RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA I RACHUNEK KOSZTÓW W SYSTEMIE INFORMACYJNYM PRZEDSIĘBIORSTWA

[[[separator]]]

[[[separator]]]

ROZDZIAŁ 1

Zarządzanie przedsiębiorstwem a rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza

Anna Karmańska

1.1.  Teorie zarządzania a etapy rozwoju rachunkowości zarządczej i rachunku kosztów do końca lat 70. XX w.

1.2.  Dysonans między teorią a praktyką rachunkowości zarządczej i rachunku kosztów w latach 80. XX w.

1.3.  Procesy biznesowe a rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza w latach 90. XX w.

1.4.  Cechy rozwoju koncepcji rachunku kosztów i rachunkowości zarządczej w Polsce w okresie gospodarki centralnie sterowanej

1.5.  Przenikanie nowych koncepcji rachunku kosztów i rachunkowości zarządczej do polskiej praktyki

1.6.  Wartość dla klienta u podstaw nowego spojrzenia na rolę rachunkowości zarządczej i rachunku kosztów

1.7.  Koncepcje ustawicznego doskonalenia przedsiębiorstwa u podstaw nowego spojrzenia na rolę rachunkowości zarządczej i rachunku kosztów

1.8.  Wzmocnienie roli rachunkowości zarządczej w strategicznym zarządzaniu przedsiębiorstwem

1.9.  Rachunkowość zarządcza grup kapitałowych – nowe wyzwanie

1.10. Kompetencje i etyka w rachunkowości zarządczej

ROZDZIAŁ 2

System informacyjny (SI) we współczesnym przedsiębiorstwie

Anna Karmańska

2.1.  Globalne uwarunkowania działalności przedsiębiorstwa

2.2.  Informacje a wiedza w przedsiębiorstwie

2.3.  Menedżer w przedsiębiorstwie globalnym

2.4.  Model zarządzania przedsiębiorstwem

2.5.  Atrybuty systemu informacyjnego (SI) w przedsiębiorstwie

2.6.  Trójwarstwowość i dwumodułowość systemu informacyjnego w przedsiębiorstwie

2.7.  System informacji planistycznej (SIP) przedsiębiorstwa

2.8.  System informacji ewidencji i monitorowania dokonań (SIEMD) przedsiębiorstwa

2.9.  System informacji nadzoru wewnętrznego (SINW) przedsiębiorstwa

2.10. Rachunkowość w systemie informacyjnym w przedsiębiorstwie

ROZDZIAŁ 3

Rachunkowość ośrodków odpowiedzialności i jej miejsce w systemie informacyjnym (SI)

Anna Karmańska

3.1. Decentralizacja odpowiedzialności za działania w przedsiębiorstwie

3.2. Typologia ośrodków odpowiedzialności

3.3. Motywowanie towarzyszące delegowaniu odpowiedzialności

3.4. Monitorowanie działań ośrodków odpowiedzialności

3.5. Informacje ekonomiczne w ocenie dokonań ośrodków odpowiedzialności

3.6. Rachunkowość ośrodków odpowiedzialności i jej atrybuty

ROZDZIAŁ 4

Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacji planistycznej (SIP)

Anna Karmańska

4.1. Miejsce rachunkowości zarządczej w systemie informacji planistycznej (SIP)

4.2. Miejsce rachunku kosztów w rachunkowości zarządczej w systemie informacji planistycznej (SIP)

4.3. Dyrektywy pracy w rachunkowości zarządczej przedsiębiorstwa

4.4. Rachunek kosztów cyklu życia produktu w SIP

4.5. Rachunek kosztów docelowych w SIP

4.6. Wybrane koncepcje ustawicznego doskonalenia zarządzania kosztami w SIP

4.6.1. Rachunek kosztów kaizen w SIP

4.6.2. Rachunek kosztów kompleksowego zarządzania jakością w SIP

4.6.3. Rachunek kosztów logistyki w SIP

ROZDZIAŁ 5

Zrównoważona karta wyników jako element systemu informacji planistycznej (SIP)

