[[[separator]]]
Usługi i produkty finansowe przeznaczone dla klientów indywidualnych stanowią specyficzny obszar działalności współczesnego sektora finansowego. Specyfika ta wynika przede wszystkim z asymetrii wiedzy i doświadczenia w zakresie finansów pomiędzy stronami. Z jednej strony mamy bowiem wyspecjalizowane instytucje finansowe (banki, zakłady ubezpieczeń czy fundusze inwestycyjne), których sumy bilansowe przekraczają często PKB mniejszych krajów, zatrudniające tysiące wysoko wykwalifikowanych specjalistów w zakresie finansów, prawa czy matematyki, a z drugiej osoby fizyczne, którym często brakuje podstawowej wiedzy, podatne na nieprawdziwe wiadomości i żyjące z dnia na dzień. Powyższa asymetria sprawia, że w większości krajów usługi i produkty finansowe oferowane klientom indywidualnym są przedmiotem szczególnego zainteresowania państwa, które ingeruje w nie poprzez regulacje oraz wyspecjalizowane urzędy i instytucje, aby chronić klientów indywidualnych przed ponoszeniem nadmiernego ryzyka. Rozwój usług i produktów finansowych, który istotnie przyśpieszył w ostatnich latach m.in. dzięki zastosowaniu zaawansowanych technologii teleinformatycznych, sprawia jednak, że często regulacje ich dotyczące w odniesieniu do klientów indywidualnych są opóźnione lub niepełne. Dynamika zmian regulacyjnych zależna jest także od ogólnej koncepcji ochrony klientów indywidualnych w danej jurysdykcji. Biorąc powyższe pod uwagę, należy zatem stwierdzić, że mając do czynienia z tak dynamicznymi zmianami w zakresie usług i produktów finansowych dla klientów indywidualnych, zasadne jest dokonywanie ich systematycznego i pogłębionego przeglądu zarówno w odniesieniu do tych dotychczasowych, jak i nowo powstających. Konstatacja ta zdeterminowała cel niniejszej książki, którym stało się kompleksowe przedstawienie w przejrzysty, spójny i logiczny sposób najważniejszych usług
i produktów finansowych dla klientów indywidualnych, oferowanych na polskim rynku finansowym głównie przez banki. Książka składa się z 16 rozdziałów, które zostały poświęcone kluczowym aspektom usług i produktów finansowych dla klientów indywidualnych w zakresie operacji depozytowo-kredytowych, rozliczeń pieniężnych oraz instrumentów płatniczych.
Obok dobrze znanych usług i produktów, takich jak rachunki bankowe, lokaty i produkty rozliczeniowe, karty płatnicze i kredytowe oraz kredyty konsumenckie czy mieszkaniowe, znalazły się także mniej popularne, np. leasing konsumencki, odwrócony kredyt hipoteczny czy finansowanie społecznościowe. W książce zostały przedstawione zarówno produkty o niskim ryzyku (lokaty bankowe i produkty skarbowe), jak też te przeznaczone dla klientów indywidualnych o wyższym poziomie wiedzy w zakresie finansów (produkty strukturyzowane i inwestycje alternatywne) lub dysponujących większymi środkami (produkty private banking). Odrębną uwagę poświęcono kwestii zakresu ochrony klienta indywidualnego na rynku bankowym, tak z perspektywy dostępnych narzędzi (ochrona depozytów), jak i instytucji wspierających konsumenta. Z uwagi na intensywny rozwój zaawansowanych technologii teleinformatycznych w sektorze finansowym w oddzielnym rozdziale omówione zostały kluczowe aspekty zastosowania sztucznej inteligencji w detalicznej działalności bankowej, jej możliwości oraz konsekwencje. Książka skierowana jest przede wszystkim do studentów kierunków finansowych na studiach stopnia I i II, studiach podyplomowych oraz w szkołach doktorskich. Pozycją tą mogą zainteresować się także wszyscy klienci indywidualni korzystający z usług i produktów finansowych, chcący pozyskać dodatkową wiedzę i zrozumieć naturę oferowanych im usług.
