Nauki o polityce publicznej w Polsce poszukują swojej tożsamości zakresowo rozpięte pomiędzy politologią i zarządzaniem. Próby wykorzystywania wzorców amerykańskich, gdzie polityka publiczna od ponad stu lat jest obecna w życiu naukowym, niekoniecznie muszą prowadzić do sukcesu. Wynika to ze specyfiki funkcjonowania tamtejszych instytucji publicznych, a państwowych w szczególności. Fakt, że na kilkudziesięciu najważniejszych uniwersytetach USA prowadzi się badania, a także kształci studentów w tej dziedzinie, był znany jeszcze w minionej polskiej rzeczywistości, nie wzbudzając zainteresowania ówczesnych władz, choć należało się uczyć, choćby od ?diabła". Współcześnie podobnego błędu nie popełniają uniwersytety w ChRL, prowadzące wspólne badania i kształcenie studentów z uczelniami amerykańskimi.
W aktualnej sytuacji gospodarczej i politycznej w Polsce nie dostrzegam przesłanek, które mogłyby hamować rozwój nauk o polityce publicznej, jeśli pominąć opory środowiskowe wśród politologów czy specjalistów od zarządzania, z których część jest przekonana, że wyodrębnienie nowej dyscypliny to zbędne mnożenie bytów. Sądzę jednak, że formuła multidyscyplinarności, która charakteryzuje nową dyscyplinę, pozwala politologom, ekonomistom czy specjalistom od zarządzania z powodzeniem prowadzić badania i podejmować projekty badawcze w ramach nauk o polityce publicznej. Dlatego niniejszy numer otwiera tekst poświęcony relacjom pomiędzy polityką społeczną jako nauką, a zarazem praktyką, kształtującą życie publiczne, i naukami o polityce publicznej. Stanowi on interesującą próbę poszukiwania konsensusu. Wiadomo doskonale, że polityka publiczna w praktyce, na każdym etapie jej formułowania, implementacji i ewaluacji, oparta jest na stosownych aktach normatywnych. W niektórych opracowaniach wręcz uznaje się tworzenie i uchwalanie aktów prawnych za podstawowy instrument polityki publicznej i sugeruje, że uchwalenie ustawy dotyczącej określonej problematyki rozwiązuje problemy i kwestie, które w danym obszarze życia publicznego istnieją. Słowem, jest zwieńczeniem prób ich rozwiązywania. Dla badaczy zajmujących się polityką publiczną powinien to być jednak dopiero początek drogi do osiągnięcia optymalnych rozwiązań w praktyce. Nauki o polityce publicznej mają zdecydowanie dualistyczny komponent - ten teoretyczny (niekiedy prawny) oraz ten praktyczny, związany z wdrożeniem poszczególnych rozwiązań w ramach konkretnej polityki rodzajowej (horyzontalnej) na każdym z poziomów administracyjno-terytorialnych państwa lub tylko na wybranym, np. lokalnym.
Jeśli poszukujemy wzorców dla rozwoju nauk o polityce publicznej oraz praktyki publicznego współdziałania z nich wynikającej, możemy odwoływać się z powodzeniem do wzorców europejskich i nie szukać ich za oceanem. Można je znaleźć u naszych bliskich sąsiadów - w państwach nordyckich. Tamtejszy model stosunków gospodarczych, politycznych, społecznych i kulturalnych był przedmiotem wielu studiów i znajdzie należne mu miejsce także w naszym periodyku. W niniejszym numerze zwracamy jednakże uwagę na jeden z elementów, który stanowi istotną cechę tego modelu, która w znacznym stopniu pozwoliła uodpornić się tamtym państwom i społeczeństwom w ostatnich dwóch dekadach na presję ideologii neoliberalnej w gospodarce, ale także w życiu politycznym i społecznym. Mam na myśli kulturę polityczną tamtejszych elit i społeczeństw, a także kulturę prawną i ekonomiczną. Zagadnienie to w odniesieniu do tradycji polskiej i naszej kultury analizowane jest również w tym numerze periodyku. Dość powszechne jest przekonanie, że o ile możliwości przeniesienia na grunt polski instytucji i mechanizmów oraz wykorzystania doświadczeń związanych z kształtowaniem ładu gospodarczego, politycznego czy społecznego ze wspomnianego regionu Europy są znaczne, to zawsze brakować będzie w Polsce tamtejszej kultury politycznej, prawnej i ekonomicznej oraz tego, co dość potocznie nazywa się mentalnością elit i społeczeństwa. W tym upatruje się największą trudność w skorzystaniu z wzorca skandynawskiego. Czy jednak mentalność elit i społeczeństwa amerykańskiego jest nam Polakom rzeczywiście bliższa, że często bezkrytycznie odwołujemy się do możliwości przeniesienia tamtejszych rozwiązań instytucjonalnych i mechanizmów gospodarczych lub politycznych do Polski?
