PRZEDMOWA
Związki między turystyką a profilaktyką zdrowotną i kuracjami mają bardzo długą tradycję, ale zainteresowanie nimi przeżywa obecnie renesans. Informacje o podróżach w celu poprawienia urody lub rozwiązania innych problemów zdrowotnych stały się przedmiotem doniesień w mediach, a nawet paradokumentalnych filmów. Na fali tych tendencji rozwijają się nowe usługi, przedsiębiorstwa wypracowują innowacyjne modele biznesowe odpowiadające na zgłaszany popyt, a samo zjawisko przybrało globalny wymiar. Pojawił się nowy termin, mianowicie "turystyka medyczna", który szybko się upowszechnił, choć w niektórych kręgach jest kontestowany.
Jak każde dynamicznie rozwijające się zjawisko, szczególnie takie, które wymyka się utartym schematom, także turystyka medyczna nie jest wolna od kontrowersji. Dotyczą one samej jej istoty i zakresu. Brak jednolitych definicji i międzynarodowych standardów pomiaru utrudniają ocenę wielkości zjawiska i wszelkie porównania między poszczególnymi państwami. Nie zmienia to faktu, że można obserwować ewolucję form turystyki medycznej i rozszerzanie się zasięgu geograficznego tego zjawiska.
Oferty tego typu pojawiają się w tradycyjnych uzdrowiskach i zupełnie nowych miejscach. W gronie państw próbujących wykorzystać zainteresowanie podróżami w celach medycznych znalazła się także Polska oraz inne państwa z naszego regionu - do najczęściej wymienianych w tym kontekście należą Węgry, Litwa i Chorwacja.
Rynek usług turystyki związanej ze zdrowiem cechuje silna konkurencja międzynarodowa, co sprawia, że osiągnięcie sukcesu wymaga pogłębionej wiedzy na temat czynników wpływających na jego kształtowanie, a także czynników, które wpływają na konkurencyjność oferty. Popularność podróży w celach medycznych sprawiła, że stały się przedmiotem zainteresowania także w kręgach naukowych. Pojawiło się wiele publikacji, w których poddano analizie przesłanki, jakimi kierują się potencjalni pacjenci-turyści, czynniki sprzyjające rozwojowi popytu na usługi turystyki medycznej, uwarunkowania technologiczne, ekonomiczne, społeczne i polityczne, które przyczyniają się do jej rozwoju. Ocenie poddawane są również efekty, zarówno w kontekście społecznym, jak i indywidualnym.
Jak wspomniano, turystyka medyczna jest przedmiotem wielu publikacji - od popularyzatorskich do naukowych analiz. Wiele z nich, także polskich autorów, wykorzystano do przygotowania poszczególnych części niniejszej monografii. Dynamiczny charakter zjawiska i jego płynne granice sprawiają, że jest to ciągle szerokie pole do badań i wysiłków nad systematyzacją stosowanych pojęć (UNWTO, ETC 2018).
Przedmiotem niniejszego opracowania jest turystyka medyczna analizowana z punktu widzenia popytu i podaży tworzących ją usług. Cele naukowe monografii obejmują:
1. systematyzację pojęć związanych z turystyką medyczną,
2. wskazanie czynników wpływających na jej rozwój,
3. wstępną ocenę działań podejmowanych w Polsce na rzecz rozwoju podaży usług turystyki medycznej.
Opracowanie składa się z ośmiu autonomicznych, choć powiązanych tematycznie rozdziałów, w których poruszono wybrane zagadnienia dotyczące rozwoju analizowanego zjawiska. Rozdziały pierwszy i drugi mają charakter wprowadzający i zawierają szeroki przegląd literatury przedmiotu, zarówno krajowej, jak i zagranicznej. Podjęto w nich próbę sformułowania definicji turystyki medycznej oraz czynników wpływających na jej rozwój po stronie popytu i podaży. Ze względu na wspomnianą kontrowersyjność oraz dla jasności wywodów niektóre z tych zagadnień, szczególnie dotyczące definicji, poruszono także w następnych rozdziałach, które zawierają wyniki badań empirycznych opisujących uwarunkowania rozwoju turystyki medycznej w Polsce.