(fragment wstępu)
[[[separator]]]
WSTĘP
Rozdział 1
RACHUNKI BANKOWE, LOKATY I PRODUKTY ROZLICZENIOWE
Jan Koleśnik
1.1. Rachunki bankowe dla klientów indywidualnych
1.2. Rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe
1.2.1. Cechy rachunków
1.2.2. Rachunek rodzinny
1.2.3. Podstawowy rachunek płatniczy
1.3. Rachunki oszczędnościowe i rachunki terminowych lokat oszczędnościowych
1.3.1. Cechy rachunków
1.3.2. Indywidualne Konto Emerytalne i Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego
1.3.3. Konto mieszkaniowe
1.3.4. Lokata mieszkaniowa
1.4. Lokata strukturyzowana
1.5. Produkty rozliczeniowe
1.5.1. Polecenie przelewu
1.5.2. Polecenie zapłaty
Rozdział 2
BEZPIECZEŃSTWO DEPOZYTÓW
Małgorzata Zaleska
2.1. Sieć bezpieczeństwa finansowego
2.2. System gwarantowania depozytów
2.2.1. Zakres podmiotowy gwarancji depozytów
2.2.2. Przedmiotowy zakres gwarancji depozytów
2.2.3. Procedura wypłat kwot gwarantowanych
2.2.4. System gwarantowania depozytów a system rekompensat
2.3. Ocena banku z perspektywy bezpieczeństwa depozytów
Rozdział 3
KARTY PŁATNICZE
Zofia Polkowska
3.1. Karta jako instrument płatniczy
3.1.1. Pojęcie karty płatniczej
3.1.2. Podmioty rynku kart płatniczych
3.1.3. Rodzaje kart płatniczych
3.2. Proces płatności z wykorzystaniem karty
3.2.1. Zasady transakcji z wykorzystaniem karty
3.2.2. Zasady odstąpienia od umowy
3.2.3. Odpowiedzialność posiadacza karty za transakcje nieautoryzowane
3.2.4. Opłaty związane z kartami płatniczymi
3.3. Wady i zalety kart płatniczych jako instrumentu płatniczego
Rozdział 4
KREDYT KONSUMENCKI
Magdalena Kozińska, Krzysztof Kil
4.1. Kredyt konsumencki – istota i pojęcia pokrewne
4.2. Kredyt konsumencki i jego regulacje w ustawie o kredycie konsumenckim
4.3. Zmiany w obszarze regulacji europejskich dotyczących kredytu konsumenckiego w dyrektywie CCD2
4.4. Rynek kredytów konsumpcyjnych i konsumenckich w Polsce
Rozdział 5
PŁATNOŚCI ODROCZONE
Łukasz Gębski
5.1. Płatności odroczone – definicja
5.2. BNPL w Polsce i na świecie
Rozdział 6
LEASING KONSUMENCKI
Łukasz Gębski
6.1. Definicja leasingu
6.2. Leasing, kredyt i najem długoterminowy z perspektywy konsumentów
6.3. Istota leasingu konsumenckiego
6.3.1. Wynajem długoterminowy a leasing konsumencki
6.3.2. Koszty leasingu konsumenckiego
6.4. Kluczowe parametry leasingu konsumenckiego
Rozdział 7
KREDYTY MIESZKANIOWE
Paweł Kulpaka
7.1. Przeznaczenie kredytów mieszkaniowych
7.2. Podstawowe regulacje prawne i standardy
7.3. Rodzaje kredytów mieszkaniowych
7.4. Charakterystyka przykładowych kredytów mieszkaniowych
Rozdział 8
ODWRÓCONY KREDYT HIPOTECZNY
Marcin Gospodarowicz
8.1. Czynniki rozwoju rynku odwróconych kredytów hipotecznych 1
8.2. Pojęcie i istota hipoteki odwróconej
8.3. Rynek odwróconych kredytów hipotecznych w wybranych krajach
8.4. Rynek odwróconych kredytów hipotecznych w Polsce
Rozdział 9
PRODUKTY SKARBOWE
Marek Lusztyn
9.1. Produkty skarbowe – istota
9.2. Podstawy produktów skarbowych
9.3. Produkty skarbowe na rynku polskim
9.4. Zalety i ryzyko inwestowania w produkty skarbowe
9.4.1. Zalety inwestowania w produkty skarbowe
9.4.2. Ryzyko inwestowania w produkty skarbowe
9.4.3. Korzyści dla inwestora indywidualnego
9.5. Porównanie produktów skarbowych z innymi instrumentami finansowymi
9.6. Strategia inwestycyjna
9.7. Kierunki rozwoju produktów skarbowych
Rozdział 10
INWESTYCJE ALTERNATYWNE
Izabela Pruchnicka-Grabias, Piotr Czapiewski
10.1. Istota i rodzaje
10.2. Fundusze hedgingowe
10.3. Fundusze venture capital i private equity
10.4. Fundusze rynku nieruchomości
10.5. Surowce, metale szlachetne, towary, płody rolne
10.6. Waluty
10.7. Rynek oparty na pasjach i emocjach, w tym rynek sztuki
10.8. Pieniądz elektroniczny, waluty cyfrowe, NFT, DeFi
Rozdział 11
PRODUKTY INWESTYCYJNE
Piotr Kuszewski
11.1. Decyzje inwestycyjne
11.2. Instrumenty finansowe
11.2.1. Obligacje
11.2.2. Akcje
11.2.3. Fundusze inwestycyjne
11.2.4. Fundusze indeksowe i trackery
11.2.5. Notowane instrumenty pochodne
11.2.6. Inne aktywa inwestycyjne
11.3. Dopasowanie inwestycji do inwestora
11.3.1. Horyzont inwestycyjny
11.3.2. Płynność
11.4. Portfel inwestycyjny inwestora indywidualnego
11.4.1. Znaczenie dywersyfikacji portfela inwestycyjnego
11.4.2. Koszt inwestowania
11.5. Ryzyko związane z inwestycjami
11.5.1. Ryzyko rynkowe
11.5.2. Ryzyko kredytowe
Rozdział 12
PRODUKTY STRUKTURYZOWANE
Izabela Pruchnicka-Grabias, Piotr Czapiewski
12.1. Definicja i klasyfikacje
12.2. Produkty w obrocie pozagiełdowym
12.3. Obligacje zamienne i wymienne
