Drączkowska
Ekosystemy przedsiębiorczości w Niemczech i w Polsce. Stan obecny i perspektywy rozwoju
1. Wprowadzenie
2. Metoda badawcza i ramy teoretyczne
3. Wyniki i dyskusja
3.1. Działania publiczne dla wsparcia ekosystemu przedsiębiorczości w Niemczech
3.2 Berlin jako przykład wiodącego ekosystemu start-upowego w Niemczech
3.3 Polski system start-upowy - diagnoza stanu obecnego i perspektywy rozwoju
4. Podsumowanie
Bibliografia
Opis
Wstęp
Niniejsza publikacja jest wynikiem badań statutowych Zakładu Badań nad Gospodarką Niemiecką przeprowadzonych w 2016 r. Koncentrowały się one na analizie najnowszych tendencji w polsko-niemieckich stosunkach gospodarczych. W opracowaniu uwzględnione zostały wybrane aspekty tych badań autorstwa pracowników naukowo-dydaktycznych Zakładu, którzy równocześnie współpracują z Polsko-Niemieckim Forum Akademickim działającym w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie.
Publikacja obejmuje cztery opracowania, które pogłębiają wybrane problemy w polsko-niemieckich relacjach gospodarczych. Pierwsze opracowanie przygotowane przez prof. dr. hab. J. Wandela zatytułowane jest: "Neuere wirtschaftspolitische Entwicklungen in der Gestaltung der deutsch-polnischen grenzüberschreitenden regionalen Wirtschaftsbeziehungen: Eine ordnungsökonomische Analyse". Artykuł poświęcony jest analizie nowych zjawisk w polityce gospodarczej w kontekście polsko-niemieckich rejonów transgranicznych. Autor omawia sposoby i instrumenty oraz przedstawia skuteczność wspierania zrównoważonego rozwoju i kooperacji w rejonach transgranicznych. Wykazuje, że większość inicjatyw i projektów realizowana jest w ramach europejskiej polityki regionalnej i polityki spójności. Nakreślane są ramy działań oraz stosowane mechanizmy konstruktywistyczno-interwencjonistyczne z określeniem priorytetów dla finansowania. Różne formaty współpracy międzygranicznej działają głównie w ramach agencji pośredniczących w wydawaniu środków. Słabością tego podejścia jest niewystarczające uwzględnienie problemów polityczno-gospodarczych regionów oraz celowego działania ukierunkowanego na priorytety. Z biegiem lat można obserwować zróżnicowane socjalne, kulturowe, komunalne oraz gospodarcze powiązania między mieszkańcami regionów przygranicznych. Niemniej trudno jest zaobserwować wzmożoną identyfikację grup ludności z euroregionami, jak również znaczącą poprawę warunków gospodarczych regionów przygranicznych. Można zaobserwować natomiast, że działania gospodarcze koncentrują się w głównych ośrodkach miejskich zgodnie z teorią aglomeracji.
Drugie opracowanie przygotowane zostało przez dr. hab. A. Bieliga i zatytułowane: "Die Entwicklung des intra-industriellen Handels zwischen Deutschland und Polen und seine Bedeutung für die Innovation und Wettbewerbsfähigkeit". Autor ukazuje, opierając się na danych empirycznych z ostatniej dekady, w jaki sposób zmienił się handel międzygałęziowy między Polską a Niemcami z perspektywy Niemiec od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej oraz jakie wnioski mogą wynikać z tego dla przyszłej innowacyjności i konkurencyjności obu krajów. Artykuł zawiera przegląd rozwoju niemieckiego handlu zagranicznego w ostatnich latach, omówienie problematyki polsko-niemieckiego handlu zagranicznego ze szczególnym uwzględnieniem handlu międzygałęziowego, a następnie podsumowanie implikacji dla innowacji i konkurencyjności Niemiec oraz Polski. W analizie wykorzystano dane z niemieckich statystyk handlu zagranicznego Niemieckiego Urzędu Statystyki w Wiesbaden.