W rozdziale trzecim i czwartym przedstawiono regulacje UE i ich wpływ na rozwój turystyki medycznej w państwach członkowskich, co wyznacza także warunki świadczenia usług medycznych w Polsce. Szczególnie wiele miejsca poświęcono w nich dyrektywie o transgranicznej opiece zdrowotnej oraz perspektywom stworzenia jednolitego rynku usług medycznych na obszarze UE. Zaprezentowane rozważania przygotowano na podstawie przeglądu literatury i analizy aktów prawnych.
Rozdział piąty zawiera przykładowe podejście do analizy przekazu medialnego dotyczącego oferty turystyki medycznej. Do interpretacji przekazu medialnego (werbalnego i wizualnego) oferty usług turystyki medycznej zastosowano podejście polegające na wykorzystaniu ramy korzyści i strat. Przedmiotem wspomnianej interpretacji była strona internetowa jednego z polskich pośredników turystyki medycznej.
W rozdziale szóstym scharakteryzowano działania promujące Polskę jako miejsce świadczenia usług turystyki medycznej. Szczególny nacisk położono na ukazanie kontekstu instytucjonalnego, który wpływa na zakres, a w konsekwencji także skuteczność podejmowanych działań promocyjnych. Rozdział został przygotowany na podstawie przeglądu dokumentów odpowiednich instytucji.
W rozdziale siódmym przedstawiono tendencje w zakresie rozwoju podaży usług turystyki medycznej na świecie. Wykorzystano w nim materiały źródłowe pochodzące z mediów branżowych, raportów i publikacji naukowych. Przedmiotem zainteresowania była struktura geograficzna i rodzajowa podaży usług turystyki medycznej na świecie oraz związki między usługami medycznymi i turystycznymi oraz ich wpływ na budowanie pozycji konkurencyjnej na rynku usług turystyki medycznej.
W rozdziale ósmym odniesiono się do perspektyw zastosowania turystyki medycznej jako czynnika rozwoju regionalnego. W jego pierwszej części, o charakterze koncepcyjnym, omówiono ogólne uwarunkowania tego procesu, natomiast w części drugiej przedstawiono czynniki wpływające na możliwość wykorzystania turystyki medycznej jako czynnika rozwoju regionalnego w Polsce. Użyto w niej dostępne dane statystyczne pokazujące zasoby kadrowe i materialne, którymi dysponuje Polska i jej konkurenci z Europy Środkowej i Wschodniej.
Zawarte w monografii rozważania przeznaczone są dla szerokiego kręgu odbiorców - studentów, osób planujących podjęcie działalności gospodarczej w sferze turystyki medycznej, pracowników administracji publicznej oraz badaczy zajmujących się omawianym zjawiskiem.
Publikację przygotowano dzięki środkom na utrzymanie potencjału naukowego Kolegium Gospodarki Światowej SGH.
Bibliografia
UNWTO, ETC (2018). Exploring Health Tourism, UNWTO, Madrid.