12.4. Certyfikaty depozytowe z ochroną kapitału
12.5. Produkty strukturyzowane notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie
12.6. Sekurytyzacja aktywów i towarzysząca jej strukturyzacja
12.7. Zmiany wynikające z pakietu MiFiD II
Rozdział 13
FINANSOWANIE SPOŁECZNOŚCIOWE
Edyta Cegielska
13.1. Istota crowdfundingu
13.2. Rodzaje crowdfundingu
13.3. Rozwój crowdfundingu
13.4. Największe kampanie crowdfundingowe
13.5. Zalety crowdfundingu
13.6. Wady crowdfundingu
Rozdział 14
PRIVATE BANKING JAKO OFERTA DLA ZAMOŻNYCH KLIENTÓW
Małgorzata Zaleska, Magdalena Kozińska
14.1. Private banking – zarys koncepcji
14.1.1. Definicja private banking
14.1.2. Profil klienta private banking
14.2. Tradycyjna oferta dla klientów private banking
14.2.1. Rachunki i produkty kredytowe
14.2.2. Inwestycje w tradycyjne instrumenty finansowe
14.2.3. Inwestycje w nieruchomości
14.3. Wybrane inwestycje alternatywne w ofercie private banking
14.3.1. Inwestycje w metale i kamienie szlachetne
14.3.2. Art banking
14.3.3. Wine banking
14.4. Private banking a współczesne sposoby inwestowania
14.4.1. Inwestycje zrównoważone
14.4.2. Inwestycje w aktywa cyfrowe
Rozdział 15
SZTUCZNA INTELIGENCJA W DETALICZNYCH USŁUGACH BANKOWYCH
Emil Ślązak
15.1. Istota sztucznej inteligencji
15.2. Uwarunkowania rozwoju sztucznej inteligencji
15.2.1. Internet rzeczy
15.2.2. Chmura obliczeniowa
15.2.3. Big data
15.3. Główne obszary zastosowania AI w obszarze bankowości detalicznej
15.3.1. Przetwarzanie języka naturalnego
15.3.2. Chatboty i wirtualni asystenci
15.3.3. Sztuczna inteligencja w procesach credit scoring
Rozdział 16
OCHRONA KLIENTA NA RYNKU BANKOWYM
Marcin Mikołajczyk
16.1. Idea ochrony konsumenckiej
16.2. Metody i działania w obszarze ochrony konsumenta
16.2.1. Cywilnoprawna ochrona konsumentów
16.2.2. Istota reklamacji na rynku bankowym
16.2.3. Alternatywne metody rozwiązywania sporów
16.2.4. Dochodzenie roszczeń na ścieżce sądowej
16.2.5. Zastrzeżenie numeru PESEL przez obywateli jako przykład ochrony klientana na rynku bankowym
16.3. Ramy instytucjonalne ochrony konsumentów
16.3.1. Komisja Nadzoru Finansowego
16.3.2. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
16.3.3. Powiatowy (miejski) rzecznik praw konsumenta
16.3.4. Rzecznik Finansowy
Opis
Wstęp
Usługi i produkty finansowe przeznaczone dla klientów indywidualnych stanowią specyficzny obszar działalności współczesnego sektora finansowego. Specyfika ta wynika przede wszystkim z asymetrii wiedzy i doświadczenia w zakresie finansów pomiędzy stronami. Z jednej strony mamy bowiem wyspecjalizowane instytucje finansowe (banki, zakłady ubezpieczeń czy fundusze inwestycyjne), których sumy bilansowe przekraczają często PKB mniejszych krajów, zatrudniające tysiące wysoko wykwalifikowanych specjalistów w zakresie finansów, prawa czy matematyki, a z drugiej osoby fizyczne, którym często brakuje podstawowej wiedzy, podatne na nieprawdziwe wiadomości i żyjące z dnia na dzień. Powyższa asymetria sprawia, że w większości krajów usługi i produkty finansowe oferowane klientom indywidualnym są przedmiotem szczególnego zainteresowania państwa, które ingeruje w nie poprzez regulacje oraz wyspecjalizowane urzędy i instytucje, aby chronić klientów indywidualnych przed ponoszeniem nadmiernego ryzyka. Rozwój usług i produktów finansowych, który istotnie przyśpieszył w ostatnich latach m.in. dzięki zastosowaniu zaawansowanych technologii teleinformatycznych, sprawia jednak, że często regulacje ich dotyczące w odniesieniu do klientów indywidualnych są opóźnione lub niepełne. Dynamika zmian regulacyjnych zależna jest także od ogólnej koncepcji ochrony klientów indywidualnych w danej jurysdykcji. Biorąc powyższe pod uwagę, należy zatem stwierdzić, że mając do czynienia z tak dynamicznymi zmianami w zakresie usług i produktów finansowych dla klientów indywidualnych, zasadne jest dokonywanie ich systematycznego i pogłębionego przeglądu zarówno w odniesieniu do tych dotychczasowych, jak i nowo powstających. Konstatacja ta zdeterminowała cel niniejszej książki, którym stało się kompleksowe przedstawienie w przejrzysty, spójny i logiczny sposób najważniejszych usług
i produktów finansowych dla klientów indywidualnych, oferowanych na polskim rynku finansowym głównie przez banki. Książka składa się z 16 rozdziałów, które zostały poświęcone kluczowym aspektom usług i produktów finansowych dla klientów indywidualnych w zakresie operacji depozytowo-kredytowych, rozliczeń pieniężnych oraz instrumentów płatniczych.