Trzecie opracowanie przygotowane przez prof. dr. hab. J. Olszyńskiego pt. Trójfilarowy system instytucjonalnego wspierania eksportu w Niemczech. Wnioski dla Polski ukazuje genezę oraz sposób działania trójfilarowego systemu promocji eksportu w Niemczech. Przesłankami wdrożenia niemieckiego systemu promocji eksportu były zarówno zasady praktykowanego ordoliberalizmu i społecznej gospodarki rynkowej, jak i potrzeby zdobywania na nowo rynków eksportowych. Na trójfilarowy system składają się: dyplomacja gospodarcza, sieć izb przemysłowo-handlowych z ich zagranicznymi organizacjami oraz specjalna agencja rządowa Germany Trade and Invest. System funkcjonuje we współdziałaniu, ale jego najważniejszym ogniwem jest filar samorządowy, w którym zainteresowane przedsiębiorstwa same uczestniczą w jego tworzeniu i wykorzystywaniu. Artykuł jest szczególnie istotny w kontekście obecnych zmian gospodarczych w Polsce. Polska w obecnej przebudowie swojego systemu promocji eksportu mogłaby podjąć próbę stworzenia podobnego filaru w postaci Polskich Izb Handlowych za granicą.
Książkę zamyka opracowanie dr E. Sońty-Drączkowskiej pt. Ekosystemy przedsiębiorczości w Niemczech i w Polsce. Stan obecny i perspektywy rozwoju. Artykuł omawia teorię ekosystemów i ich roli w pobudzaniu przedsiębiorczości. Sposób, w jaki formują się i funkcjonują ekosystemy przedsiębiorczości jest szczególnie istotny w kontekście poszukiwania ścieżki rozwoju gospodarczego dla Polski w perspektywie finansowania 2014-2020. Opracowanie jest metaanalizą źródeł wtórnych i badań oraz raportów dotyczących stanu obecnego i perspektyw rozwoju ekosystemu start-upowego w Niemczech i w Polsce. W sposób szczególny uwzględniony został Berlin jako przykład sukcesu i najbardziej prężnie działającego ekosystemu start-upowego w Niemczech. Podjęto próbę sformułowania rekomendacji dla Warszawy. Opracowanie zakończono syntezą informacji przeprowadzoną z zastosowaniem narzędzia SWOT. Artykuł formułuje również pytania badawcze, które mogą być inspiracją dla podjęcia dalszych badań empirycznych w obszarze ekosystemów start-upowych i ich roli dla pobudzania przedsiębiorczości w aglomeracjach miejskich.
Spis treści
Wprowadzenie
Jürgen Wandel
Neuere wirtschaftspolitische Entwicklungen in der Gestaltung der deutsch-polnischen grenzüberschreitenden regionalen Wirtschaftsbeziehungen: Eine ordnungsökonomische Analyse