[[[separator]]]
Przedmowa
Elżbieta Biernat, Magdalena Kachniewska
1.Pojęcie turystyki medycznej
Elżbieta Biernat, Magdalena Kachniewska
2. Czynniki i bariery rozwoju turystyki medycznej
Wstęp
2.1. Determinanty społeczne i gospodarcze
2.2. Indywidualne motywacje uczestnictwa w turystyce medycznej
Podsumowanie
Hanna Zawistowska
3. Prawne aspekty turystyki medycznej
Wstęp
3.1. Wyjaśnienie podstawowych pojęć
3.2. Problematyka prawna turystyki medycznej w literaturze przedmiotu
3.3. Identyfikacja głównych aspektów prawnych turystyki medycznej
3.4. Akty prawne regulujące kwestie właściwości prawa i jurysdykcji
3.5. Regulacje Unii Europejskiej dotyczące finansowania usług turystyki medycznej
3.6. Wdrożenie dyrektywy "Pacjenci bez granic" do prawa krajowego w Polsce
Podsumowanie
Hanna Zawistowska
4. Harmonizacja prawa na szczeblu Unii Europejskiej jako czynnik stymulujący rozwój turystyki zdrowotnej w krajach członkowskich
Wstęp
4.1. Bariery hamujące proces unifikacji prawa w obszarze opieki zdrowotnej
4.2. Czynniki mające wpływ na proces harmonizacji prawa w obszarze opieki zdrowotnej w Unii Europejskiej
4.2.1. Kompetencje Unii Europejskiej w obszarze opieki zdrowotnej
4.2.2. Kompetencje w obszarze rynku wewnętrznego
4.3. Znaczenie koordynacji systemów zabezpieczania społecznego dla rozwoju turystyki medycznej w państwach członkowskich Unii Europejskiej
4.4. Dyrektywa o transgranicznej opiece zdrowotnej
4.5. Perspektywy maksymalnej harmonizacji w obszarze opieki zdrowotnej
4.5.1. Opieka zdrowotna jako element polityki społecznej Unii Europejskiej
4.5.2. Wpływ działań w obszarze polityki społecznej na harmonizację prawa dotyczącego opieki zdrowotnej
Podsumowanie
Jolanta Ćwiklińska
5. Medialny obraz turystyki medycznej
Wstęp
5.1. Istota i elementy medialnego obrazu rzeczywistości
5.2. Rodzaje i cechy internetowych serwisów turystyki medycznej
5.3. Rola pośredników turystyki medycznej w dystrybucji i promocji usług medycznych
5.4. Teoretyczne podstawy badania
5.5. Opis badania
5.6. Wyniki badania
Podsumowanie
Elżbieta Biernat, Magdalena Kachniewska
6. Instrumenty i zakres promocji turystyki medycznej w Polsce
Wstęp
6.1. Uwarunkowania działalności promocyjnej na rynku usług medycznych w Polsce
6.2. Podmioty, zakres i rodzaje promocji usług medycznych
Podsumowanie
Ewa Dziedzic
7. Trendy w zakresie podaży usług turystyki medycznej
Wstęp
7.1. Metodyka badania
7.2. Rynek usług turystyki medycznej
7.3. Podmioty podaży turystyki medycznej
Podsumowanie
Ewa Dziedzic
8. Turystyka medyczna w polityce rozwoju regionalnego
Wstęp
8.1. Cechy turystyki medycznej jako zjawiska gospodarczego
8.2. Turystyka medyczna a rozwój regionalny i lokalny
8.3. Uwarunkowania rozwoju usług turystyki medycznej w Polsce
Podsumowanie
Uwagi końcowe
Spis tabel i rysunków
Opis
Wstęp
PRZEDMOWA
Związki między turystyką a profilaktyką zdrowotną i kuracjami mają bardzo długą tradycję, ale zainteresowanie nimi przeżywa obecnie renesans. Informacje o podróżach w celu poprawienia urody lub rozwiązania innych problemów zdrowotnych stały się przedmiotem doniesień w mediach, a nawet paradokumentalnych filmów. Na fali tych tendencji rozwijają się nowe usługi, przedsiębiorstwa wypracowują innowacyjne modele biznesowe odpowiadające na zgłaszany popyt, a samo zjawisko przybrało globalny wymiar. Pojawił się nowy termin, mianowicie "turystyka medyczna", który szybko się upowszechnił, choć w niektórych kręgach jest kontestowany.
Jak każde dynamicznie rozwijające się zjawisko, szczególnie takie, które wymyka się utartym schematom, także turystyka medyczna nie jest wolna od kontrowersji. Dotyczą one samej jej istoty i zakresu. Brak jednolitych definicji i międzynarodowych standardów pomiaru utrudniają ocenę wielkości zjawiska i wszelkie porównania między poszczególnymi państwami. Nie zmienia to faktu, że można obserwować ewolucję form turystyki medycznej i rozszerzanie się zasięgu geograficznego tego zjawiska.