Obok dobrze znanych usług i produktów, takich jak rachunki bankowe, lokaty i produkty rozliczeniowe, karty płatnicze i kredytowe oraz kredyty konsumenckie czy mieszkaniowe, znalazły się także mniej popularne, np. leasing konsumencki, odwrócony kredyt hipoteczny czy finansowanie społecznościowe. W książce zostały przedstawione zarówno produkty o niskim ryzyku (lokaty bankowe i produkty skarbowe), jak też te przeznaczone dla klientów indywidualnych o wyższym poziomie wiedzy w zakresie finansów (produkty strukturyzowane i inwestycje alternatywne) lub dysponujących większymi środkami (produkty private banking). Odrębną uwagę poświęcono kwestii zakresu ochrony klienta indywidualnego na rynku bankowym, tak z perspektywy dostępnych narzędzi (ochrona depozytów), jak i instytucji wspierających konsumenta. Z uwagi na intensywny rozwój zaawansowanych technologii teleinformatycznych w sektorze finansowym w oddzielnym rozdziale omówione zostały kluczowe aspekty zastosowania sztucznej inteligencji w detalicznej działalności bankowej, jej możliwości oraz konsekwencje. Książka skierowana jest przede wszystkim do studentów kierunków finansowych na studiach stopnia I i II, studiach podyplomowych oraz w szkołach doktorskich. Pozycją tą mogą zainteresować się także wszyscy klienci indywidualni korzystający z usług i produktów finansowych, chcący pozyskać dodatkową wiedzę i zrozumieć naturę oferowanych im usług.
(fragment wstępu)
Spis treści
WSTĘP
Rozdział 1
RACHUNKI BANKOWE, LOKATY I PRODUKTY ROZLICZENIOWE
Jan Koleśnik
1.1. Rachunki bankowe dla klientów indywidualnych
1.2. Rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe
1.2.1. Cechy rachunków
1.2.2. Rachunek rodzinny
1.2.3. Podstawowy rachunek płatniczy
1.3. Rachunki oszczędnościowe i rachunki terminowych lokat oszczędnościowych
1.3.1. Cechy rachunków
1.3.2. Indywidualne Konto Emerytalne i Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego
1.3.3. Konto mieszkaniowe
1.3.4. Lokata mieszkaniowa
1.4. Lokata strukturyzowana
1.5. Produkty rozliczeniowe
1.5.1. Polecenie przelewu
1.5.2. Polecenie zapłaty
Rozdział 2
BEZPIECZEŃSTWO DEPOZYTÓW
Małgorzata Zaleska
2.1. Sieć bezpieczeństwa finansowego
2.2. System gwarantowania depozytów
2.2.1. Zakres podmiotowy gwarancji depozytów
2.2.2. Przedmiotowy zakres gwarancji depozytów
2.2.3. Procedura wypłat kwot gwarantowanych
2.2.4. System gwarantowania depozytów a system rekompensat
2.3. Ocena banku z perspektywy bezpieczeństwa depozytów
Rozdział 3
KARTY PŁATNICZE
Zofia Polkowska
3.1. Karta jako instrument płatniczy
3.1.1. Pojęcie karty płatniczej
3.1.2. Podmioty rynku kart płatniczych
3.1.3. Rodzaje kart płatniczych
3.2. Proces płatności z wykorzystaniem karty
3.2.1. Zasady transakcji z wykorzystaniem karty
3.2.2. Zasady odstąpienia od umowy
3.2.3. Odpowiedzialność posiadacza karty za transakcje nieautoryzowane
3.2.4. Opłaty związane z kartami płatniczymi
3.3. Wady i zalety kart płatniczych jako instrumentu płatniczego
Rozdział 4
KREDYT KONSUMENCKI
Magdalena Kozińska, Krzysztof Kil
4.1. Kredyt konsumencki – istota i pojęcia pokrewne
4.2. Kredyt konsumencki i jego regulacje w ustawie o kredycie konsumenckim
4.3. Zmiany w obszarze regulacji europejskich dotyczących kredytu konsumenckiego w dyrektywie CCD2
4.4. Rynek kredytów konsumpcyjnych i konsumenckich w Polsce
Rozdział 5
PŁATNOŚCI ODROCZONE
Łukasz Gębski
5.1. Płatności odroczone – definicja
5.2. BNPL w Polsce i na świecie
Rozdział 6
LEASING KONSUMENCKI
Łukasz Gębski
6.1. Definicja leasingu
6.2. Leasing, kredyt i najem długoterminowy z perspektywy konsumentów
6.3. Istota leasingu konsumenckiego
6.3.1. Wynajem długoterminowy a leasing konsumencki
6.3.2. Koszty leasingu konsumenckiego
6.4. Kluczowe parametry leasingu konsumenckiego
Rozdział 7
KREDYTY MIESZKANIOWE
Paweł Kulpaka
7.1. Przeznaczenie kredytów mieszkaniowych
7.2. Podstawowe regulacje prawne i standardy
7.3. Rodzaje kredytów mieszkaniowych
7.4. Charakterystyka przykładowych kredytów mieszkaniowych
