Ulubione
  1. Strona główna
  2. POMOC PUBLICZNA W RESTRUKTURYZACJI PRZEDSIĘBIORSTW

POMOC PUBLICZNA W RESTRUKTURYZACJI PRZEDSIĘBIORSTW

autor : Paweł Dec
63,00 zł
56,70 zł
/ szt.
Oszczędzasz 10 % ( 6,30 zł).
Najniższa cena produktu z 30 dni przed obniżką: 56,70 zł
Autor: Paweł Dec
Kod produktu: 978-83-8030-258-7
Cena regularna:
63,00 zł
56,70 zł
/ szt.
Oszczędzasz 10 % ( 6,30 zł).
Najniższa cena produktu z 30 dni przed obniżką: 56,70 zł
Dodaj do ulubionych
Łatwy zwrot towaru w ciągu 14 dni od zakupu bez podania przyczyny
POMOC PUBLICZNA W RESTRUKTURYZACJI PRZEDSIĘBIORSTW
POMOC PUBLICZNA W RESTRUKTURYZACJI PRZEDSIĘBIORSTW

 

 

 

[[[separator]]]

 

Od dawna literatura przedmiotu dowodzi, że podstawowym celem działalności przedsiębiorstw jest osiąganie zysku. Jego uzupełnieniem jest coraz powszechniejszy pogląd o konieczności tworzenia oraz podnoszenia wartości danego podmiotu gospodarczego. Wydawałoby się nic prostszego niż przyjęcie przez przedsiębiorców takiego kierunku swej aktywności gospodarczej. Tymczasem wieloletnie doświadczenia pokazują, że nie wszystkie przedsiębiorstwa potrafią osiągnąć taki cel i corocznie wykazywać nadwyżkę przychodów nad kosztami. Często podmioty gospodarcze znajdują się w sytuacjach kryzysowych, stanie niewypłacalności czy zagrożenia bankructwem . Przyczyną tego mogą być kwestie związane z cyklami koniunkturalnymi, które wprost wpływają na sytuację podmiotów gospodarczych. Skutkiem takich zdarzeń są z jednej strony upadłości czy likwidacje przedsiębiorstw, ale z drugiej strony poszukiwanie przez menedżerów możliwości przezwyciężenia tych problemów. Zazwyczaj odbywa się to przy wykorzystaniu zarówno wsparcia instytucjonalnego, jak i kompetencji oraz zdolności menedżerskich.

Procesy restrukturyzacyjne przedsiębiorstw wymagają nie tylko czasu, ale również, co nierzadko warunkuje ich powodzenie, pomocy finansowej. Takie wsparcie w większości przypadków pochodzi ze strony państw, których polityka w tym zakresie ma służyć ograniczaniu dalszych problemów i konsekwencji związanych z eskalacją zjawisk kryzysowych czy upadłościowych w poszczególnych gospodarkach. W tej sytuacji pojawia się kluczowe pytanie, jakie są możliwości oraz jaka jest wielkość pomocy publicznej dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw oraz czy takie wsparcie ze strony państwa wobec przedsiębiorstw (niezależnie od charakteru ich własności) jest ekonomicznie uzasadnione. Bowiem zarówno zakładanie przedsiębiorstw, jak i ich późniejszy rozwój, a potem kończenie działalności uznawane są za typowe zjawiska, które nieustanie występują na świecie . Nie jest odosobnione twierdzenie, że zarówno słabe, jak i nadmiernie ingerujące w gospodarkę państwo szkodzi stabilności systemu oraz wzrostowi gospodarczemu . Dlatego też opracowywane są specjalne programy oraz działania wspierające przedsiębiorców, którzy znaleźli się w sytuacji kryzysowej i którzy podejmują się przeprowadzania procesów restrukturyzacyjnych . Co więcej, przedsiębiorcy zazwyczaj wcześniej są świadomi dostępności takiego potencjalnego wsparcia ze strony państwa w sytuacji wystąpienia u nich ewentualnych niepowodzeń czy porażek biznesowych. Stąd pytanie o sam przebieg procesów restrukturyzacyjnych, czyli przede wszystkim o ich planowanie i późniejszą realizację w kontekście udzielanej na nie pomocy publicznej. Jak oceniać i selekcjonować ubiegające się o pomoc publiczną przedsiębiorstwa? Czy celowe jest prowadzenie przez państwo swego rodzaju polityki ograniczonego interwencjonizmu w tym obszarze, a także jak można kształtować taki proces wsparcia dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw? Te pytania składają się na główny problem badawczy, jakim jest znaczenie pomocy publicznej w restrukturyzacji przedsiębiorstw. Będzie on poddany próbie rozwiązania w niniejszej monografii.