Oferty tego typu pojawiają się w tradycyjnych uzdrowiskach i zupełnie nowych miejscach. W gronie państw próbujących wykorzystać zainteresowanie podróżami w celach medycznych znalazła się także Polska oraz inne państwa z naszego regionu - do najczęściej wymienianych w tym kontekście należą Węgry, Litwa i Chorwacja.
Rynek usług turystyki związanej ze zdrowiem cechuje silna konkurencja międzynarodowa, co sprawia, że osiągnięcie sukcesu wymaga pogłębionej wiedzy na temat czynników wpływających na jego kształtowanie, a także czynników, które wpływają na konkurencyjność oferty. Popularność podróży w celach medycznych sprawiła, że stały się przedmiotem zainteresowania także w kręgach naukowych. Pojawiło się wiele publikacji, w których poddano analizie przesłanki, jakimi kierują się potencjalni pacjenci-turyści, czynniki sprzyjające rozwojowi popytu na usługi turystyki medycznej, uwarunkowania technologiczne, ekonomiczne, społeczne i polityczne, które przyczyniają się do jej rozwoju. Ocenie poddawane są również efekty, zarówno w kontekście społecznym, jak i indywidualnym.
Jak wspomniano, turystyka medyczna jest przedmiotem wielu publikacji - od popularyzatorskich do naukowych analiz. Wiele z nich, także polskich autorów, wykorzystano do przygotowania poszczególnych części niniejszej monografii. Dynamiczny charakter zjawiska i jego płynne granice sprawiają, że jest to ciągle szerokie pole do badań i wysiłków nad systematyzacją stosowanych pojęć (UNWTO, ETC 2018).
Przedmiotem niniejszego opracowania jest turystyka medyczna analizowana z punktu widzenia popytu i podaży tworzących ją usług. Cele naukowe monografii obejmują:
1. systematyzację pojęć związanych z turystyką medyczną,
2. wskazanie czynników wpływających na jej rozwój,
3. wstępną ocenę działań podejmowanych w Polsce na rzecz rozwoju podaży usług turystyki medycznej.
Opracowanie składa się z ośmiu autonomicznych, choć powiązanych tematycznie rozdziałów, w których poruszono wybrane zagadnienia dotyczące rozwoju analizowanego zjawiska. Rozdziały pierwszy i drugi mają charakter wprowadzający i zawierają szeroki przegląd literatury przedmiotu, zarówno krajowej, jak i zagranicznej. Podjęto w nich próbę sformułowania definicji turystyki medycznej oraz czynników wpływających na jej rozwój po stronie popytu i podaży. Ze względu na wspomnianą kontrowersyjność oraz dla jasności wywodów niektóre z tych zagadnień, szczególnie dotyczące definicji, poruszono także w następnych rozdziałach, które zawierają wyniki badań empirycznych opisujących uwarunkowania rozwoju turystyki medycznej w Polsce.
W rozdziale trzecim i czwartym przedstawiono regulacje UE i ich wpływ na rozwój turystyki medycznej w państwach członkowskich, co wyznacza także warunki świadczenia usług medycznych w Polsce. Szczególnie wiele miejsca poświęcono w nich dyrektywie o transgranicznej opiece zdrowotnej oraz perspektywom stworzenia jednolitego rynku usług medycznych na obszarze UE. Zaprezentowane rozważania przygotowano na podstawie przeglądu literatury i analizy aktów prawnych.
Rozdział piąty zawiera przykładowe podejście do analizy przekazu medialnego dotyczącego oferty turystyki medycznej. Do interpretacji przekazu medialnego (werbalnego i wizualnego) oferty usług turystyki medycznej zastosowano podejście polegające na wykorzystaniu ramy korzyści i strat. Przedmiotem wspomnianej interpretacji była strona internetowa jednego z polskich pośredników turystyki medycznej.
W rozdziale szóstym scharakteryzowano działania promujące Polskę jako miejsce świadczenia usług turystyki medycznej. Szczególny nacisk położono na ukazanie kontekstu instytucjonalnego, który wpływa na zakres, a w konsekwencji także skuteczność podejmowanych działań promocyjnych. Rozdział został przygotowany na podstawie przeglądu dokumentów odpowiednich instytucji.