Rozdział 8
ODWRÓCONY KREDYT HIPOTECZNY
Marcin Gospodarowicz
8.1. Czynniki rozwoju rynku odwróconych kredytów hipotecznych 1
8.2. Pojęcie i istota hipoteki odwróconej
8.3. Rynek odwróconych kredytów hipotecznych w wybranych krajach
8.4. Rynek odwróconych kredytów hipotecznych w Polsce
Rozdział 9
PRODUKTY SKARBOWE
Marek Lusztyn
9.1. Produkty skarbowe – istota
9.2. Podstawy produktów skarbowych
9.3. Produkty skarbowe na rynku polskim
9.4. Zalety i ryzyko inwestowania w produkty skarbowe
9.4.1. Zalety inwestowania w produkty skarbowe
9.4.2. Ryzyko inwestowania w produkty skarbowe
9.4.3. Korzyści dla inwestora indywidualnego
9.5. Porównanie produktów skarbowych z innymi instrumentami finansowymi
9.6. Strategia inwestycyjna
9.7. Kierunki rozwoju produktów skarbowych
Rozdział 10
INWESTYCJE ALTERNATYWNE
Izabela Pruchnicka-Grabias, Piotr Czapiewski
10.1. Istota i rodzaje
10.2. Fundusze hedgingowe
10.3. Fundusze venture capital i private equity
10.4. Fundusze rynku nieruchomości
10.5. Surowce, metale szlachetne, towary, płody rolne
10.6. Waluty
10.7. Rynek oparty na pasjach i emocjach, w tym rynek sztuki
10.8. Pieniądz elektroniczny, waluty cyfrowe, NFT, DeFi
Rozdział 11
PRODUKTY INWESTYCYJNE
Piotr Kuszewski
11.1. Decyzje inwestycyjne
11.2. Instrumenty finansowe
11.2.1. Obligacje
11.2.2. Akcje
11.2.3. Fundusze inwestycyjne
11.2.4. Fundusze indeksowe i trackery
11.2.5. Notowane instrumenty pochodne
11.2.6. Inne aktywa inwestycyjne
11.3. Dopasowanie inwestycji do inwestora
11.3.1. Horyzont inwestycyjny
11.3.2. Płynność
11.4. Portfel inwestycyjny inwestora indywidualnego
11.4.1. Znaczenie dywersyfikacji portfela inwestycyjnego
11.4.2. Koszt inwestowania
11.5. Ryzyko związane z inwestycjami
11.5.1. Ryzyko rynkowe
11.5.2. Ryzyko kredytowe
Rozdział 12
PRODUKTY STRUKTURYZOWANE
Izabela Pruchnicka-Grabias, Piotr Czapiewski
12.1. Definicja i klasyfikacje
12.2. Produkty w obrocie pozagiełdowym
12.3. Obligacje zamienne i wymienne
12.4. Certyfikaty depozytowe z ochroną kapitału
12.5. Produkty strukturyzowane notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie
12.6. Sekurytyzacja aktywów i towarzysząca jej strukturyzacja
12.7. Zmiany wynikające z pakietu MiFiD II
Rozdział 13
FINANSOWANIE SPOŁECZNOŚCIOWE
Edyta Cegielska
13.1. Istota crowdfundingu
13.2. Rodzaje crowdfundingu
13.3. Rozwój crowdfundingu
13.4. Największe kampanie crowdfundingowe
13.5. Zalety crowdfundingu
13.6. Wady crowdfundingu
Rozdział 14
PRIVATE BANKING JAKO OFERTA DLA ZAMOŻNYCH KLIENTÓW
Małgorzata Zaleska, Magdalena Kozińska
14.1. Private banking – zarys koncepcji
14.1.1. Definicja private banking
14.1.2. Profil klienta private banking
14.2. Tradycyjna oferta dla klientów private banking
14.2.1. Rachunki i produkty kredytowe
14.2.2. Inwestycje w tradycyjne instrumenty finansowe
14.2.3. Inwestycje w nieruchomości
14.3. Wybrane inwestycje alternatywne w ofercie private banking
14.3.1. Inwestycje w metale i kamienie szlachetne
14.3.2. Art banking
14.3.3. Wine banking
14.4. Private banking a współczesne sposoby inwestowania
14.4.1. Inwestycje zrównoważone
14.4.2. Inwestycje w aktywa cyfrowe
Rozdział 15
SZTUCZNA INTELIGENCJA W DETALICZNYCH USŁUGACH BANKOWYCH
Emil Ślązak
15.1. Istota sztucznej inteligencji
15.2. Uwarunkowania rozwoju sztucznej inteligencji
15.2.1. Internet rzeczy
15.2.2. Chmura obliczeniowa
15.2.3. Big data
15.3. Główne obszary zastosowania AI w obszarze bankowości detalicznej
15.3.1. Przetwarzanie języka naturalnego
15.3.2. Chatboty i wirtualni asystenci
15.3.3. Sztuczna inteligencja w procesach credit scoring
Rozdział 16
OCHRONA KLIENTA NA RYNKU BANKOWYM
Marcin Mikołajczyk
16.1. Idea ochrony konsumenckiej
16.2. Metody i działania w obszarze ochrony konsumenta
16.2.1. Cywilnoprawna ochrona konsumentów
16.2.2. Istota reklamacji na rynku bankowym
16.2.3. Alternatywne metody rozwiązywania sporów
16.2.4. Dochodzenie roszczeń na ścieżce sądowej
