SYSTEM Z BRETTON WOODS I JEGO DZIEDZICTWO. Od pieniądza złotego do cyfrowego

e-book do wypożyczenia lub zakupu na stronie: 

https://www.ibuk.pl

[[[separator]]]

W pierwszej części tomu („Historia”) autorzy poruszają zagadnienia dotyczące powstania i funkcjonowania systemu z Bretton Woods (Cecylia Leszczyńska, Henryk Bąk), jego fundamentalnej słabości znanej w literaturze jako tzw. dylemat Triffina, przedstawionej w kontekście międzywojennego dorobku polskiego ekonomisty Feliksa Młynarskiego (Małgorzata Korczyk), oraz wpływu załamania się systemu z Bretton Woods na monetarną integrację Europy (Adam Koronowski).

Druga część książki („Współczesność”) obejmuje okres sięgający od upadku systemu z Bretton Woods do dnia dzisiejszego i składa się z ośmiu opracowań. Trzy pierwsze dotyczą bezpośrednio zagadnień polityki pieniężnej związanych z załamaniem się omawianego systemu (teksty Joanny Niedźwiedzińskiej, Ryszarda Kokoszczyńskiego i Anety Kosztowniak). W kolejnych trzech opracowaniach przedstawiono szeroko rozumiane skutki tego wydarzenia w kontekście międzynarodowych przepływów kapitałowych (Jarosław Janecki), rozwiązań fiskalnych – głównie w odniesieniu do Unii Europejskiej (Krzysztof Jarosiński), oraz gospodarki złotem w układzie międzynarodowym (Dominik Aleksander Skopiec). Dwa ostatnie teksty zamieszczone w tej części książki, akcentujące aspekty prawne, dotyczą natomiast jakże aktualnych w naszym kraju kwestii, będących odległym „echem” upadku zasad systemu z Bretton Woods, tj. zagadnień stabilności polskiego systemu finansowego na tle problematyki kredytów walutowych, denominowanych przede wszystkim we frankach szwajcarskich (odmienne aspekty tego zagadnienia przedstawiają Stanisław Jan Adamczyk i Maciej Zaleśkiewicz).

W trzeciej części tomu („Przyszłość”) poruszono kilka istotnych już teraz zagadnień, które – jak należy się spodziewać – w najbliższym czasie nabiorą jeszcze większej rangi. Rozpatrujemy je w perspektywie dalszych konsekwencji rozpadu systemu z Bretton Woods. W pierwszej kolejności przedstawiono tu zagadnienie rozwoju globalnego systemu finansowego z perspektywy powstawania kryptoaktywów oraz zdecentralizowanych finansów (Grzegorz Sobiecki), aby przejść następnie do problematyki pieniądza cyfrowego emitowanego przez banki centralne (central bank digital currency, CBDC) w aspekcie ich działalności operacyjnej (Paweł Kowalewski). Ostatnie dwa rozdziały tej części monografii odnoszą się do zagadnień z zakresu tzw. zielonej i cyfrowej rewolucji. Autorzy analizują je z perspektywy banków centralnych (Kamilla Marchewka-Bartkowiak i Paweł Marszałek) oraz potencjalnej roli waluty cyfrowej Europejskiego Banku Centralnego we wspieraniu rozwoju energii odnawialnej (Filip Kliber).

Rozważania zamyka postscriptum czy też posłowie, w którym zawarliśmy cztery materiały ściśle związane z naszym projektem. Pierwszy to wywiad udzielony przez Zbigniewa Polańskiego dla „Gazety SGH” po pierwszej części konferencji (listopad 2021 r.). Kolejne dwa teksty zawierają syntetyczne podsumowanie drugiej części obrad (maj 2022 r.) dokonane z różnych, acz komplementarnych, punktów widzenia przez Joannę Niedźwiedzińską oraz Małgorzatę Korczyk. Czwarty materiał to z kolei krótki przegląd wydarzeń związanych z powstaniem, rozwojem i upadkiem systemu z Bretton Woods – od pierwszych dyskusji na jego temat, zapoczątkowanych już w 1941 r., do 1978 r., tzn. wejścia w życie drugiej poprawki do statutu (Articles of Agreement) MFW, ostatecznie zamykającego – w sensie prawnym – okres funkcjonowania systemu z Bretton Woods.