W rozdziale siódmym przedstawiono tendencje w zakresie rozwoju podaży usług turystyki medycznej na świecie. Wykorzystano w nim materiały źródłowe pochodzące z mediów branżowych, raportów i publikacji naukowych. Przedmiotem zainteresowania była struktura geograficzna i rodzajowa podaży usług turystyki medycznej na świecie oraz związki między usługami medycznymi i turystycznymi oraz ich wpływ na budowanie pozycji konkurencyjnej na rynku usług turystyki medycznej.
W rozdziale ósmym odniesiono się do perspektyw zastosowania turystyki medycznej jako czynnika rozwoju regionalnego. W jego pierwszej części, o charakterze koncepcyjnym, omówiono ogólne uwarunkowania tego procesu, natomiast w części drugiej przedstawiono czynniki wpływające na możliwość wykorzystania turystyki medycznej jako czynnika rozwoju regionalnego w Polsce. Użyto w niej dostępne dane statystyczne pokazujące zasoby kadrowe i materialne, którymi dysponuje Polska i jej konkurenci z Europy Środkowej i Wschodniej.
Zawarte w monografii rozważania przeznaczone są dla szerokiego kręgu odbiorców - studentów, osób planujących podjęcie działalności gospodarczej w sferze turystyki medycznej, pracowników administracji publicznej oraz badaczy zajmujących się omawianym zjawiskiem.
Publikację przygotowano dzięki środkom na utrzymanie potencjału naukowego Kolegium Gospodarki Światowej SGH.
Bibliografia
UNWTO, ETC (2018). Exploring Health Tourism, UNWTO, Madrid.
Spis treści
Przedmowa
Elżbieta Biernat, Magdalena Kachniewska
1.Pojęcie turystyki medycznej
Elżbieta Biernat, Magdalena Kachniewska
2. Czynniki i bariery rozwoju turystyki medycznej
Wstęp
2.1. Determinanty społeczne i gospodarcze
2.2. Indywidualne motywacje uczestnictwa w turystyce medycznej
Podsumowanie
Hanna Zawistowska
3. Prawne aspekty turystyki medycznej
Wstęp
3.1. Wyjaśnienie podstawowych pojęć
3.2. Problematyka prawna turystyki medycznej w literaturze przedmiotu
3.3. Identyfikacja głównych aspektów prawnych turystyki medycznej
3.4. Akty prawne regulujące kwestie właściwości prawa i jurysdykcji
3.5. Regulacje Unii Europejskiej dotyczące finansowania usług turystyki medycznej
3.6. Wdrożenie dyrektywy "Pacjenci bez granic" do prawa krajowego w Polsce
Podsumowanie
Hanna Zawistowska
4. Harmonizacja prawa na szczeblu Unii Europejskiej jako czynnik stymulujący rozwój turystyki zdrowotnej w krajach członkowskich
Wstęp
4.1. Bariery hamujące proces unifikacji prawa w obszarze opieki zdrowotnej
4.2. Czynniki mające wpływ na proces harmonizacji prawa w obszarze opieki zdrowotnej w Unii Europejskiej
4.2.1. Kompetencje Unii Europejskiej w obszarze opieki zdrowotnej
4.2.2. Kompetencje w obszarze rynku wewnętrznego
4.3. Znaczenie koordynacji systemów zabezpieczania społecznego dla rozwoju turystyki medycznej w państwach członkowskich Unii Europejskiej
4.4. Dyrektywa o transgranicznej opiece zdrowotnej
4.5. Perspektywy maksymalnej harmonizacji w obszarze opieki zdrowotnej
4.5.1. Opieka zdrowotna jako element polityki społecznej Unii Europejskiej
4.5.2. Wpływ działań w obszarze polityki społecznej na harmonizację prawa dotyczącego opieki zdrowotnej
Podsumowanie
Jolanta Ćwiklińska
5. Medialny obraz turystyki medycznej
Wstęp
5.1. Istota i elementy medialnego obrazu rzeczywistości