16.2.5. Zastrzeżenie numeru PESEL przez obywateli jako przykład ochrony klientana na rynku bankowym
16.3. Ramy instytucjonalne ochrony konsumentów
16.3.1. Komisja Nadzoru Finansowego
16.3.2. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
16.3.3. Powiatowy (miejski) rzecznik praw konsumenta
16.3.4. Rzecznik Finansowy
Opinie
Usługi i produkty finansowe przeznaczone dla klientów indywidualnych stanowią specyficzny obszar działalności współczesnego sektora finansowego. Specyfika ta wynika przede wszystkim z asymetrii wiedzy i doświadczenia w zakresie finansów pomiędzy stronami. Z jednej strony mamy bowiem wyspecjalizowane instytucje finansowe (banki, zakłady ubezpieczeń czy fundusze inwestycyjne), których sumy bilansowe przekraczają często PKB mniejszych krajów, zatrudniające tysiące wysoko wykwalifikowanych specjalistów w zakresie finansów, prawa czy matematyki, a z drugiej osoby fizyczne, którym często brakuje podstawowej wiedzy, podatne na nieprawdziwe wiadomości i żyjące z dnia na dzień. Powyższa asymetria sprawia, że w większości krajów usługi i produkty finansowe oferowane klientom indywidualnym są przedmiotem szczególnego zainteresowania państwa, które ingeruje w nie poprzez regulacje oraz wyspecjalizowane urzędy i instytucje, aby chronić klientów indywidualnych przed ponoszeniem nadmiernego ryzyka. Rozwój usług i produktów finansowych, który istotnie przyśpieszył w ostatnich latach m.in. dzięki zastosowaniu zaawansowanych technologii teleinformatycznych, sprawia jednak, że często regulacje ich dotyczące w odniesieniu do klientów indywidualnych są opóźnione lub niepełne. Dynamika zmian regulacyjnych zależna jest także od ogólnej koncepcji ochrony klientów indywidualnych w danej jurysdykcji. Biorąc powyższe pod uwagę, należy zatem stwierdzić, że mając do czynienia z tak dynamicznymi zmianami w zakresie usług i produktów finansowych dla klientów indywidualnych, zasadne jest dokonywanie ich systematycznego i pogłębionego przeglądu zarówno w odniesieniu do tych dotychczasowych, jak i nowo powstających. Konstatacja ta zdeterminowała cel niniejszej książki, którym stało się kompleksowe przedstawienie w przejrzysty, spójny i logiczny sposób najważniejszych usług
i produktów finansowych dla klientów indywidualnych, oferowanych na polskim rynku finansowym głównie przez banki. Książka składa się z 16 rozdziałów, które zostały poświęcone kluczowym aspektom usług i produktów finansowych dla klientów indywidualnych w zakresie operacji depozytowo-kredytowych, rozliczeń pieniężnych oraz instrumentów płatniczych.
Obok dobrze znanych usług i produktów, takich jak rachunki bankowe, lokaty i produkty rozliczeniowe, karty płatnicze i kredytowe oraz kredyty konsumenckie czy mieszkaniowe, znalazły się także mniej popularne, np. leasing konsumencki, odwrócony kredyt hipoteczny czy finansowanie społecznościowe. W książce zostały przedstawione zarówno produkty o niskim ryzyku (lokaty bankowe i produkty skarbowe), jak też te przeznaczone dla klientów indywidualnych o wyższym poziomie wiedzy w zakresie finansów (produkty strukturyzowane i inwestycje alternatywne) lub dysponujących większymi środkami (produkty private banking). Odrębną uwagę poświęcono kwestii zakresu ochrony klienta indywidualnego na rynku bankowym, tak z perspektywy dostępnych narzędzi (ochrona depozytów), jak i instytucji wspierających konsumenta. Z uwagi na intensywny rozwój zaawansowanych technologii teleinformatycznych w sektorze finansowym w oddzielnym rozdziale omówione zostały kluczowe aspekty zastosowania sztucznej inteligencji w detalicznej działalności bankowej, jej możliwości oraz konsekwencje. Książka skierowana jest przede wszystkim do studentów kierunków finansowych na studiach stopnia I i II, studiach podyplomowych oraz w szkołach doktorskich. Pozycją tą mogą zainteresować się także wszyscy klienci indywidualni korzystający z usług i produktów finansowych, chcący pozyskać dodatkową wiedzę i zrozumieć naturę oferowanych im usług.
