Społeczna odpowiedzialność w Polskich uczelniach. Perspektywa interesariuszy wewnętrznych.

[[[separator]]]

Inspiracją dla przygotowania niniejszej monografii było ogólnopolskie badanie ankietowe interesariuszy wewnętrznych uczelni na temat realizacji koncepcji społecznej odpowiedzialności (SOU) w polskich szkołach wyższych. Zostało ono przeprowadzone dzięki inicjatywie i zaangażowaniu zespołu badawczego funkcjonującego w ramach Grupy roboczej ds. społecznej odpowiedzialności uczelni, działającej przy Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. Badanie to wypełniło znaczącą lukę w polskiej literaturze przedmiotu, podejmując wątek badawczy zainicjowany w latach 2008–2010 przez prof. Marcina Geryka. Wyniki badania zostały szczegółowo przedstawione w raporcie Diagnoza realizacji społecznej odpowiedzialności uczelni. Przede wszystkim jednak stały się punktem wyjścia do pogłębionych rozważań na temat rozwoju koncepcji SOU w Polsce, zawartych
w niniejszej monografii.
Monografia składa się z trzech części: w pierwszej omówiono koncepcję SOU w ujęciu teoretycznym, w drugiej przedstawiono diagnozę realizacji SOU w Polsce, wreszcie w trzeciej skupiono się na SOU w zarządzaniu i komunikacji, mając na uwadze to, że SOU wymaga podejścia zarządczego i strategicznego, a dialog z interesariuszami jest fundamentem tej koncepcji. Pewien kontekst filozoficzny podjętej w prezentowanej w publikacji tematyki przedstawia Janina Filek w otwierającej monografię Refleksji wprowadzającej do koncepcji
społecznej odpowiedzialności uczelni, próbując odpowiedzieć na pytanie, dlaczego koncepcja SOU się pojawiła i na jaki problem społeczny stanowi odpowiedź. Kontynuując omawianie kontekstu SOU, Agata Lulewicz-Sas, Katarzyna Osiecka-Brzeska i Piotr Wachowiak w kolejnym rozdziale analizują tę koncepcję z punktu widzenia teorii interesariuszy – identyfikują kluczowych interesariuszy uczelni oraz opisują ich rolę. Janina Filek, Wioleta Gałat i Magdalena Popowska w rozdziale Rola uczelni w kontekście rozwoju społecznego przedstawiają trwającą obecnie na świecie w kontekście narastających wyzwań społecznych i środowiskowych dyskusję nad trzecią misją uczelni, rozumianą właśnie jako odpowiedzialność społeczna, wspieraną przez pojawiające się w tym obszarze inicjatywy i rankingi SOU. W drugiej części monografii zaprezentowane zostały najważniejsze wyniki wspomnianego ogólnopolskiego badania ankietowego wewnętrznych interesariuszy szkół wyższych oceniających realizację koncepcji SOU w polskich uczelniach. Po przedstawieniu metodyki badania oraz próby badawczej przez Agatę Lulewicz-Sas i Magdalenę Kozerę-Kowalską, ocenę realizacji SOU z perspektywy kadry zarządzającej zaprezentowali: Janina Filek, Wioleta Gałat, Agata Lulewicz-Sas, Barbara Pawłowska i Piotr Wachowiak, z kolei punkt widzenia pracowników uczelni (nauczycieli akademickich oraz pracowników niebędących nauczycielami akademickimi) omówiły: Ewa Jastrzębska, Inna Khovrak, Jolanta Korkosz-Gębska, Katarzyna Osiecka-Brzeska i Katarzyna Strzała-Osuch. Stanowisko studentów i doktorantów przedstawiły: Magdalena Popowska, Magdalena Kaźmierczak, Magdalena Kozera-Kowalska. Omawiając punkt widzenia każdej z wymienionych grup interesariuszy wewnętrznych,
autorzy przedstawiali je w podziale na zagadnienia takie jak: interpretacja pojęcia SOU; źródła informacji o działaniach SOU; działania społecznie odpowiedzialne podejmowane przez uczelnie; korzyści i bariery związane z realizacją działań SOU. W trakcie prezentacji i interpretacji wyników przeprowadzonego badania autorzy poszczególnych rozdziałów odnosili się do badań dotyczących zagranicznych uczelni, porównując poziom wdrożenia SOU i podejmowane przez uczelnie działania w Polsce i innych państwach. Swoistym podsumowaniem przedstawionych wyników badania jest analiza SWOT realizacji SOU w Polsce wraz z rekomendacjami, przygotowana przez Ewę Jastrzębską, Jolantę Korkosz-Gębską, Agatę Lulewicz-
-Sas i Mariolę Zalewską. Część trzecią monografii, dotyczącą SOU w zarządzaniu i komunikacji, rozpoczyna analiza porównawcza kodeksów etyki, strategii SOU i raportów SOU sygnatariuszy Deklaracji Społecznej Odpowiedzialności Uczelni, przeprowadzona przez Ewę Jastrzębską, Magdalenę Kaźmierczak oraz Innę Khovrak. Rozdział autorstwa Barbary
Pawłowskiej, który kończy tę część oraz całą monografię, poświęcony jest dobrym praktykom wdrażania SOU w polskich uczelniach, stanowiąc przegląd cyklicznej
publikacji Katalog dobrych praktyk SOU, opracowywanej dzięki inicjatywie i zaangażowaniu Grupy roboczej ds. społecznej odpowiedzialności uczelni oraz samego Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. Redaktorzy i autorzy monografii mają nadzieję, że oddawana do rąk czytelników publikacja będzie stanowić cenne źródło wiedzy na temat koncepcji SOU, sposobów jej wdrażania, a także kluczowej roli interesariuszy wewnętrznych w tym procesie, wspierając tym samym wszystkich zainteresowanych w realizacji tej cennej idei w Polsce. Na koniec warto podkreślić, że niniejsza monografia nie powstałaby bez wsparcia JM Rektora Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, dra hab. Piotra Wachowiaka,
prof. SGH, za które autorzy bardzo dziękują.

