[[[separator]]]
Monografia ta jest jedną z trzech publikacji powstałych jako rezultat projektu badawczego „Usytuowanie na poziomie samorządów lokalnych instrumentów wsparcia dla MŚP, działających w oparciu o model wielopoziomowego zarządzania regionem” (akronim: REGIOGMINA) nr 385453, realizowanego w ramach programu badań naukowych i prac rozwojowych „Społeczny i gospodarczy rozwój Polski w warunkach globalizujących się rynków” GOSPOSTRATEG. Kierownikiem całego projektu był Olgierd Dziekoński, kierownikiem ze strony Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie (SGH) – Zbigniew Grzymała, a ze strony Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (UMK) – Maciej Zastempowski. Ponieważ projekt dotoczył województwa kujawsko-pomorskiego, stąd temat monografii nawiązuje siłą rzeczy do wspierania lokalnej przedsiębiorczości przez jednostki samorządu terytorialnego w obrębie
tego województwa. Aczkolwiek należy zaznaczyć, że pewne konkluzje wynikające z projektu mają charakter uniwersalny. Celem projektu było wypracowanie metod i instrumentów wsparcia ze strony samorządów lokalnych, działających w formule wielopoziomowego zarządzania z samorządem województwa i instytucjami wsparcia, na rzecz wzrostu konkurencyjności i innowacyjności lokalnych małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) współpracujących z kluczowymi firmami. Zakres badań obejmował metodę szczegółowej
identyfikacji tych podmiotów, formułę programu rozwoju gospodarczego i doboru instrumentów wsparcia wraz z dostępem do informacji, a także nowe instytucje współpracy, w tym możliwości finansowania rozwoju firm przez lokalne instytucje finansowe w formule łączenia środków publicznych i prywatnych. Starano się w ten sposób wypełnić lukę badawczą dotyczącą praktycznych metod współpracy między administracją lokalną, działającą w imieniu lokalnej wspólnoty, a przedsiębiorcami funkcjonującym na terenie danej jednostki samorządu terytorialnego. Projekt REGIOGMINA był realizowany od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r. Stąd odniesienia do źródeł, w tym aktów prawnych, głównie z tego okresu. Podczas fazy badawczej, która zakończyła się w lipcu 2020 r., zrealizowano cztery zadania, w ramach których przeprowadzono analizę sytuacji społeczno-gospodarczej województwa kujawsko-pomorskiego, w tym diagnozę stanu gospodarki województwa, oraz analizę potencjałów gospodarki regionu. Przygotowano dopasowany do cech i potrzeb regionu indywidualny zestaw narzędzi służących realizacji kompleksowych działań na rzecz aktywizacji gospodarczej, pozwalający na koordynowanie aktywności wielu interesariuszy w formule wielopoziomowego zarządzania regionem. Opracowano również metodykę lokalnych programów gospodarczych gmin, metodykę pozyskiwania informacji o MŚP z baz danych gromadzonych przez gestorów publicznych, a także ich geoprzestrzenną identyfikację i analizy uwzględniające struktury administracji lokalnej. Wykonano także analizy dotyczące mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, w wyniku których powstał aktualny obraz stanu sektora MŚP – prezentujący konkurencyjność, innowacyjność, produktywność oraz związki
kooperacyjne między badanymi przedsiębiorstwami. Przeprowadzono także analizę sytuacji inwestycyjnej i eksportowej województwa, diagnozę funkcjonowania istniejących instrumentów wsparcia MŚP oraz analizę relacji między jednostkami samorządu terytorialnego i sektorem MŚP w województwie. Zrealizowano ponadto badania w wybranych krajach świata celem zidentyfikowania potencjalnych, możliwych do przeniesienia na grunt lokalny, rozwiązań. Prace diagnostyczne pozwoliły na rozpoznanie potrzeb związanych z dalszą koordynacją polityki gospodarczej i uwarunkowaniami rozwoju gospodarczego.
