REJESTRY KREDYTOWE Teoria i praktyka

Książka składa się z wprowadzenia, pięciu rozdziałów i zakończenia. W rozdziale pierwszym zaprezentowane zostały teoretyczne podstawy funkcjonowa­nia systemów wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych, w tym autorska propozycja (model) podstaw teoretycznych sytemu wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych. Analizie poddano zachowania i interesy uczest­ników systemu wymiany informacji. Omówiono strategie przedsiębiorstw wobec ryzyka, porównano korzyści i koszty uczestników systemu wymiany informacji, tj. użytkownika informacji, czyli banku lub przedsiębiorcy udzielającego kredytu; dostarczyciela informacji, czyli banku lub przedsiębiorcy, który zawarł wcześniej transakcję z odroczoną płatnością; podmiotu, którego dotyczy informacja, czyli kupca kredytu (kredytobiorcy); regulatora systemu wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych, czyli ustawodawcy lub odpowiedniego urzędu administracji rządowej, a także organizatora wymiany informacji, czyli instytucji takiej jak np. funkcjonujące w Polsce Biuro Informacji Kredytowej czy biura informacji gospodarczej. Analiza ta w połączeniu z wynikami studiów literaturowych dostarczyła koncepcji teoretycznych do opisu zjawiska wymiany informacji oraz pozwoliła na stworzenie modelu systemu wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych.

W rozdziale drugim przeprowadzona zastała analiza zachowania się systemów wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych w warunkach kryzysu gospodarczego lat 2007-2009. Przedstawiona została makroekonomiczna charakterystyka kryzysu w Polsce i w mniejszym zakresie w Unii Europejskiej, następnie w USA i Niemczech. Po czym analizie poddano zachowanie się systemu wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych na tle spowolnienia gospodarczego w tych trzech krajach. Analizy te pozwoliły na postawienie wspomnianej wcześniej tezy o kontrcykliczności zachowania się systemu wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych. Ważnym elementem tej analizy są wnioski co do postawy regulatora systemu na tle modelu teoretycznego wyprowadzonego w rozdziale pierwszym. Otóż wniosek jest taki, że fazy cyklu koniunktury mają wpływ na postawę regulatora systemu wymiany. Jego skłonność do wprowa­dzenia zmian w systemie wymiany informacji rośnie wraz z pogarszaniem się sytuacji makroekonomicznej, a zmniejsza się w warunkach dobrej koniunktury gospodarczej.

W następnych rozdziałach opisywane są praktyczne sposoby i rozwiązania instytucjonalne wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych w różnych częściach świata. Poczynając od danych ogólnoświatowych poprzez doświadczenia północnoamerykańskie i europejskie. Wskazywane są podobieństwa i różnice systemów wymiany informacji oraz ich efektywność. Rozdział piąty jest po­święcony polskiemu systemowi wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych. Pokazane w nim zostały początki i kształt polskiego systemu wymiany oraz główne wyzwania przed nim stojące. Na końcu tego rozdziału zamieszczono załącznik poświęcony nowelizacji ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych z 2003 roku, której dokonano w 2010 roku.

Wprowadzenie

1. Teoretyczne i praktyczne podstawy funkcjonowania systemów wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych

1.1. Ryzyko i niepewność w teorii ekonomii

1.2. Koszty transakcji, asymetria informacji

1.3. Strategie wobec ryzyka transakcji

1.4. Od redukcji kosztów transakcji do strategii wobec ryzyka

1.5. Zaufanie - jego znaczenie w wymianie informacji

1.6. Model wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych

1.7. Mechanizm powstawania informacji o zobowiązaniach

1.8. Przyczyny niewypłacalności konsumentów

1.9. Błędy w informacji i ich źródła

1.10. Wykrywanie i korekta błędów

1.11. Jakość bazy danych rejestrów kredytowych

1.12. Niektóre korzyści mikro- i makrogospodarcze

2. Wpływ kryzysu gospodarczego na system wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych

2.1. Przebieg spowolnienia gospodarczego w Polsce w latach 2007-2009

2.2. Kontrcykliczność systemów wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych na przykładzie Polski, USA i Niemiec

2.3. Kontrcykliczność w świetle modelu teoretycznego i zachowanie regulatora systemu

3. Rozwój systemów wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych na świecie

3.1. Początki i rozwój rejestrów kredytowych

3.2. Charakterystyka systemów wymiany informacji o zobowiązaniach na świecie

3.3. Tendencje konsolidacyjne na rynku światowym

3.4. Sposoby regulacji rejestrów kredytowych

3.5. Publiczne rejestry kredytowe na świecie

3.6. Wpływ rejestrów kredytowych na dostęp do towarów i kredytów na podstawie doświadczeń światowych

3.7. Znaczenie informacji pozytywnej i negatywnej

3.8. Znaczenie dostępu do pełnej informacji

3.9. Dostępność finansowania dla małych i średnich firm

3.10. Wpływ informacji pozytywnej na trafność decyzji kredytowych

3.11. Podsumowanie z wnioskiem dla Polski

4. Europejski i amerykański system wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych

4.1. Europejskie systemy wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych

4.2. Liczba i struktura własności europejskich rejestrów kredytowych oraz typy zbieranej przez nie informacji

4.3. Typowe cechy europejskich rejestrów kredytowych

4.4. Regulacje ochrony danych osobowych w Europie

4.5. Regulacje wymiany informacji z rejestrów publicznych

4.6. Charakterystyka funkcjonowania rejestrów kredytowych w wybranych krajach europejskich

4.7. Wnioski z doświadczeń europejskich

4.8. Rozwój amerykańskiego rynku rejestrów kredytowych

4.9. Porównanie polskich i amerykańskich regulacji dotyczących wymiany informacji

5. Polski system wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych

5.1. Zwyczaje płatnicze w Polsce

5.2. Wzrost rynku biur informacji gospodarczej

5.3. Wzrost rynku rejestrów bankowych

5.4. Wielkość i wykorzystanie informacji dostępnej na rynku

5.5. Potencjał rozwojowy polskiego rynku

5.6. Wyzwania przed polskim rynkiem wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych

5.7. Dualizm prawny

5.8. Konsekwencje niedopuszczenia wierzycieli wtórnych do rejestrów kredytowych

5.9. Ograniczony dostęp do zasobów informacji o zadłużeniu

5.10. Finanse rejestrów kredytowych w Polsce

5.11. Konsolidacja w branży rejestrów kredytowych

5.12. Polskie rejestry na tle praktyki światowej

5.13. Współpraca transgraniczna w ramach Unii Europejskiej

5.14. Załącznik: Projekt zmiany ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych oraz nowa ustawa z kwietnia 2010 roku

Zakończenie

Bibliografia

Spis rysunków

Spis tabel