Zusammenfassung
1. Einleitung
2. Analytischer Rahmen
2.1. Grenzüberschreitende Kooperation als institutioneller Wandel
2.2. Triebkräfte
2.3. Wirtschaftspolitischer Handlungsbedarf?
3. Charakteristika der deutsch-polnischen Grenzregion
3.1. Bevölkerung
3.2. Wirtschaftskraft
3.3. Arbeitsmarkt
4. Rahmenbedingungen der deutsch-polnischen grenzüberschreibenden Kooperation
4.1. Interreg-Gemeinschaftsinitiative
4.2. Instrumente und Formate der Kooperation
4.2.1. Oderpartnerschaft
4.2.2. Gemeinsames Zukunftskonzept 2030
4.2.3. Die "makroregionale Strategie"
4.2.4. Euroregionen
4.2.5. EVTS
4.2.6. Kooperation auf lokaler Ebene
4.3. Gelenkter Bottom-Up-Ansatz?
5. Fallbeispiele
5.1. Euroregion Pomerania
5.2. Metropolregion Stettin
5.3. Doppelstadtprojekt Frankfurt/Oder-Słubice
6. Erfolgsaussichten
Literatur
Andreas Bielig
Die Entwicklung des intra-industriellen Handels zwischen Deutschland und Polen und seine Bedeutung für die Innovation und Wettbewerbsfähigkeit
1. Einführung
2. Entwicklung des deutschen Außenhandels 2005-2015 im Überblick
3. Entwicklung des deutsch-polnischen Außenhandels mit Blick auf den intraindustriellen Handel 2005-2015
3.1. Deutsch-polnischer Außenhandel 2005-2015 und Vergleich zum Gesamthandel Deutschlands
3.2. Deutsch-polnischer intraindustrieller Außenhandel 2008-2015 und Vergleich zum intraindustriellen Gesamthandel Deutschlands
3.2.1. Intraindustrieller Handel in den größten Exportgüterkategorien
3.2.1.1. Maschinen, Apparate und mechanischen Geräte
3.2.1.2. Elektrotechnische Erzeugnisse
3.2.1.3. Kraftfahrzeuge und Landfahrzeuge
3.2.1.4. Kunststoffe und Waren daraus
3.2.1.5. Mineralische Brennstoffe und Weiteres
3.2.1.6. Papier, Pappe und Waren daraus
3.2.1.7. Eisen und Stahl
3.2.1.8. Waren aus Eisen und Stahl
3.2.1.9. Optische und fotografische Erzeugnisse
3.2.1.10. Pharmazeutische Erzeugnisse
3.2.2. Intraindustrieller Handel in den größten Importgüterkategorien
3.2.2.1. Möbel und Beleuchtungskörper
3.2.2.2. Kautschuk und Kautschukwaren
3.2.2.3. Holz, Holzwaren und Holzkohle
3.2.2.4. Kupfer und Kupferwaren
4. Implikationen für die Innovationskraft und Wettbewerbsfähigkeit beider Länder und Fazit
Literatur
Józef Olszyński
Trójfilarowy system instytucjonalnego wspierania eksportu w Niemczech. Wnioski dla Polski
1. Wprowadzenie
2. Przesłanki i uwarunkowania niemieckiego rządowego programu wspierania eksportu
2.1. Przedmiot analizy - pojęcia i określenia
2.2. Podłoże aktywności państwa w stosunkach gospodarczych z zagranicą
3. Podstawowe elementy niemieckiego systemu promocji eksportu
3.1. Filar polityczno-dyplomatyczny, w tym - dyplomacja gospodarcza
3.2. Sieć izb przemysłowo-handlowych - DIHK i AHK
3.3. Germany Trade and Invest (GTAI)
4. Podsumowanie i wnioski
Bibliografia
Załącznik. Historia GTAI
Ewa Sońta-Drączkowska
Ekosystemy przedsiębiorczości w Niemczech i w Polsce. Stan obecny i perspektywy rozwoju
1. Wprowadzenie
2. Metoda badawcza i ramy teoretyczne
3. Wyniki i dyskusja
3.1. Działania publiczne dla wsparcia ekosystemu przedsiębiorczości w Niemczech
3.2 Berlin jako przykład wiodącego ekosystemu start-upowego w Niemczech
3.3 Polski system start-upowy - diagnoza stanu obecnego i perspektywy rozwoju
4. Podsumowanie
Bibliografia
Opinie
Niniejsza publikacja jest wynikiem badań statutowych Zakładu Badań nad Gospodarką Niemiecką przeprowadzonych w 2016 r. Koncentrowały się one na analizie najnowszych tendencji w polsko-niemieckich stosunkach gospodarczych. W opracowaniu uwzględnione zostały wybrane aspekty tych badań autorstwa pracowników naukowo-dydaktycznych Zakładu, którzy równocześnie współpracują z Polsko-Niemieckim Forum Akademickim działającym w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie.
Publikacja obejmuje cztery opracowania, które pogłębiają wybrane problemy w polsko-niemieckich relacjach gospodarczych. Pierwsze opracowanie przygotowane przez prof. dr. hab. J. Wandela zatytułowane jest: "Neuere wirtschaftspolitische Entwicklungen in der Gestaltung der deutsch-polnischen grenzüberschreitenden regionalen Wirtschaftsbeziehungen: Eine ordnungsökonomische Analyse". Artykuł poświęcony jest analizie nowych zjawisk w polityce gospodarczej w kontekście polsko-niemieckich rejonów transgranicznych. Autor omawia sposoby i instrumenty oraz przedstawia skuteczność wspierania zrównoważonego rozwoju i kooperacji w rejonach transgranicznych. Wykazuje, że większość inicjatyw i projektów realizowana jest w ramach europejskiej polityki regionalnej i polityki spójności. Nakreślane są ramy działań oraz stosowane mechanizmy konstruktywistyczno-interwencjonistyczne z określeniem priorytetów dla finansowania. Różne formaty współpracy międzygranicznej działają głównie w ramach agencji pośredniczących w wydawaniu środków. Słabością tego podejścia jest niewystarczające uwzględnienie problemów polityczno-gospodarczych regionów oraz celowego działania ukierunkowanego na priorytety. Z biegiem lat można obserwować zróżnicowane socjalne, kulturowe, komunalne oraz gospodarcze powiązania między mieszkańcami regionów przygranicznych. Niemniej trudno jest zaobserwować wzmożoną identyfikację grup ludności z euroregionami, jak również znaczącą poprawę warunków gospodarczych regionów przygranicznych. Można zaobserwować natomiast, że działania gospodarcze koncentrują się w głównych ośrodkach miejskich zgodnie z teorią aglomeracji.