(fragment wprowadzenia)
[[[separator]]]
WPROWADZENIE
1. Zbigniew Grzymała, Agnieszka Wójcik-Czerniawska
ROZWÓJ LOKALNY I REGIONALNY
1.1. Wzrost a rozwój gospodarczy
1.2. Europejski Wskaźnik Innowacyjności jako miernik rozwoju gospodarczego
1.3. Wybrane koncepcje rozwoju lokalnego i regionalnego w układzie przestrzennym
2. Piotr Russel
ANALIZA I IDENTYFIKACJA FORMUŁ REGULACJI INSTRUMENTÓW WSPIERANIA LOKALNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
2.1. Procedura badawcza
2.2. Wyniki badań NIK i BAS w zakresie wykorzystania instrumentów wspierania lokalnej przedsiębiorczości przez jednostki samorządu terytorialnego a oczekiwania przedsiębiorców z województwa kujawsko-pomorskiego
2.3. Przegląd międzynarodowych rozwiązań dotyczących instrumentów wspierania przedsiębiorczości przez władze lokalne i regionalne
2.4. Wnioski i rekomendacje
3. Michał Matusewicz, Krzysztof Jaszczołt, Agnieszka Wójcik-Czerniawska, Hieronim Jędrzejewski
PRZYKŁADY NARZĘDZI WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI PRZEZ JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
3.1. Modele rozwoju miast w województwie kujawsko-pomorskim
3.2. Lokalny program rozwoju gospodarczego
3.3. Lokalne fundusze rozwoju gospodarczego
3.4. Lokalne organizacje gospodarcze
3.5. Sieciowanie instytucji otoczenia biznesu
3.6. Kalendarium budżetowe
3.7. Regionalne Obserwatorium Gospodarcze
3.8. Mikrostrefy aktywności gospodarczej
3.9. Standardy proprzedsiębiorczego funkcjonowania administracji lokalnej
3.10. Standardy współpracy lokalnych MŚP jako podwykonawców z wiodącymi w regionie i kraju firmami
3.11. Formuły współpracy funduszy poręczeniowych z lokalnymi MŚP
3.12. Formuły realizowania lokalnych inkubatorów przedsiębiorczości przez gminy i powiaty
3.13. Zasady realizacji wzmacniania otoczenia infrastrukturalnego nowych obszarów aktywności gospodarczej
3.14. Inne instrumenty
4. Krzysztof Jaszczołt
ANALIZA MECHANIZMÓW WSPIERANIA LOKALNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI – WYNIKI BADANIA KWESTIONARIUSZOWEGO
4.1. Planowanie rozwoju
4.2. Współpraca z przedsiębiorcami
4.3. Zasoby lokalne – grunty i budynki
4.4. Zasoby lokalne – praca
4.5. Zasoby lokalne – kapitał
4.6. Działania bezpośrednio wspierające przedsiębiorców
4.7. Podsumowanie analizy
4.8. Wnioski
5. Olgierd Dziekoński
PRAKTYCZNE ASPEKTY INSTYTUCJONALNEGO WSPIERANIA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW PRZEZ SAMORZĄD TERYTORIALNY W SYSTEMIE WIELOPOZIOMOWEGO ZARZĄDZANIA
5.1. Przesłanki utworzenia systemu instytucjonalizacji wsparcia rozwoju gospodarczego
5.2. Istota propozycji instytucjonalizacji wypracowanych w projekcie REGIOGMINA
5.3. Terytorialny kontekst funkcjonowania instytucji rozwoju lokalnego
5.4. Kluczowe propozycje instytucjonalne dotyczące wspierania lokalnej przedsiębiorczości
5.5. Gotowość do współpracy instytucjonalnej ze strony MŚP
5.6. Szczegółowe rozwiązania instytucjonalne w województwie kujawsko-pomorskim
5.7. Wstępna ocena procesu instytucjonalizacji
Opis
Wstęp