5.2. Rodzaje i cechy internetowych serwisów turystyki medycznej
5.3. Rola pośredników turystyki medycznej w dystrybucji i promocji usług medycznych
5.4. Teoretyczne podstawy badania
5.5. Opis badania
5.6. Wyniki badania
Podsumowanie
Elżbieta Biernat, Magdalena Kachniewska
6. Instrumenty i zakres promocji turystyki medycznej w Polsce
Wstęp
6.1. Uwarunkowania działalności promocyjnej na rynku usług medycznych w Polsce
6.2. Podmioty, zakres i rodzaje promocji usług medycznych
Podsumowanie
Ewa Dziedzic
7. Trendy w zakresie podaży usług turystyki medycznej
Wstęp
7.1. Metodyka badania
7.2. Rynek usług turystyki medycznej
7.3. Podmioty podaży turystyki medycznej
Podsumowanie
Ewa Dziedzic
8. Turystyka medyczna w polityce rozwoju regionalnego
Wstęp
8.1. Cechy turystyki medycznej jako zjawiska gospodarczego
8.2. Turystyka medyczna a rozwój regionalny i lokalny
8.3. Uwarunkowania rozwoju usług turystyki medycznej w Polsce
Podsumowanie
Uwagi końcowe
Spis tabel i rysunków
Opinie
PRZEDMOWA
Związki między turystyką a profilaktyką zdrowotną i kuracjami mają bardzo długą tradycję, ale zainteresowanie nimi przeżywa obecnie renesans. Informacje o podróżach w celu poprawienia urody lub rozwiązania innych problemów zdrowotnych stały się przedmiotem doniesień w mediach, a nawet paradokumentalnych filmów. Na fali tych tendencji rozwijają się nowe usługi, przedsiębiorstwa wypracowują innowacyjne modele biznesowe odpowiadające na zgłaszany popyt, a samo zjawisko przybrało globalny wymiar. Pojawił się nowy termin, mianowicie "turystyka medyczna", który szybko się upowszechnił, choć w niektórych kręgach jest kontestowany.
Jak każde dynamicznie rozwijające się zjawisko, szczególnie takie, które wymyka się utartym schematom, także turystyka medyczna nie jest wolna od kontrowersji. Dotyczą one samej jej istoty i zakresu. Brak jednolitych definicji i międzynarodowych standardów pomiaru utrudniają ocenę wielkości zjawiska i wszelkie porównania między poszczególnymi państwami. Nie zmienia to faktu, że można obserwować ewolucję form turystyki medycznej i rozszerzanie się zasięgu geograficznego tego zjawiska.
Oferty tego typu pojawiają się w tradycyjnych uzdrowiskach i zupełnie nowych miejscach. W gronie państw próbujących wykorzystać zainteresowanie podróżami w celach medycznych znalazła się także Polska oraz inne państwa z naszego regionu - do najczęściej wymienianych w tym kontekście należą Węgry, Litwa i Chorwacja.
Rynek usług turystyki związanej ze zdrowiem cechuje silna konkurencja międzynarodowa, co sprawia, że osiągnięcie sukcesu wymaga pogłębionej wiedzy na temat czynników wpływających na jego kształtowanie, a także czynników, które wpływają na konkurencyjność oferty. Popularność podróży w celach medycznych sprawiła, że stały się przedmiotem zainteresowania także w kręgach naukowych. Pojawiło się wiele publikacji, w których poddano analizie przesłanki, jakimi kierują się potencjalni pacjenci-turyści, czynniki sprzyjające rozwojowi popytu na usługi turystyki medycznej, uwarunkowania technologiczne, ekonomiczne, społeczne i polityczne, które przyczyniają się do jej rozwoju. Ocenie poddawane są również efekty, zarówno w kontekście społecznym, jak i indywidualnym.