Nauki o polityce publicznej i ich rozwój w niedalekiej przyszłości pozwolą na poprawę funkcjonowania wielu instytucji publicznych, udoskonalenie mechanizmów współdziałania i współpracy różnych podmiotów ważnych dla naszego życia publicznego, przede wszystkim organów państwa i organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Profesjonalizacja decyzyjna i realizacyjna w sferze publicznej jest tylko kwestią czasu. A wówczas do ważnych impulsów modernizacji naszego państwa pochodzących z instytucji Unii Europejskiej, dołączy impuls endogeniczny oparty na najnowszych osiągnięciach nauk społecznych rozwijanych w ramach nauk o polityce publicznej.
[[[separator]]]WSTĘP
Joachim Osiński
1. POLITYKA SPOŁECZNA JAKO SPECJALNOŚĆ NAUK O POLITYCE PUBLICZNEJ - PRÓBA CHARAKTERYSTYKI
SOCIAL POLICY AS A FIELD WITHIN PUBLIC POLICY STUDIES. AN INTRODUCTION
Piotr Błędowski
2. TWORZENIE AKTÓW NORMATYWNYCH JAKO INSTRUMENT POLITYKI PUBLICZNEJ. TECHNIKA BUDOWY TEKSTU
WRITING LEGISLATION AS AN INSTRUMENT OF PUBLIC POLICY. WRITING METHODS
Jerzy Oniszczuk
3. KULTURA ANALIZY W POLITYCE PUBLICZNEJ. JEJ ŹRÓDŁA I TERAŹNIEJSZOŚĆ
THE ANALYTICAL CULTURAL BIAS IN POLICYMAKING. ITS ROOTS AND THE PRESENT DAY
Andrzej Zybała
4. PRZEWARTOŚCIOWANIA W POLITYCE GOSPODARCZEJ WOBEC DEINDUSTRIALIZACJI
THE NEW ECONOMICS POLICY RESPONSE TO THE DE-INDUSTRIALISATION PROCES
Andrzej Karpiński
5. POLITYKA PODATKOWA PAŃSTW CZŁONKOWSKICH UNII EUROPEJSKIEJ W ŚWIETLE POLITYKI PUBLICZNEJ
EU MEMBER STATES TAX POLICY AS A PUBLIC POLICY
Dominik J. Gajewski
6. ROLA PAŃSTWA W REGULACJI OBROTU ORGANIZMAMI MODYFIKOWANYMI GENETYCZNIE (GMO)
THE ROLE OF THE STATE IN REGULATING THE TRADE OF GENETICALLY MODIFIED ORGANISMS (GMO)
Agnieszka Milczarczyk-Woźniak
7. MECHANIZMY I POLITYKA WYRÓWNYWANIA FINANSOWEGO W FEDERACJI ROSYJSKIEJ
MECHANISMS OF AND FINANCIAL TRANSFERS POLICY IN THE RUSSIAN FEDERATION
Anna Głąb
RECENZJA
DAVID HARVEY I SIEDEMNAŚCIE SPRZECZNOŚCI KAPITALIZMU
Jan Misiuna
Opis
Wstęp
Nauki o polityce publicznej w Polsce poszukują swojej tożsamości zakresowo rozpięte pomiędzy politologią i zarządzaniem. Próby wykorzystywania wzorców amerykańskich, gdzie polityka publiczna od ponad stu lat jest obecna w życiu naukowym, niekoniecznie muszą prowadzić do sukcesu. Wynika to ze specyfiki funkcjonowania tamtejszych instytucji publicznych, a państwowych w szczególności. Fakt, że na kilkudziesięciu najważniejszych uniwersytetach USA prowadzi się badania, a także kształci studentów w tej dziedzinie, był znany jeszcze w minionej polskiej rzeczywistości, nie wzbudzając zainteresowania ówczesnych władz, choć należało się uczyć, choćby od ?diabła". Współcześnie podobnego błędu nie popełniają uniwersytety w ChRL, prowadzące wspólne badania i kształcenie studentów z uczelniami amerykańskimi.