Monografia ta jest jedną z trzech publikacji powstałych jako rezultat projektu badawczego „Usytuowanie na poziomie samorządów lokalnych instrumentów wsparcia dla MŚP, działających w oparciu o model wielopoziomowego zarządzania regionem” (akronim: REGIOGMINA) nr 385453, realizowanego w ramach programu badań naukowych i prac rozwojowych „Społeczny i gospodarczy rozwój Polski w warunkach globalizujących się rynków” GOSPOSTRATEG. Kierownikiem całego projektu był Olgierd Dziekoński, kierownikiem ze strony Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie (SGH) – Zbigniew Grzymała, a ze strony Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (UMK) – Maciej Zastempowski. Ponieważ projekt dotoczył województwa kujawsko-pomorskiego, stąd temat monografii nawiązuje siłą rzeczy do wspierania lokalnej przedsiębiorczości przez jednostki samorządu terytorialnego w obrębie
tego województwa. Aczkolwiek należy zaznaczyć, że pewne konkluzje wynikające z projektu mają charakter uniwersalny. Celem projektu było wypracowanie metod i instrumentów wsparcia ze strony samorządów lokalnych, działających w formule wielopoziomowego zarządzania z samorządem województwa i instytucjami wsparcia, na rzecz wzrostu konkurencyjności i innowacyjności lokalnych małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) współpracujących z kluczowymi firmami. Zakres badań obejmował metodę szczegółowej
identyfikacji tych podmiotów, formułę programu rozwoju gospodarczego i doboru instrumentów wsparcia wraz z dostępem do informacji, a także nowe instytucje współpracy, w tym możliwości finansowania rozwoju firm przez lokalne instytucje finansowe w formule łączenia środków publicznych i prywatnych. Starano się w ten sposób wypełnić lukę badawczą dotyczącą praktycznych metod współpracy między administracją lokalną, działającą w imieniu lokalnej wspólnoty, a przedsiębiorcami funkcjonującym na terenie danej jednostki samorządu terytorialnego. Projekt REGIOGMINA był realizowany od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r. Stąd odniesienia do źródeł, w tym aktów prawnych, głównie z tego okresu. Podczas fazy badawczej, która zakończyła się w lipcu 2020 r., zrealizowano cztery zadania, w ramach których przeprowadzono analizę sytuacji społeczno-gospodarczej województwa kujawsko-pomorskiego, w tym diagnozę stanu gospodarki województwa, oraz analizę potencjałów gospodarki regionu. Przygotowano dopasowany do cech i potrzeb regionu indywidualny zestaw narzędzi służących realizacji kompleksowych działań na rzecz aktywizacji gospodarczej, pozwalający na koordynowanie aktywności wielu interesariuszy w formule wielopoziomowego zarządzania regionem. Opracowano również metodykę lokalnych programów gospodarczych gmin, metodykę pozyskiwania informacji o MŚP z baz danych gromadzonych przez gestorów publicznych, a także ich geoprzestrzenną identyfikację i analizy uwzględniające struktury administracji lokalnej. Wykonano także analizy dotyczące mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, w wyniku których powstał aktualny obraz stanu sektora MŚP – prezentujący konkurencyjność, innowacyjność, produktywność oraz związki
kooperacyjne między badanymi przedsiębiorstwami. Przeprowadzono także analizę sytuacji inwestycyjnej i eksportowej województwa, diagnozę funkcjonowania istniejących instrumentów wsparcia MŚP oraz analizę relacji między jednostkami samorządu terytorialnego i sektorem MŚP w województwie. Zrealizowano ponadto badania w wybranych krajach świata celem zidentyfikowania potencjalnych, możliwych do przeniesienia na grunt lokalny, rozwiązań. Prace diagnostyczne pozwoliły na rozpoznanie potrzeb związanych z dalszą koordynacją polityki gospodarczej i uwarunkowaniami rozwoju gospodarczego.