Jak wspomniano, turystyka medyczna jest przedmiotem wielu publikacji - od popularyzatorskich do naukowych analiz. Wiele z nich, także polskich autorów, wykorzystano do przygotowania poszczególnych części niniejszej monografii. Dynamiczny charakter zjawiska i jego płynne granice sprawiają, że jest to ciągle szerokie pole do badań i wysiłków nad systematyzacją stosowanych pojęć (UNWTO, ETC 2018).
Przedmiotem niniejszego opracowania jest turystyka medyczna analizowana z punktu widzenia popytu i podaży tworzących ją usług. Cele naukowe monografii obejmują:
1. systematyzację pojęć związanych z turystyką medyczną,
2. wskazanie czynników wpływających na jej rozwój,
3. wstępną ocenę działań podejmowanych w Polsce na rzecz rozwoju podaży usług turystyki medycznej.
Opracowanie składa się z ośmiu autonomicznych, choć powiązanych tematycznie rozdziałów, w których poruszono wybrane zagadnienia dotyczące rozwoju analizowanego zjawiska. Rozdziały pierwszy i drugi mają charakter wprowadzający i zawierają szeroki przegląd literatury przedmiotu, zarówno krajowej, jak i zagranicznej. Podjęto w nich próbę sformułowania definicji turystyki medycznej oraz czynników wpływających na jej rozwój po stronie popytu i podaży. Ze względu na wspomnianą kontrowersyjność oraz dla jasności wywodów niektóre z tych zagadnień, szczególnie dotyczące definicji, poruszono także w następnych rozdziałach, które zawierają wyniki badań empirycznych opisujących uwarunkowania rozwoju turystyki medycznej w Polsce.
W rozdziale trzecim i czwartym przedstawiono regulacje UE i ich wpływ na rozwój turystyki medycznej w państwach członkowskich, co wyznacza także warunki świadczenia usług medycznych w Polsce. Szczególnie wiele miejsca poświęcono w nich dyrektywie o transgranicznej opiece zdrowotnej oraz perspektywom stworzenia jednolitego rynku usług medycznych na obszarze UE. Zaprezentowane rozważania przygotowano na podstawie przeglądu literatury i analizy aktów prawnych.
Rozdział piąty zawiera przykładowe podejście do analizy przekazu medialnego dotyczącego oferty turystyki medycznej. Do interpretacji przekazu medialnego (werbalnego i wizualnego) oferty usług turystyki medycznej zastosowano podejście polegające na wykorzystaniu ramy korzyści i strat. Przedmiotem wspomnianej interpretacji była strona internetowa jednego z polskich pośredników turystyki medycznej.
W rozdziale szóstym scharakteryzowano działania promujące Polskę jako miejsce świadczenia usług turystyki medycznej. Szczególny nacisk położono na ukazanie kontekstu instytucjonalnego, który wpływa na zakres, a w konsekwencji także skuteczność podejmowanych działań promocyjnych. Rozdział został przygotowany na podstawie przeglądu dokumentów odpowiednich instytucji.
W rozdziale siódmym przedstawiono tendencje w zakresie rozwoju podaży usług turystyki medycznej na świecie. Wykorzystano w nim materiały źródłowe pochodzące z mediów branżowych, raportów i publikacji naukowych. Przedmiotem zainteresowania była struktura geograficzna i rodzajowa podaży usług turystyki medycznej na świecie oraz związki między usługami medycznymi i turystycznymi oraz ich wpływ na budowanie pozycji konkurencyjnej na rynku usług turystyki medycznej.
W rozdziale ósmym odniesiono się do perspektyw zastosowania turystyki medycznej jako czynnika rozwoju regionalnego. W jego pierwszej części, o charakterze koncepcyjnym, omówiono ogólne uwarunkowania tego procesu, natomiast w części drugiej przedstawiono czynniki wpływające na możliwość wykorzystania turystyki medycznej jako czynnika rozwoju regionalnego w Polsce. Użyto w niej dostępne dane statystyczne pokazujące zasoby kadrowe i materialne, którymi dysponuje Polska i jej konkurenci z Europy Środkowej i Wschodniej.