(fragment Przedmowy)

[[[separator]]]

Wykaz skrótów

Przedmowa

Część I

HISTORIA

Rozdział 1

Cecylia Leszczyńska

Zasady funkcjonowania systemu z Bretton Woods a polityki walutowe państw Europy Zachodniej w latach 1946–1958

Rozdział 2

Henryk Bąk

Funkcjonowanie mechanizmu walutowego z Bretton Woods w wybranych państwach europejskich

Rozdział 3

Małgorzata Korczyk

Młynarski vs Triffin: jeden czy dwa dylematy?

Rozdział 4

Adam Koronowski

Strefa euro jako dziedzictwo i zwieńczenie chybionych koncepcji z Bretton Woods

Część II

WSPÓŁCZESNOŚĆ

Rozdział 5

Joanna Niedźwiedzińska

Zmiany w międzynarodowym systemie walutowym oraz ich implikacje dotyczące wiarygodności i dyskrecjonalności reżimów monetarnych – od systemu z Bretton Woods do strategii celu inflacyjnego

Rozdział 6

Ryszard Kokoszczyński

Konsekwencje ekonomiczne zawieszenia wymienialności dolara na złoto: polityka pieniężna wciąż między regułami a dyskrecjonalnością

Rozdział 7

Aneta Kosztowniak

Wpływ Systemu Rezerwy Federalnej i systemu z Bretton Woods na politykę monetarną i bilanse płatnicze w gospodarce światowej na przełomie XX i XXI w.

Rozdział 8

Jarosław Janecki

Konsekwencje zmienności w międzynarodowych przepływach kapitału i możliwe działania ograniczające ich negatywne skutki

Rozdział 9

Krzysztof Jarosiński

Stabilność sektora finansów publicznych w gospodarce otwartej wobec współczesnych zjawisk kryzysowych w świetle doświadczeń systemu z Bretton Woods

Rozdział 10

Dominik Aleksander Skopiec

Rola złota we współczesnym międzynarodowym systemie walutowym i perspektywy jej zwiększenia

Rozdział 11

Stanisław Jan Adamczyk

Upadek systemu z Bretton Woods, carry trade i kredyty frankowe

Rozdział 12

Maciej Zaleśkiewicz

Aktualne wyzwania dla stabilności polskiego systemu finansowego jako długofalowy rezultat upadku systemu z Bretton Woods

Część III

PRZYSZŁOŚĆ

Rozdział 13

Grzegorz Sobiecki

Od systemu z Bretton Woods do zdecentralizowanych finansów

Rozdział 14

Paweł Kowalewski

Pieniądz cyfrowy banku centralnego a prowadzenie polityki pieniężnej – aspekty operacyjne

Rozdział 15

Kamilla Marchewka-Bartkowiak, Paweł Marszałek

Złoto jako element rezerw dewizowych banków centralnych w obliczu zielonej i cyfrowej rewolucji

Rozdział 16

Filip Kliber

Waluta cyfrowa Europejskiego Banku Centralnego jako instrument wspierania rozwoju energii odnawialnej

POSTSCRIPTUM

Zbigniew Polański

System z Bretton Woods i jego dziedzictwo (wywiad)

Joanna Niedźwiedzińska

„System z Bretton Woods i jego dziedzictwo” – wnioski z konferencji naukowej

Małgorzata Korczyk

Znaczenie ustaleń z Bretton Woods w kontekście światowego systemu finansowego po II wojnie światowej – podsumowanie konferencji naukowej „System z Bretton Woods i jego dziedzictwo”

Zbigniew Polański

Krótki przegląd głównych wydarzeń związanych z historią systemu z Bretton Woods (1941–1978)

Noty biograficzne

Spis rysunków

Spis tabel

Summary