(fragment wprowadzenia)
Spis treści
WPROWADZENIE
1. Zbigniew Grzymała, Agnieszka Wójcik-Czerniawska
ROZWÓJ LOKALNY I REGIONALNY
1.1. Wzrost a rozwój gospodarczy
1.2. Europejski Wskaźnik Innowacyjności jako miernik rozwoju gospodarczego
1.3. Wybrane koncepcje rozwoju lokalnego i regionalnego w układzie przestrzennym
2. Piotr Russel
ANALIZA I IDENTYFIKACJA FORMUŁ REGULACJI INSTRUMENTÓW WSPIERANIA LOKALNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
2.1. Procedura badawcza
2.2. Wyniki badań NIK i BAS w zakresie wykorzystania instrumentów wspierania lokalnej przedsiębiorczości przez jednostki samorządu terytorialnego a oczekiwania przedsiębiorców z województwa kujawsko-pomorskiego
2.3. Przegląd międzynarodowych rozwiązań dotyczących instrumentów wspierania przedsiębiorczości przez władze lokalne i regionalne
2.4. Wnioski i rekomendacje
3. Michał Matusewicz, Krzysztof Jaszczołt, Agnieszka Wójcik-Czerniawska, Hieronim Jędrzejewski
PRZYKŁADY NARZĘDZI WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI PRZEZ JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
3.1. Modele rozwoju miast w województwie kujawsko-pomorskim
3.2. Lokalny program rozwoju gospodarczego
3.3. Lokalne fundusze rozwoju gospodarczego
3.4. Lokalne organizacje gospodarcze
3.5. Sieciowanie instytucji otoczenia biznesu
3.6. Kalendarium budżetowe
3.7. Regionalne Obserwatorium Gospodarcze
3.8. Mikrostrefy aktywności gospodarczej
3.9. Standardy proprzedsiębiorczego funkcjonowania administracji lokalnej
3.10. Standardy współpracy lokalnych MŚP jako podwykonawców z wiodącymi w regionie i kraju firmami
3.11. Formuły współpracy funduszy poręczeniowych z lokalnymi MŚP
3.12. Formuły realizowania lokalnych inkubatorów przedsiębiorczości przez gminy i powiaty
3.13. Zasady realizacji wzmacniania otoczenia infrastrukturalnego nowych obszarów aktywności gospodarczej
3.14. Inne instrumenty
4. Krzysztof Jaszczołt
ANALIZA MECHANIZMÓW WSPIERANIA LOKALNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI – WYNIKI BADANIA KWESTIONARIUSZOWEGO
4.1. Planowanie rozwoju
4.2. Współpraca z przedsiębiorcami
4.3. Zasoby lokalne – grunty i budynki
4.4. Zasoby lokalne – praca
4.5. Zasoby lokalne – kapitał
4.6. Działania bezpośrednio wspierające przedsiębiorców
4.7. Podsumowanie analizy
4.8. Wnioski
5. Olgierd Dziekoński
PRAKTYCZNE ASPEKTY INSTYTUCJONALNEGO WSPIERANIA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW PRZEZ SAMORZĄD TERYTORIALNY W SYSTEMIE WIELOPOZIOMOWEGO ZARZĄDZANIA
5.1. Przesłanki utworzenia systemu instytucjonalizacji wsparcia rozwoju gospodarczego
5.2. Istota propozycji instytucjonalizacji wypracowanych w projekcie REGIOGMINA
5.3. Terytorialny kontekst funkcjonowania instytucji rozwoju lokalnego
5.4. Kluczowe propozycje instytucjonalne dotyczące wspierania lokalnej przedsiębiorczości
5.5. Gotowość do współpracy instytucjonalnej ze strony MŚP
5.6. Szczegółowe rozwiązania instytucjonalne w województwie kujawsko-pomorskim
5.7. Wstępna ocena procesu instytucjonalizacji
Opinie