Drugie opracowanie przygotowane zostało przez dr. hab. A. Bieliga i zatytułowane: "Die Entwicklung des intra-industriellen Handels zwischen Deutschland und Polen und seine Bedeutung für die Innovation und Wettbewerbsfähigkeit". Autor ukazuje, opierając się na danych empirycznych z ostatniej dekady, w jaki sposób zmienił się handel międzygałęziowy między Polską a Niemcami z perspektywy Niemiec od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej oraz jakie wnioski mogą wynikać z tego dla przyszłej innowacyjności i konkurencyjności obu krajów. Artykuł zawiera przegląd rozwoju niemieckiego handlu zagranicznego w ostatnich latach, omówienie problematyki polsko-niemieckiego handlu zagranicznego ze szczególnym uwzględnieniem handlu międzygałęziowego, a następnie podsumowanie implikacji dla innowacji i konkurencyjności Niemiec oraz Polski. W analizie wykorzystano dane z niemieckich statystyk handlu zagranicznego Niemieckiego Urzędu Statystyki w Wiesbaden.
Trzecie opracowanie przygotowane przez prof. dr. hab. J. Olszyńskiego pt. Trójfilarowy system instytucjonalnego wspierania eksportu w Niemczech. Wnioski dla Polski ukazuje genezę oraz sposób działania trójfilarowego systemu promocji eksportu w Niemczech. Przesłankami wdrożenia niemieckiego systemu promocji eksportu były zarówno zasady praktykowanego ordoliberalizmu i społecznej gospodarki rynkowej, jak i potrzeby zdobywania na nowo rynków eksportowych. Na trójfilarowy system składają się: dyplomacja gospodarcza, sieć izb przemysłowo-handlowych z ich zagranicznymi organizacjami oraz specjalna agencja rządowa Germany Trade and Invest. System funkcjonuje we współdziałaniu, ale jego najważniejszym ogniwem jest filar samorządowy, w którym zainteresowane przedsiębiorstwa same uczestniczą w jego tworzeniu i wykorzystywaniu. Artykuł jest szczególnie istotny w kontekście obecnych zmian gospodarczych w Polsce. Polska w obecnej przebudowie swojego systemu promocji eksportu mogłaby podjąć próbę stworzenia podobnego filaru w postaci Polskich Izb Handlowych za granicą.
Książkę zamyka opracowanie dr E. Sońty-Drączkowskiej pt. Ekosystemy przedsiębiorczości w Niemczech i w Polsce. Stan obecny i perspektywy rozwoju. Artykuł omawia teorię ekosystemów i ich roli w pobudzaniu przedsiębiorczości. Sposób, w jaki formują się i funkcjonują ekosystemy przedsiębiorczości jest szczególnie istotny w kontekście poszukiwania ścieżki rozwoju gospodarczego dla Polski w perspektywie finansowania 2014-2020. Opracowanie jest metaanalizą źródeł wtórnych i badań oraz raportów dotyczących stanu obecnego i perspektyw rozwoju ekosystemu start-upowego w Niemczech i w Polsce. W sposób szczególny uwzględniony został Berlin jako przykład sukcesu i najbardziej prężnie działającego ekosystemu start-upowego w Niemczech. Podjęto próbę sformułowania rekomendacji dla Warszawy. Opracowanie zakończono syntezą informacji przeprowadzoną z zastosowaniem narzędzia SWOT. Artykuł formułuje również pytania badawcze, które mogą być inspiracją dla podjęcia dalszych badań empirycznych w obszarze ekosystemów start-upowych i ich roli dla pobudzania przedsiębiorczości w aglomeracjach miejskich.