(fragment wstępu)
WSTĘP
Rozdział 1
RACHUNKI BANKOWE, LOKATY I PRODUKTY ROZLICZENIOWE
Jan Koleśnik
1.1. Rachunki bankowe dla klientów indywidualnych
1.2. Rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe
1.2.1. Cechy rachunków
1.2.2. Rachunek rodzinny
1.2.3. Podstawowy rachunek płatniczy
1.3. Rachunki oszczędnościowe i rachunki terminowych lokat oszczędnościowych
1.3.1. Cechy rachunków
1.3.2. Indywidualne Konto Emerytalne i Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego
1.3.3. Konto mieszkaniowe
1.3.4. Lokata mieszkaniowa
1.4. Lokata strukturyzowana
1.5. Produkty rozliczeniowe
1.5.1. Polecenie przelewu
1.5.2. Polecenie zapłaty
Rozdział 2
BEZPIECZEŃSTWO DEPOZYTÓW
Małgorzata Zaleska
2.1. Sieć bezpieczeństwa finansowego
2.2. System gwarantowania depozytów
2.2.1. Zakres podmiotowy gwarancji depozytów
2.2.2. Przedmiotowy zakres gwarancji depozytów
2.2.3. Procedura wypłat kwot gwarantowanych
2.2.4. System gwarantowania depozytów a system rekompensat
2.3. Ocena banku z perspektywy bezpieczeństwa depozytów
Rozdział 3
KARTY PŁATNICZE
Zofia Polkowska
3.1. Karta jako instrument płatniczy
3.1.1. Pojęcie karty płatniczej
3.1.2. Podmioty rynku kart płatniczych
3.1.3. Rodzaje kart płatniczych
3.2. Proces płatności z wykorzystaniem karty
3.2.1. Zasady transakcji z wykorzystaniem karty
3.2.2. Zasady odstąpienia od umowy
3.2.3. Odpowiedzialność posiadacza karty za transakcje nieautoryzowane
3.2.4. Opłaty związane z kartami płatniczymi
3.3. Wady i zalety kart płatniczych jako instrumentu płatniczego
Rozdział 4
KREDYT KONSUMENCKI
Magdalena Kozińska, Krzysztof Kil
4.1. Kredyt konsumencki – istota i pojęcia pokrewne
4.2. Kredyt konsumencki i jego regulacje w ustawie o kredycie konsumenckim
4.3. Zmiany w obszarze regulacji europejskich dotyczących kredytu konsumenckiego w dyrektywie CCD2
4.4. Rynek kredytów konsumpcyjnych i konsumenckich w Polsce
Rozdział 5
PŁATNOŚCI ODROCZONE
Łukasz Gębski
5.1. Płatności odroczone – definicja
5.2. BNPL w Polsce i na świecie
Rozdział 6
LEASING KONSUMENCKI
Łukasz Gębski
6.1. Definicja leasingu
6.2. Leasing, kredyt i najem długoterminowy z perspektywy konsumentów
6.3. Istota leasingu konsumenckiego
6.3.1. Wynajem długoterminowy a leasing konsumencki
6.3.2. Koszty leasingu konsumenckiego
6.4. Kluczowe parametry leasingu konsumenckiego
Rozdział 7
KREDYTY MIESZKANIOWE
Paweł Kulpaka
7.1. Przeznaczenie kredytów mieszkaniowych
7.2. Podstawowe regulacje prawne i standardy
7.3. Rodzaje kredytów mieszkaniowych
7.4. Charakterystyka przykładowych kredytów mieszkaniowych
Rozdział 8
ODWRÓCONY KREDYT HIPOTECZNY
Marcin Gospodarowicz
8.1. Czynniki rozwoju rynku odwróconych kredytów hipotecznych 1
8.2. Pojęcie i istota hipoteki odwróconej
8.3. Rynek odwróconych kredytów hipotecznych w wybranych krajach
8.4. Rynek odwróconych kredytów hipotecznych w Polsce
Rozdział 9
PRODUKTY SKARBOWE
Marek Lusztyn
9.1. Produkty skarbowe – istota
9.2. Podstawy produktów skarbowych
9.3. Produkty skarbowe na rynku polskim
9.4. Zalety i ryzyko inwestowania w produkty skarbowe
9.4.1. Zalety inwestowania w produkty skarbowe
9.4.2. Ryzyko inwestowania w produkty skarbowe
9.4.3. Korzyści dla inwestora indywidualnego
9.5. Porównanie produktów skarbowych z innymi instrumentami finansowymi
9.6. Strategia inwestycyjna
9.7. Kierunki rozwoju produktów skarbowych
Rozdział 10
INWESTYCJE ALTERNATYWNE
Izabela Pruchnicka-Grabias, Piotr Czapiewski