[[[separator]]]

1 SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ UCZELNI W UJĘCIU TEORETYCZNYM

1.1 Janina Filek
REFLEKSJA WPROWADZAJĄCA DO KONCEPCJI SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI UCZELNI

1.2 Agata Lulewicz-Sas, Katarzyna Osiecka-Brzeska, Piotr Wachowiak
     SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ UCZELNI W TEORII INTERESARIUSZY

1.3 Janina Filek, Wioleta Gałat, Magdalena Popowska
      ROLA UCZELNI W KONTEKŚCIE ROZWOJU SPOŁECZNEGO 

2 DIAGNOZA REALIZACJI SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI UCZELNI – WYNIKI BADAŃ ILOŚCIOWYCH

2.1 Agata Lulewicz-Sas, Magdalena Kozera-Kowalska
      METODYKA BADAŃ

2.2 Agata Lulewicz-Sas, Magdalena Kozera-Kowalska
      CHARAKTERYSTYKA PRÓBY BADAWCZEJ

2.3 Janina Filek, Wioleta Gałat, Agata Lulewicz-Sas, Barbara Pawłowska, Piotr Wachowiak
      REALIZACJA SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI UCZELNI Z PERSPEKTYWY KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ

2.4 Ewa Jastrzębska, Inna Khovrak, Jolanta Korkosz-Gębska, Katarzyna Osiecka-Brzeska, Katarzyna Strzała-Osuch
      REALIZACJA SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚĆ UCZELNI Z PERSPEKTYWY PRACOWNIKÓW UCZELNI

2.5 Magdalena Popowska, Magdalena Kaźmierczak, Magdalena Kozera-Kowalska
      REALIZACJA SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI UCZELNI Z PERSPEKTYWY STUDENTÓW I DOKTORANTÓW

2.6 Ewa Jastrzębska, Jolanta Korkosz-Gębska, Agata Lulewicz-Sas, Mariola Zalewska
      ANALIZA SWOT REALIZACJI SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI UCZELNI W POLSCE

3 SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ UCZELNI W ZARZĄDZANIU I KOMUNIKACJI

3.1 Ewa Jastrzębska, Magdalena Kaźmierczak, Inna Khovrak
      KODEKSY, STRATEGIE I RAPORTY SYGNATARIUSZY DEKLARACJI SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI UCZELNI – ANALIZA PORÓWNAWCZA

3.2 Barbara Pawłowska
      DOBRE PRAKTYKI WDRAŻANIA SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI UCZELNI W POLSKICH UCZELNIACH

BIBLIOGRAFIA 

SPIS RYSUNKÓW 

SPIS TABEL 

INFORMACJE O AUTORACH