Anna Karmańska

5.1. Miejsce zrównoważonej karty wyników w systemie informacji planistycznej (SIP)

5.2. Zarys rozwoju trzech szkół pomiaru dokonań przedsiębiorstwa

5.3. Ramy koncepcji zrównoważonej karty wyników

5.4. Mapa strategii w powiązaniu ze zrównoważoną kartą wyników

5.5. Określanie celów i miar stosowanych w zrównoważonej karcie wyników

5.6. Strategie i mierniki w perspektywie finansowej

5.7.  Strategie i mierniki w perspektywie klienta

5.8.  Strategie i mierniki w perspektywie procesów wewnętrznych

5.9.  Strategie i mierniki w perspektywie wzrostu i rozwoju

5.10. Kaskadowanie zrównoważonej karty wyników

ROZDZIAŁ 6

Budżetowanie jako element systemu informacji planistycznej (SIP)

Anna Karmańska

6.1. Rachunkowość dla ośrodków odpowiedzialności a budżetowanie

6.2. Budżetowanie jako narzędzie zarządzania kosztami operacyjnymi

6.3. Atrybuty systemu budżetowego

6.4. Koncepcja budowy całościowego budżetu przedsiębiorstwa

6.5. Metodyka opracowywania budżetu całkowitego

6.6. Koncepcja better budgeting – doskonalenie budżetowania z wykorzystaniem rachunku kosztów działań

6.7. Ilustracja budżetowania kosztów w ujęciu działaniowym

6.8. Związek systemu budżetowania z oceną utraty wartości składników majątkowych przedsiębiorstwa

6.9. Koncepcja beyond budgeting – rezygnacja z budżetowania

ROZDZIAŁ 7

Klasyfikacje potrzeb informacyjnych i organizacja controllingu w systemie informacji monitorowania dokonań (SIMD)

Sylwester Gregorczyk

7.1.  Miejsce controllingu w obszarach zarządzania przedsiębiorstwem

7.2.  Specyfika potrzeb informacyjnych w zależności od poziomu zarządzania

7.3.  Strategiczny obszar controllingu

7.4.  Operatywny obszar controllingu

7.5.  Controlling funkcji przedsiębiorstwa

7.6.  System controllingu w strukturze przedsiębiorstwa

7.7.  Specyfikacja zakresu informacji niezbędnych do przeprowadzenia controllingu strategicznego

7.8.  Specyfikacja zakresu informacji niezbędnych do przeprowadzenia controllingu operatywnego

7.9.  Organizacja systemu controllingu działalności przedsiębiorstwa

7.10. Profil kompetencyjny controllera

7.11. Controlling w gospodarce cyfrowej

ROZDZIAŁ 8

Klasyfikacje kosztów w systemie informacji ewidencji dokonań (SIED) w świetle potrzeb systemu sprawozdawczości finansowej (SSF)

Małgorzata Paszula

8.1. System sprawozdawczości finansowej (SSF) i jego szczególne atrybuty w zakresie prezentacji kosztów

8.1.1. Koszty jako kategoria rachunkowości finansowej

8.1.2. Segmentowa klasyfikacja kosztów w rachunku zysków i strat

8.1.3. Współmierność czasowa i merytoryczna kosztów z przychodami przedsiębiorstwa

8.2. Klasyfikacja kosztów dla potrzeb sporządzania porównawczej wersji rachunku zysków i strat

8.2.1. Amortyzacja i związana z nią dokumentacja

8.2.2. Zużycie materiałów i energii oraz jego dokumentacja

8.2.3. Usługi obce i dokumentacja ich nabycia

8.2.4. Podatki i opłaty oraz ich udokumentowanie

8.2.5. Wynagrodzenia i świadczenia z tym związane oraz ich dokumentacja

8.2.6. Pozostałe koszty rodzajowe i ich udokumentowanie

8.3. Klasyfikacja kosztów dla potrzeb sporządzania kalkulacyjnej wersji rachunku zysków i strat

8.3.1. Koszt wytworzenia produkcji sprzedanej i jego udokumentowanie

8.3.2. Koszty sprzedaży i ich udokumentowanie

8.3.3. Kategoria kosztów zarządu i ich udokumentowanie

8.4. Wielowariantowość rejestracji kosztów w systemie informacji ewidencji dokonań (SIED) i jej powiązanie z zestawianiem porównawczej i kalkulacyjnej wersji rachunku zysków i strat