10.1. Istota i rodzaje
10.2. Fundusze hedgingowe
10.3. Fundusze venture capital i private equity
10.4. Fundusze rynku nieruchomości
10.5. Surowce, metale szlachetne, towary, płody rolne
10.6. Waluty
10.7. Rynek oparty na pasjach i emocjach, w tym rynek sztuki
10.8. Pieniądz elektroniczny, waluty cyfrowe, NFT, DeFi
Rozdział 11
PRODUKTY INWESTYCYJNE
Piotr Kuszewski
11.1. Decyzje inwestycyjne
11.2. Instrumenty finansowe
11.2.1. Obligacje
11.2.2. Akcje
11.2.3. Fundusze inwestycyjne
11.2.4. Fundusze indeksowe i trackery
11.2.5. Notowane instrumenty pochodne
11.2.6. Inne aktywa inwestycyjne
11.3. Dopasowanie inwestycji do inwestora
11.3.1. Horyzont inwestycyjny
11.3.2. Płynność
11.4. Portfel inwestycyjny inwestora indywidualnego
11.4.1. Znaczenie dywersyfikacji portfela inwestycyjnego
11.4.2. Koszt inwestowania
11.5. Ryzyko związane z inwestycjami
11.5.1. Ryzyko rynkowe
11.5.2. Ryzyko kredytowe
Rozdział 12
PRODUKTY STRUKTURYZOWANE
Izabela Pruchnicka-Grabias, Piotr Czapiewski
12.1. Definicja i klasyfikacje
12.2. Produkty w obrocie pozagiełdowym
12.3. Obligacje zamienne i wymienne
12.4. Certyfikaty depozytowe z ochroną kapitału
12.5. Produkty strukturyzowane notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie
12.6. Sekurytyzacja aktywów i towarzysząca jej strukturyzacja
12.7. Zmiany wynikające z pakietu MiFiD II
Rozdział 13
FINANSOWANIE SPOŁECZNOŚCIOWE
Edyta Cegielska
13.1. Istota crowdfundingu
13.2. Rodzaje crowdfundingu
13.3. Rozwój crowdfundingu
13.4. Największe kampanie crowdfundingowe
13.5. Zalety crowdfundingu
13.6. Wady crowdfundingu
Rozdział 14
PRIVATE BANKING JAKO OFERTA DLA ZAMOŻNYCH KLIENTÓW
Małgorzata Zaleska, Magdalena Kozińska
14.1. Private banking – zarys koncepcji
14.1.1. Definicja private banking
14.1.2. Profil klienta private banking
14.2. Tradycyjna oferta dla klientów private banking
14.2.1. Rachunki i produkty kredytowe
14.2.2. Inwestycje w tradycyjne instrumenty finansowe
14.2.3. Inwestycje w nieruchomości
14.3. Wybrane inwestycje alternatywne w ofercie private banking
14.3.1. Inwestycje w metale i kamienie szlachetne
14.3.2. Art banking
14.3.3. Wine banking
14.4. Private banking a współczesne sposoby inwestowania
14.4.1. Inwestycje zrównoważone
14.4.2. Inwestycje w aktywa cyfrowe
Rozdział 15
SZTUCZNA INTELIGENCJA W DETALICZNYCH USŁUGACH BANKOWYCH
Emil Ślązak
15.1. Istota sztucznej inteligencji
15.2. Uwarunkowania rozwoju sztucznej inteligencji
15.2.1. Internet rzeczy
15.2.2. Chmura obliczeniowa
15.2.3. Big data
15.3. Główne obszary zastosowania AI w obszarze bankowości detalicznej
15.3.1. Przetwarzanie języka naturalnego
15.3.2. Chatboty i wirtualni asystenci
15.3.3. Sztuczna inteligencja w procesach credit scoring
Rozdział 16
OCHRONA KLIENTA NA RYNKU BANKOWYM
Marcin Mikołajczyk
16.1. Idea ochrony konsumenckiej
16.2. Metody i działania w obszarze ochrony konsumenta
16.2.1. Cywilnoprawna ochrona konsumentów
16.2.2. Istota reklamacji na rynku bankowym
16.2.3. Alternatywne metody rozwiązywania sporów
16.2.4. Dochodzenie roszczeń na ścieżce sądowej
16.2.5. Zastrzeżenie numeru PESEL przez obywateli jako przykład ochrony klientana na rynku bankowym
16.3. Ramy instytucjonalne ochrony konsumentów
16.3.1. Komisja Nadzoru Finansowego
16.3.2. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
16.3.3. Powiatowy (miejski) rzecznik praw konsumenta
16.3.4. Rzecznik Finansowy