W aktualnej sytuacji gospodarczej i politycznej w Polsce nie dostrzegam przesłanek, które mogłyby hamować rozwój nauk o polityce publicznej, jeśli pominąć opory środowiskowe wśród politologów czy specjalistów od zarządzania, z których część jest przekonana, że wyodrębnienie nowej dyscypliny to zbędne mnożenie bytów. Sądzę jednak, że formuła multidyscyplinarności, która charakteryzuje nową dyscyplinę, pozwala politologom, ekonomistom czy specjalistom od zarządzania z powodzeniem prowadzić badania i podejmować projekty badawcze w ramach nauk o polityce publicznej. Dlatego niniejszy numer otwiera tekst poświęcony relacjom pomiędzy polityką społeczną jako nauką, a zarazem praktyką, kształtującą życie publiczne, i naukami o polityce publicznej. Stanowi on interesującą próbę poszukiwania konsensusu. Wiadomo doskonale, że polityka publiczna w praktyce, na każdym etapie jej formułowania, implementacji i ewaluacji, oparta jest na stosownych aktach normatywnych. W niektórych opracowaniach wręcz uznaje się tworzenie i uchwalanie aktów prawnych za podstawowy instrument polityki publicznej i sugeruje, że uchwalenie ustawy dotyczącej określonej problematyki rozwiązuje problemy i kwestie, które w danym obszarze życia publicznego istnieją. Słowem, jest zwieńczeniem prób ich rozwiązywania. Dla badaczy zajmujących się polityką publiczną powinien to być jednak dopiero początek drogi do osiągnięcia optymalnych rozwiązań w praktyce. Nauki o polityce publicznej mają zdecydowanie dualistyczny komponent - ten teoretyczny (niekiedy prawny) oraz ten praktyczny, związany z wdrożeniem poszczególnych rozwiązań w ramach konkretnej polityki rodzajowej (horyzontalnej) na każdym z poziomów administracyjno-terytorialnych państwa lub tylko na wybranym, np. lokalnym.
Jeśli poszukujemy wzorców dla rozwoju nauk o polityce publicznej oraz praktyki publicznego współdziałania z nich wynikającej, możemy odwoływać się z powodzeniem do wzorców europejskich i nie szukać ich za oceanem. Można je znaleźć u naszych bliskich sąsiadów - w państwach nordyckich. Tamtejszy model stosunków gospodarczych, politycznych, społecznych i kulturalnych był przedmiotem wielu studiów i znajdzie należne mu miejsce także w naszym periodyku. W niniejszym numerze zwracamy jednakże uwagę na jeden z elementów, który stanowi istotną cechę tego modelu, która w znacznym stopniu pozwoliła uodpornić się tamtym państwom i społeczeństwom w ostatnich dwóch dekadach na presję ideologii neoliberalnej w gospodarce, ale także w życiu politycznym i społecznym. Mam na myśli kulturę polityczną tamtejszych elit i społeczeństw, a także kulturę prawną i ekonomiczną. Zagadnienie to w odniesieniu do tradycji polskiej i naszej kultury analizowane jest również w tym numerze periodyku. Dość powszechne jest przekonanie, że o ile możliwości przeniesienia na grunt polski instytucji i mechanizmów oraz wykorzystania doświadczeń związanych z kształtowaniem ładu gospodarczego, politycznego czy społecznego ze wspomnianego regionu Europy są znaczne, to zawsze brakować będzie w Polsce tamtejszej kultury politycznej, prawnej i ekonomicznej oraz tego, co dość potocznie nazywa się mentalnością elit i społeczeństwa. W tym upatruje się największą trudność w skorzystaniu z wzorca skandynawskiego. Czy jednak mentalność elit i społeczeństwa amerykańskiego jest nam Polakom rzeczywiście bliższa, że często bezkrytycznie odwołujemy się do możliwości przeniesienia tamtejszych rozwiązań instytucjonalnych i mechanizmów gospodarczych lub politycznych do Polski?