Monografia ta jest jedną z trzech publikacji powstałych jako rezultat projektu badawczego „Usytuowanie na poziomie samorządów lokalnych instrumentów wsparcia dla MŚP, działających w oparciu o model wielopoziomowego zarządzania regionem” (akronim: REGIOGMINA) nr 385453, realizowanego w ramach programu badań naukowych i prac rozwojowych „Społeczny i gospodarczy rozwój Polski w warunkach globalizujących się rynków” GOSPOSTRATEG. Kierownikiem całego projektu był Olgierd Dziekoński, kierownikiem ze strony Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie (SGH) – Zbigniew Grzymała, a ze strony Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (UMK) – Maciej Zastempowski. Ponieważ projekt dotoczył województwa kujawsko-pomorskiego, stąd temat monografii nawiązuje siłą rzeczy do wspierania lokalnej przedsiębiorczości przez jednostki samorządu terytorialnego w obrębie
tego województwa. Aczkolwiek należy zaznaczyć, że pewne konkluzje wynikające z projektu mają charakter uniwersalny. Celem projektu było wypracowanie metod i instrumentów wsparcia ze strony samorządów lokalnych, działających w formule wielopoziomowego zarządzania z samorządem województwa i instytucjami wsparcia, na rzecz wzrostu konkurencyjności i innowacyjności lokalnych małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) współpracujących z kluczowymi firmami. Zakres badań obejmował metodę szczegółowej
identyfikacji tych podmiotów, formułę programu rozwoju gospodarczego i doboru instrumentów wsparcia wraz z dostępem do informacji, a także nowe instytucje współpracy, w tym możliwości finansowania rozwoju firm przez lokalne instytucje finansowe w formule łączenia środków publicznych i prywatnych. Starano się w ten sposób wypełnić lukę badawczą dotyczącą praktycznych metod współpracy między administracją lokalną, działającą w imieniu lokalnej wspólnoty, a przedsiębiorcami funkcjonującym na terenie danej jednostki samorządu terytorialnego. Projekt REGIOGMINA był realizowany od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r. Stąd odniesienia do źródeł, w tym aktów prawnych, głównie z tego okresu. Podczas fazy badawczej, która zakończyła się w lipcu 2020 r., zrealizowano cztery zadania, w ramach których przeprowadzono analizę sytuacji społeczno-gospodarczej województwa kujawsko-pomorskiego, w tym diagnozę stanu gospodarki województwa, oraz analizę potencjałów gospodarki regionu. Przygotowano dopasowany do cech i potrzeb regionu indywidualny zestaw narzędzi służących realizacji kompleksowych działań na rzecz aktywizacji gospodarczej, pozwalający na koordynowanie aktywności wielu interesariuszy w formule wielopoziomowego zarządzania regionem. Opracowano również metodykę lokalnych programów gospodarczych gmin, metodykę pozyskiwania informacji o MŚP z baz danych gromadzonych przez gestorów publicznych, a także ich geoprzestrzenną identyfikację i analizy uwzględniające struktury administracji lokalnej. Wykonano także analizy dotyczące mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, w wyniku których powstał aktualny obraz stanu sektora MŚP – prezentujący konkurencyjność, innowacyjność, produktywność oraz związki
kooperacyjne między badanymi przedsiębiorstwami. Przeprowadzono także analizę sytuacji inwestycyjnej i eksportowej województwa, diagnozę funkcjonowania istniejących instrumentów wsparcia MŚP oraz analizę relacji między jednostkami samorządu terytorialnego i sektorem MŚP w województwie. Zrealizowano ponadto badania w wybranych krajach świata celem zidentyfikowania potencjalnych, możliwych do przeniesienia na grunt lokalny, rozwiązań. Prace diagnostyczne pozwoliły na rozpoznanie potrzeb związanych z dalszą koordynacją polityki gospodarczej i uwarunkowaniami rozwoju gospodarczego.