ROZDZIAŁ 9

Rachunek rzeczywistych kosztów wytwarzania w systemie informacji ewidencji dokonań (SIED) przedsiębiorstwa w świetle potrzeb systemu sprawozdawczości finansowej (SSF)

Małgorzata Paszula

9.1. Produkcja jako miejsce powstawania kosztów

9.2. Zakres pojęciowy „wytwarzanego produktu”

9.3. Pojęcie kosztu wytwarzania produktu według prawa bilansowego

9.3.1. Kategoria kosztów bezpośrednich i pośrednich wytwarzania

9.3.2. Pojęcie kosztu zmiennego i kosztu stałego

9.3.3. Metody ustalania równania kosztów całkowitych

9.3.4. Normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych i jego znaczenie w procedurze ustalania kosztu wytworzenia produktu

9.4. Rozdzielnik kosztów jako dokument alokacji kosztów wytwarzania

9.5. Procedury rozliczeniowe pośrednich kosztów produkcji

9.6. Koszty produkcji pomocniczej, ich udokumentowanie i rozliczanie

9.6.1. Zasady grupowania i rozliczania kosztów produkcji pomocniczej

9.6.2. Metody rozliczenia kosztów produkcji pomocniczej w przypadku niewystępowania wzajemnych świadczeń

9.6.3. Metody rozliczenia kosztów produkcji pomocniczej w przypadku występowania wzajemnych świadczeń o kierunku zwrotnym

9.7. Koszty produkcji podstawowej, ich udokumentowanie i metody kalkulacji wynikowej

9.7.1. Czynniki decydujące o poprawnym rachunku kalkulacyjnym kosztów produkcji podstawowej

9.7.2. Systematyka metod rachunku kalkulacyjnego rzeczywistych kosztów

9.7.3. Metody kalkulacji kosztów wytwarzania przy produkcji jednoasortymentowej i jednofazowej

9.7.4. Metody kalkulacji kosztów wytwarzania przy produkcji wieloasortymentowej i jednofazowej

9.7.5. Metody kalkulacji kosztów wytwarzania przy produkcji wielofazowej jedno- i wieloasortymentowej

9.7.6. Metody kalkulacji kosztów przy produkcji łącznej

9.8. Ewidencja wyników procedur rozliczeniowych w rachunku kosztów rzeczywistych

ROZDZIAŁ 10

Rachunek standardowych kosztów wytwarzania w świetle potrzeb systemu sprawozdawczości finansowej (SSF) i systemu informacji monitorowania dokonań (SIMD)

Małgorzata Paszula

10.1. Zadania informacyjne stawiane przed standardowym rachunkiem kosztów

10.2. Koszt standardowy i zasady jego ustalania

10.3. Warianty rachunku kosztów standardowych i ich walory informacyjne

10.4. Odchylenia jako komponenty rzeczywistego kosztu wytworzenia produktu

10.5. Metody rachunku kalkulacyjnego kosztów standardowych

10.6. Ewidencja wyników procedur rozliczeniowych w rachunku kosztów standardowych

ROZDZIAŁ 11

Rachunek kosztów działań w świetle systemu informacji monitorowania dokonań (SIMD)

Anna Karmańska

11.1.  Przesłanki powstania koncepcji rachunku kosztów działań i jej ogólna idea

11.2.  Dwupłaszczyznowy model rachunku kosztów działań

11.3.  Identyfikowanie i klasyfikowanie działań w rachunku kosztów działań

11.4.  Procedury rozliczeniowe w rachunku kosztów działań

11.5.  Optymalizacja nośników kosztów działań

11.6.  Przydatność rachunku kosztów działań w SIMD

11.7.  Analiza wartości procesów i działań w SIMD

11.8.  Obszary wykorzystania analizy wartości procesów i działań w SIMD

11.9.  Praktyczne uwarunkowania wdrażania rachunku kosztów działań

11.10. Rachunek kosztów działań bazujący na czasie

ROZDZIAŁ 12

Analiza odchyleń od wartości standardowych w systemie informacji monitorowania dokonań (SIMD)

Anna Wachowicz

Anna Karmańska (rozdz. 12.9)