Nauki o polityce publicznej i ich rozwój w niedalekiej przyszłości pozwolą na poprawę funkcjonowania wielu instytucji publicznych, udoskonalenie mechanizmów współdziałania i współpracy różnych podmiotów ważnych dla naszego życia publicznego, przede wszystkim organów państwa i organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Profesjonalizacja decyzyjna i realizacyjna w sferze publicznej jest tylko kwestią czasu. A wówczas do ważnych impulsów modernizacji naszego państwa pochodzących z instytucji Unii Europejskiej, dołączy impuls endogeniczny oparty na najnowszych osiągnięciach nauk społecznych rozwijanych w ramach nauk o polityce publicznej.
Spis treści
WSTĘP
Joachim Osiński
1. POLITYKA SPOŁECZNA JAKO SPECJALNOŚĆ NAUK O POLITYCE PUBLICZNEJ - PRÓBA CHARAKTERYSTYKI
SOCIAL POLICY AS A FIELD WITHIN PUBLIC POLICY STUDIES. AN INTRODUCTION
Piotr Błędowski
2. TWORZENIE AKTÓW NORMATYWNYCH JAKO INSTRUMENT POLITYKI PUBLICZNEJ. TECHNIKA BUDOWY TEKSTU
WRITING LEGISLATION AS AN INSTRUMENT OF PUBLIC POLICY. WRITING METHODS
Jerzy Oniszczuk
3. KULTURA ANALIZY W POLITYCE PUBLICZNEJ. JEJ ŹRÓDŁA I TERAŹNIEJSZOŚĆ
THE ANALYTICAL CULTURAL BIAS IN POLICYMAKING. ITS ROOTS AND THE PRESENT DAY
Andrzej Zybała
4. PRZEWARTOŚCIOWANIA W POLITYCE GOSPODARCZEJ WOBEC DEINDUSTRIALIZACJI
THE NEW ECONOMICS POLICY RESPONSE TO THE DE-INDUSTRIALISATION PROCES
Andrzej Karpiński
5. POLITYKA PODATKOWA PAŃSTW CZŁONKOWSKICH UNII EUROPEJSKIEJ W ŚWIETLE POLITYKI PUBLICZNEJ
EU MEMBER STATES TAX POLICY AS A PUBLIC POLICY
Dominik J. Gajewski
6. ROLA PAŃSTWA W REGULACJI OBROTU ORGANIZMAMI MODYFIKOWANYMI GENETYCZNIE (GMO)
THE ROLE OF THE STATE IN REGULATING THE TRADE OF GENETICALLY MODIFIED ORGANISMS (GMO)
Agnieszka Milczarczyk-Woźniak
7. MECHANIZMY I POLITYKA WYRÓWNYWANIA FINANSOWEGO W FEDERACJI ROSYJSKIEJ
MECHANISMS OF AND FINANCIAL TRANSFERS POLICY IN THE RUSSIAN FEDERATION
Anna Głąb
RECENZJA
DAVID HARVEY I SIEDEMNAŚCIE SPRZECZNOŚCI KAPITALIZMU
Jan Misiuna
Opinie
Nauki o polityce publicznej w Polsce poszukują swojej tożsamości zakresowo rozpięte pomiędzy politologią i zarządzaniem. Próby wykorzystywania wzorców amerykańskich, gdzie polityka publiczna od ponad stu lat jest obecna w życiu naukowym, niekoniecznie muszą prowadzić do sukcesu. Wynika to ze specyfiki funkcjonowania tamtejszych instytucji publicznych, a państwowych w szczególności. Fakt, że na kilkudziesięciu najważniejszych uniwersytetach USA prowadzi się badania, a także kształci studentów w tej dziedzinie, był znany jeszcze w minionej polskiej rzeczywistości, nie wzbudzając zainteresowania ówczesnych władz, choć należało się uczyć, choćby od ?diabła". Współcześnie podobnego błędu nie popełniają uniwersytety w ChRL, prowadzące wspólne badania i kształcenie studentów z uczelniami amerykańskimi.