Wprowadzenie
Jürgen Wandel
Neuere wirtschaftspolitische Entwicklungen in der Gestaltung der deutsch-polnischen grenzüberschreitenden regionalen Wirtschaftsbeziehungen: Eine ordnungsökonomische Analyse
Zusammenfassung
1. Einleitung
2. Analytischer Rahmen
2.1. Grenzüberschreitende Kooperation als institutioneller Wandel
2.2. Triebkräfte
2.3. Wirtschaftspolitischer Handlungsbedarf?
3. Charakteristika der deutsch-polnischen Grenzregion
3.1. Bevölkerung
3.2. Wirtschaftskraft
3.3. Arbeitsmarkt
4. Rahmenbedingungen der deutsch-polnischen grenzüberschreibenden Kooperation
4.1. Interreg-Gemeinschaftsinitiative
4.2. Instrumente und Formate der Kooperation
4.2.1. Oderpartnerschaft
4.2.2. Gemeinsames Zukunftskonzept 2030
4.2.3. Die "makroregionale Strategie"
4.2.4. Euroregionen
4.2.5. EVTS
4.2.6. Kooperation auf lokaler Ebene
4.3. Gelenkter Bottom-Up-Ansatz?
5. Fallbeispiele
5.1. Euroregion Pomerania
5.2. Metropolregion Stettin
5.3. Doppelstadtprojekt Frankfurt/Oder-Słubice
6. Erfolgsaussichten
Literatur
Andreas Bielig
Die Entwicklung des intra-industriellen Handels zwischen Deutschland und Polen und seine Bedeutung für die Innovation und Wettbewerbsfähigkeit
1. Einführung
2. Entwicklung des deutschen Außenhandels 2005-2015 im Überblick
3. Entwicklung des deutsch-polnischen Außenhandels mit Blick auf den intraindustriellen Handel 2005-2015
3.1. Deutsch-polnischer Außenhandel 2005-2015 und Vergleich zum Gesamthandel Deutschlands
3.2. Deutsch-polnischer intraindustrieller Außenhandel 2008-2015 und Vergleich zum intraindustriellen Gesamthandel Deutschlands
3.2.1. Intraindustrieller Handel in den größten Exportgüterkategorien
3.2.1.1. Maschinen, Apparate und mechanischen Geräte
3.2.1.2. Elektrotechnische Erzeugnisse
3.2.1.3. Kraftfahrzeuge und Landfahrzeuge
3.2.1.4. Kunststoffe und Waren daraus
3.2.1.5. Mineralische Brennstoffe und Weiteres
3.2.1.6. Papier, Pappe und Waren daraus
3.2.1.7. Eisen und Stahl
3.2.1.8. Waren aus Eisen und Stahl
3.2.1.9. Optische und fotografische Erzeugnisse
3.2.1.10. Pharmazeutische Erzeugnisse
3.2.2. Intraindustrieller Handel in den größten Importgüterkategorien
3.2.2.1. Möbel und Beleuchtungskörper
3.2.2.2. Kautschuk und Kautschukwaren
3.2.2.3. Holz, Holzwaren und Holzkohle
3.2.2.4. Kupfer und Kupferwaren
4. Implikationen für die Innovationskraft und Wettbewerbsfähigkeit beider Länder und Fazit
Literatur
Józef Olszyński
Trójfilarowy system instytucjonalnego wspierania eksportu w Niemczech. Wnioski dla Polski
1. Wprowadzenie
2. Przesłanki i uwarunkowania niemieckiego rządowego programu wspierania eksportu
2.1. Przedmiot analizy - pojęcia i określenia
2.2. Podłoże aktywności państwa w stosunkach gospodarczych z zagranicą
3. Podstawowe elementy niemieckiego systemu promocji eksportu
3.1. Filar polityczno-dyplomatyczny, w tym - dyplomacja gospodarcza
3.2. Sieć izb przemysłowo-handlowych - DIHK i AHK
3.3. Germany Trade and Invest (GTAI)
4. Podsumowanie i wnioski
Bibliografia
Załącznik. Historia GTAI
Ewa Sońta-Drączkowska
Ekosystemy przedsiębiorczości w Niemczech i w Polsce. Stan obecny i perspektywy rozwoju
1. Wprowadzenie
2. Metoda badawcza i ramy teoretyczne
3. Wyniki i dyskusja
3.1. Działania publiczne dla wsparcia ekosystemu przedsiębiorczości w Niemczech
3.2 Berlin jako przykład wiodącego ekosystemu start-upowego w Niemczech
3.3 Polski system start-upowy - diagnoza stanu obecnego i perspektywy rozwoju
4. Podsumowanie
Bibliografia