12.1. Znaczenie informacji o przyczynach odchyleń w zarządzaniu kosztami i przychodami przedsiębiorstwa

12.2. Ogólna koncepcja analizy odchyleń

12.3. Dedukcyjny charakter analizy odchyleń w rachunku kosztów ujmowanych według miejsc ich powstawania

12.4. Analiza odchyleń w zakresie kosztów materiałów bezpośrednich

12.5. Analiza odchyleń w zakresie kosztów płac bezpośrednich

12.6. Analiza odchyleń w zakresie kosztów pośrednich zmiennych

12.7. Analiza odchyleń w zakresie kosztów pośrednich stałych

12.8. Analiza odchyleń w zakresie przychodów ze sprzedaży i zysku na sprzedaży

12.9. Dedukcyjny charakter analizy odchyleń w rachunku kosztów ujmowanych według działań

ROZDZIAŁ 13

Metodyka analizy progów rentowności w systemie informacji planistycznej (SIP)

Magdalena Giedroyć

13.1. Analiza zależności: koszty – rozmiary produkcji – zysk (CVP)

13.2. Definicje ilościowego i wartościowego progu rentowności oraz ich graficzna interpretacja

13.3. Analiza progu rentowności produkcji jednoasortymentowej

13.4. Analiza progu rentowności produkcji wieloasortymentowej

13.5. Analiza progu rentowności z uwzględnieniem ogólnego poziomu inflacji

13.6. Analiza wrażliwości zysku: margines bezpieczeństwa, dźwignia operacyjna, dźwignia finansowa, dźwignia połączona

13.6.1. Stopień wrażliwości zysku

13.6.2. Margines bezpieczeństwa

13.6.3. Dźwignia operacyjna

13.6.4. Dźwignia finansowa

13.6.5. Dźwignia połączona

13.7. Wykorzystanie wyników analizy progu rentowności w operacyjnym i strategicznym planowaniu działalności

13.8. Rys historyczny analizy progu rentowności

ROZDZIAŁ 14

Informacje kosztowe w ustalaniu cen w systemie informacji planistycznej (SIP)

Katarzyna Bareja

Anna Karmańska (rozdz. 14.9)

14.1. Czynniki wpływające na politykę przedsiębiorstwa w zakresie kształtowania cen jego produktów

14.2. Rola teorii ekonomii w kształtowaniu polityki cenowej przedsiębiorstwa. Ustalenie optymalnej ceny sprzedaży

14.3. Rola marketingu w kształtowaniu polityki cenowej przedsiębiorstwa

14.4. Formuły ustalania cen oparte na kosztach

14.4.1. Wykorzystanie formuł cenowych w tradycyjnym rachunku kosztów

14.4.2. Wykorzystanie formuł cenowych w rachunku kosztów działań

14.5. Ustalanie cen przy wykorzystaniu rachunku kosztów docelowych

14.6. Wykorzystanie rachunku kosztów cyklu życia produktów w ustalaniu cen

14.7. Znaczenie znajomości dolnych i górnych granic cen w kształtowaniu polityki cenowej i innych obszarach decyzyjnych

14.8. Wykorzystanie ustalonych cen w operacyjnym i strategicznym planowaniu działalności

14.9. Ceny transferowe jako szczególny obszar polityki przedsiębiorstwa

ROZDZIAŁ 15

Informacje kosztowe w metodyce oceny opłacalności projektów inwestycyjnych w systemie informacji planistycznej (SIP)

Waldemar Rogowski

15.1. Miejsce oceny opłacalności projektów inwestycyjnych w systemie informacji planistycznej współczesnego przedsiębiorstwa

15.2. Etapy oceny opłacalności projektów inwestycyjnych

15.3. Zakres i rodzaj informacji koniecznej do wyrażenia korzyści i kosztów projektu inwestycyjnego

15.4. Wycena prognozowanych korzyści z projektów inwestycyjnych

15.5. Koszt kapitału w rachunku dyskontowym

15.6. Ocena opłacalności projektów inwestycyjnych metodą NPV i IRR

15.7. Przykład oceny opłacalności projektów inwestycyjnych

Bibliografia

Tablice czynników wartości teraźniejszej i przyszłej

Indeks pojęć