W aktualnej sytuacji gospodarczej i politycznej w Polsce nie dostrzegam przesłanek, które mogłyby hamować rozwój nauk o polityce publicznej, jeśli pominąć opory środowiskowe wśród politologów czy specjalistów od zarządzania, z których część jest przekonana, że wyodrębnienie nowej dyscypliny to zbędne mnożenie bytów. Sądzę jednak, że formuła multidyscyplinarności, która charakteryzuje nową dyscyplinę, pozwala politologom, ekonomistom czy specjalistom od zarządzania z powodzeniem prowadzić badania i podejmować projekty badawcze w ramach nauk o polityce publicznej. Dlatego niniejszy numer otwiera tekst poświęcony relacjom pomiędzy polityką społeczną jako nauką, a zarazem praktyką, kształtującą życie publiczne, i naukami o polityce publicznej. Stanowi on interesującą próbę poszukiwania konsensusu. Wiadomo doskonale, że polityka publiczna w praktyce, na każdym etapie jej formułowania, implementacji i ewaluacji, oparta jest na stosownych aktach normatywnych. W niektórych opracowaniach wręcz uznaje się tworzenie i uchwalanie aktów prawnych za podstawowy instrument polityki publicznej i sugeruje, że uchwalenie ustawy dotyczącej określonej problematyki rozwiązuje problemy i kwestie, które w danym obszarze życia publicznego istnieją. Słowem, jest zwieńczeniem prób ich rozwiązywania. Dla badaczy zajmujących się polityką publiczną powinien to być jednak dopiero początek drogi do osiągnięcia optymalnych rozwiązań w praktyce. Nauki o polityce publicznej mają zdecydowanie dualistyczny komponent - ten teoretyczny (niekiedy prawny) oraz ten praktyczny, związany z wdrożeniem poszczególnych rozwiązań w ramach konkretnej polityki rodzajowej (horyzontalnej) na każdym z poziomów administracyjno-terytorialnych państwa lub tylko na wybranym, np. lokalnym.
Jeśli poszukujemy wzorców dla rozwoju nauk o polityce publicznej oraz praktyki publicznego współdziałania z nich wynikającej, możemy odwoływać się z powodzeniem do wzorców europejskich i nie szukać ich za oceanem. Można je znaleźć u naszych bliskich sąsiadów - w państwach nordyckich. Tamtejszy model stosunków gospodarczych, politycznych, społecznych i kulturalnych był przedmiotem wielu studiów i znajdzie należne mu miejsce także w naszym periodyku. W niniejszym numerze zwracamy jednakże uwagę na jeden z elementów, który stanowi istotną cechę tego modelu, która w znacznym stopniu pozwoliła uodpornić się tamtym państwom i społeczeństwom w ostatnich dwóch dekadach na presję ideologii neoliberalnej w gospodarce, ale także w życiu politycznym i społecznym. Mam na myśli kulturę polityczną tamtejszych elit i społeczeństw, a także kulturę prawną i ekonomiczną. Zagadnienie to w odniesieniu do tradycji polskiej i naszej kultury analizowane jest również w tym numerze periodyku. Dość powszechne jest przekonanie, że o ile możliwości przeniesienia na grunt polski instytucji i mechanizmów oraz wykorzystania doświadczeń związanych z kształtowaniem ładu gospodarczego, politycznego czy społecznego ze wspomnianego regionu Europy są znaczne, to zawsze brakować będzie w Polsce tamtejszej kultury politycznej, prawnej i ekonomicznej oraz tego, co dość potocznie nazywa się mentalnością elit i społeczeństwa. W tym upatruje się największą trudność w skorzystaniu z wzorca skandynawskiego. Czy jednak mentalność elit i społeczeństwa amerykańskiego jest nam Polakom rzeczywiście bliższa, że często bezkrytycznie odwołujemy się do możliwości przeniesienia tamtejszych rozwiązań instytucjonalnych i mechanizmów gospodarczych lub politycznych do Polski?