(fragment wprowadzenia)
WPROWADZENIE
1. Zbigniew Grzymała, Agnieszka Wójcik-Czerniawska
ROZWÓJ LOKALNY I REGIONALNY
1.1. Wzrost a rozwój gospodarczy
1.2. Europejski Wskaźnik Innowacyjności jako miernik rozwoju gospodarczego
1.3. Wybrane koncepcje rozwoju lokalnego i regionalnego w układzie przestrzennym
2. Piotr Russel
ANALIZA I IDENTYFIKACJA FORMUŁ REGULACJI INSTRUMENTÓW WSPIERANIA LOKALNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
2.1. Procedura badawcza
2.2. Wyniki badań NIK i BAS w zakresie wykorzystania instrumentów wspierania lokalnej przedsiębiorczości przez jednostki samorządu terytorialnego a oczekiwania przedsiębiorców z województwa kujawsko-pomorskiego
2.3. Przegląd międzynarodowych rozwiązań dotyczących instrumentów wspierania przedsiębiorczości przez władze lokalne i regionalne
2.4. Wnioski i rekomendacje
3. Michał Matusewicz, Krzysztof Jaszczołt, Agnieszka Wójcik-Czerniawska, Hieronim Jędrzejewski
PRZYKŁADY NARZĘDZI WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI PRZEZ JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
3.1. Modele rozwoju miast w województwie kujawsko-pomorskim
3.2. Lokalny program rozwoju gospodarczego
3.3. Lokalne fundusze rozwoju gospodarczego
3.4. Lokalne organizacje gospodarcze
3.5. Sieciowanie instytucji otoczenia biznesu
3.6. Kalendarium budżetowe
3.7. Regionalne Obserwatorium Gospodarcze
3.8. Mikrostrefy aktywności gospodarczej
3.9. Standardy proprzedsiębiorczego funkcjonowania administracji lokalnej
3.10. Standardy współpracy lokalnych MŚP jako podwykonawców z wiodącymi w regionie i kraju firmami
3.11. Formuły współpracy funduszy poręczeniowych z lokalnymi MŚP
3.12. Formuły realizowania lokalnych inkubatorów przedsiębiorczości przez gminy i powiaty
3.13. Zasady realizacji wzmacniania otoczenia infrastrukturalnego nowych obszarów aktywności gospodarczej
3.14. Inne instrumenty
4. Krzysztof Jaszczołt
ANALIZA MECHANIZMÓW WSPIERANIA LOKALNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI – WYNIKI BADANIA KWESTIONARIUSZOWEGO
4.1. Planowanie rozwoju
4.2. Współpraca z przedsiębiorcami
4.3. Zasoby lokalne – grunty i budynki
4.4. Zasoby lokalne – praca
4.5. Zasoby lokalne – kapitał
4.6. Działania bezpośrednio wspierające przedsiębiorców
4.7. Podsumowanie analizy
4.8. Wnioski
5. Olgierd Dziekoński
PRAKTYCZNE ASPEKTY INSTYTUCJONALNEGO WSPIERANIA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW PRZEZ SAMORZĄD TERYTORIALNY W SYSTEMIE WIELOPOZIOMOWEGO ZARZĄDZANIA
5.1. Przesłanki utworzenia systemu instytucjonalizacji wsparcia rozwoju gospodarczego
5.2. Istota propozycji instytucjonalizacji wypracowanych w projekcie REGIOGMINA
5.3. Terytorialny kontekst funkcjonowania instytucji rozwoju lokalnego
5.4. Kluczowe propozycje instytucjonalne dotyczące wspierania lokalnej przedsiębiorczości
5.5. Gotowość do współpracy instytucjonalnej ze strony MŚP
5.6. Szczegółowe rozwiązania instytucjonalne w województwie kujawsko-pomorskim
5.7. Wstępna ocena procesu instytucjonalizacji