Zawarte w monografii rozważania przeznaczone są dla szerokiego kręgu odbiorców - studentów, osób planujących podjęcie działalności gospodarczej w sferze turystyki medycznej, pracowników administracji publicznej oraz badaczy zajmujących się omawianym zjawiskiem.
Publikację przygotowano dzięki środkom na utrzymanie potencjału naukowego Kolegium Gospodarki Światowej SGH.
Bibliografia
UNWTO, ETC (2018). Exploring Health Tourism, UNWTO, Madrid.
Przedmowa
Elżbieta Biernat, Magdalena Kachniewska
1.Pojęcie turystyki medycznej
Elżbieta Biernat, Magdalena Kachniewska
2. Czynniki i bariery rozwoju turystyki medycznej
Wstęp
2.1. Determinanty społeczne i gospodarcze
2.2. Indywidualne motywacje uczestnictwa w turystyce medycznej
Podsumowanie
Hanna Zawistowska
3. Prawne aspekty turystyki medycznej
Wstęp
3.1. Wyjaśnienie podstawowych pojęć
3.2. Problematyka prawna turystyki medycznej w literaturze przedmiotu
3.3. Identyfikacja głównych aspektów prawnych turystyki medycznej
3.4. Akty prawne regulujące kwestie właściwości prawa i jurysdykcji
3.5. Regulacje Unii Europejskiej dotyczące finansowania usług turystyki medycznej
3.6. Wdrożenie dyrektywy "Pacjenci bez granic" do prawa krajowego w Polsce
Podsumowanie
Hanna Zawistowska
4. Harmonizacja prawa na szczeblu Unii Europejskiej jako czynnik stymulujący rozwój turystyki zdrowotnej w krajach członkowskich
Wstęp
4.1. Bariery hamujące proces unifikacji prawa w obszarze opieki zdrowotnej
4.2. Czynniki mające wpływ na proces harmonizacji prawa w obszarze opieki zdrowotnej w Unii Europejskiej
4.2.1. Kompetencje Unii Europejskiej w obszarze opieki zdrowotnej
4.2.2. Kompetencje w obszarze rynku wewnętrznego
4.3. Znaczenie koordynacji systemów zabezpieczania społecznego dla rozwoju turystyki medycznej w państwach członkowskich Unii Europejskiej
4.4. Dyrektywa o transgranicznej opiece zdrowotnej
4.5. Perspektywy maksymalnej harmonizacji w obszarze opieki zdrowotnej
4.5.1. Opieka zdrowotna jako element polityki społecznej Unii Europejskiej
4.5.2. Wpływ działań w obszarze polityki społecznej na harmonizację prawa dotyczącego opieki zdrowotnej
Podsumowanie
Jolanta Ćwiklińska
5. Medialny obraz turystyki medycznej
Wstęp
5.1. Istota i elementy medialnego obrazu rzeczywistości
5.2. Rodzaje i cechy internetowych serwisów turystyki medycznej
5.3. Rola pośredników turystyki medycznej w dystrybucji i promocji usług medycznych
5.4. Teoretyczne podstawy badania
5.5. Opis badania
5.6. Wyniki badania
Podsumowanie
Elżbieta Biernat, Magdalena Kachniewska
6. Instrumenty i zakres promocji turystyki medycznej w Polsce
Wstęp
6.1. Uwarunkowania działalności promocyjnej na rynku usług medycznych w Polsce
6.2. Podmioty, zakres i rodzaje promocji usług medycznych
Podsumowanie
Ewa Dziedzic
7. Trendy w zakresie podaży usług turystyki medycznej
Wstęp
7.1. Metodyka badania
7.2. Rynek usług turystyki medycznej
7.3. Podmioty podaży turystyki medycznej
Podsumowanie
Ewa Dziedzic
8. Turystyka medyczna w polityce rozwoju regionalnego
Wstęp
8.1. Cechy turystyki medycznej jako zjawiska gospodarczego
8.2. Turystyka medyczna a rozwój regionalny i lokalny
8.3. Uwarunkowania rozwoju usług turystyki medycznej w Polsce
Podsumowanie
Uwagi końcowe
Spis tabel i rysunków