Nauki o polityce publicznej i ich rozwój w niedalekiej przyszłości pozwolą na poprawę funkcjonowania wielu instytucji publicznych, udoskonalenie mechanizmów współdziałania i współpracy różnych podmiotów ważnych dla naszego życia publicznego, przede wszystkim organów państwa i organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Profesjonalizacja decyzyjna i realizacyjna w sferze publicznej jest tylko kwestią czasu. A wówczas do ważnych impulsów modernizacji naszego państwa pochodzących z instytucji Unii Europejskiej, dołączy impuls endogeniczny oparty na najnowszych osiągnięciach nauk społecznych rozwijanych w ramach nauk o polityce publicznej.
WSTĘP
Joachim Osiński
1. POLITYKA SPOŁECZNA JAKO SPECJALNOŚĆ NAUK O POLITYCE PUBLICZNEJ - PRÓBA CHARAKTERYSTYKI
SOCIAL POLICY AS A FIELD WITHIN PUBLIC POLICY STUDIES. AN INTRODUCTION
Piotr Błędowski
2. TWORZENIE AKTÓW NORMATYWNYCH JAKO INSTRUMENT POLITYKI PUBLICZNEJ. TECHNIKA BUDOWY TEKSTU
WRITING LEGISLATION AS AN INSTRUMENT OF PUBLIC POLICY. WRITING METHODS
Jerzy Oniszczuk
3. KULTURA ANALIZY W POLITYCE PUBLICZNEJ. JEJ ŹRÓDŁA I TERAŹNIEJSZOŚĆ
THE ANALYTICAL CULTURAL BIAS IN POLICYMAKING. ITS ROOTS AND THE PRESENT DAY
Andrzej Zybała
4. PRZEWARTOŚCIOWANIA W POLITYCE GOSPODARCZEJ WOBEC DEINDUSTRIALIZACJI
THE NEW ECONOMICS POLICY RESPONSE TO THE DE-INDUSTRIALISATION PROCES
Andrzej Karpiński
5. POLITYKA PODATKOWA PAŃSTW CZŁONKOWSKICH UNII EUROPEJSKIEJ W ŚWIETLE POLITYKI PUBLICZNEJ
EU MEMBER STATES TAX POLICY AS A PUBLIC POLICY
Dominik J. Gajewski
6. ROLA PAŃSTWA W REGULACJI OBROTU ORGANIZMAMI MODYFIKOWANYMI GENETYCZNIE (GMO)
THE ROLE OF THE STATE IN REGULATING THE TRADE OF GENETICALLY MODIFIED ORGANISMS (GMO)
Agnieszka Milczarczyk-Woźniak
7. MECHANIZMY I POLITYKA WYRÓWNYWANIA FINANSOWEGO W FEDERACJI ROSYJSKIEJ
MECHANISMS OF AND FINANCIAL TRANSFERS POLICY IN THE RUSSIAN FEDERATION
Anna Głąb
RECENZJA
DAVID HARVEY I SIEDEMNAŚCIE SPRZECZNOŚCI KAPITALIZMU
Jan Misiuna