Kwestia pomocy publicznej była poruszana już wcześniej w pracach naukowych, z których wymienić należy chociażby badania prowadzone przez W Czemiel-Grzybowską, analizującą rolę pomocy publicznej w finansowaniu rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw (na próbie 1600 przedsiębiorstw) oraz jej wpływ na ich płynność, rentowność oraz zadłużenie . Wyniki tych badań dowiodły, że otrzymanie dofinansowania z pomocy publicznej nie stanowi o wzroście rentowności w przypadku mikroprzedsiębiorstw, a w przypadku małych i średnich podmiotów występowało nawet istotne jej pogorszenie. Tak samo przedstawiała się sytuacja w kontekście zadłużenia, a jedynie w obszarze płynności uległa w analizowanych przedsiębiorstwach pewnej poprawie. Ogólnie z powyższych badań wynika, że z punktu widzenia rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw wpływ pomocy publicznej na poprawę ich funkcjonowania jest niewielki. Równie nikły wpływ ma pomoc publiczna na poprawę standingu ekonomiczno-finansowego w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw z sektora przemysłu oraz handlu i usług. P Podsiadło badał z kolei wpływ wielkości wydatków poszczególnych państw członkowskich na pomoc publiczną dla małych i średnich przedsiębiorstw w Unii Europejskiej na zmiany ich produktu krajowego brutto . Okazało się, że jedynie w przypadku pięciu państw członkowskich UE (Grecji, Irlandii, Luksemburga, Malty i Szwecji) zachodzi związek liniowy pomiędzy wydatkami na pomoc publiczną i wielkością PKB per capita. Natomiast zarówno w pozostałych państwach, jak i na poziomie całej UE związek ten nie występuje. Potwierdziła się także statystyczna korelacja w przypadku trzech państw UE (Grecji, Irlandii, Wielkiej Brytanii) oznaczająca pozytywny wpływ wydatków na pomoc publiczną (obejmujących również kapitał podwyższonego ryzyka) dla małych i średnich przedsiębiorstw na PKB per capita tych państw. Z kolei stwierdzono podstawy do uznania zachodzenia liniowego związku pomiędzy wydatkami na pomoc publiczną ukierunkowaną na cele horyzontalne i wielkością PKB per capita w przypadku dziewięciu państw (Austrii, Czech, Finlandii, Francji, Holandii, Litwy, Polski, Słowacji oraz Szwecji), ale także w odniesieniu do całej Unii Europejskiej. B. Woźniak analizowała realizację założeń strategii lizbońskiej w sferze pomocy publicznej w latach 2005-2010, w tym kierunki i przeznaczenie wsparcia dla przedsiębiorstw w państwach członkowskich UE . Badania P. Masiukiewicza i M. Nowaka dotyczyły możliwości i źródeł finansowania pomocy dla restrukturyzowanych podmiotów gospodarczych, a także kryteriów uznawania przedsiębiorstwa za znajdujące się w kryzysie. Według ankietowanych w nich ekspertów najważniejszymi formami finansowania w celu wsparcia procesu naprawczego przedsiębiorstwa powinny być fundusze zarządzane przez instytucje państwowe .

H. Godlewska-Majkowska analizowała regionalny wymiar pomocy publicznej, wskazując, że pomoc publiczna była ukierunkowana głównie na restrukturyzację sektorów o znaczeniu strategicznym dla kraju, a w skali powiatowej wielkość takiego wsparcia była niewielka . Ponadto J.P Gwizdała badał wpływ regulacji dotyczących pomocy publicznej na działalność przedsiębiorstw w specjalnych strefach ekonomicznych w Polsce . Badania M. Spychały , M. Kogut-Jaworskiej , M. Maciejuka  dotyczyły struktury pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorstwom w Polsce, a J. Działo  analizowała wielkość takiego wsparcia w Unii Europejskiej. P Masiukiewicz badał z kolei wielkość pomocy publicznej dla globalnych grup bankowych działających w Polsce .

Z zagranicznych badań dotyczących wsparcia przedsiębiorstw wymienić można chociażby te prowadzone przez F. Franchinio, M. Mainenti, uwypuklające problem bezprawnej pomocy publicznej , a także A. Thomsona, E. Hardwick, analizujące politykę Komisji Europejskiej w zakresie interpretowania przepisów podatkowych państw członkowskich i uznawania ich za nieuzasadniona pomoc publiczną . Z kolei w badaniach F.C. Ozbugday, E. Brouwer dokonano przeglądu 550 spraw o udzielenie pomocy publicznej kontrolowanych i zatwierdzonych przez Komisję Europejską w latach 1998-2009, między innymi pod kątem związków pomiędzy czasem trwania pomocy i jej wysokością w zależności od rodzaju wsparcia . Wynikało z nich, że w przypadku pomocy na ratowanie przedsiębiorstw trwa ona najkrócej i zazwyczaj ma stosunkowo niski poziom budżetu, z uwagi na zmniejszanie efektywnej konkurencji przez wspieranie nieefektywnej produkcji. Tym samym Komisja Europejska jest z zasady bardziej rygorystyczna w przypadku procesów kontrolnych takiej pomocy. Natomiast badania C.B. Tunali i J. Fidrmuc prowadzone na danych panelowych z wszystkich państw członkowskich dowiodły, że pomoc publiczna nie przyczynia się do osiągania wyższego wzrostu gospodarczego oraz wielkości inwestycji w poszczególnych krajach .

Udzielanie pomocy publicznej przedsiębiorstwom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomiczno-finansowej i rozpoczynającym lub kontynuującym procesy restrukturyzacyjne w założeniu powinno sprzyjać ograniczaniu liczby tych podmiotów, którym się definitywnie nie powiodło i musiały ogłosić upadłość. Badania dotyczące statystyki upadłości przedsiębiorstw są prowadzone w kraju między innymi przez autora, który od lat wskazuje na brak kompleksowego ujęcia tego zjawiska w Polsce . Z kolei inne badania, chociażby prowadzone przez P Antonowicza (regionalny barometr upadłości przedsiębiorstw) , A. Ptak-Chmielewską (regionalne zjawiska przeżycia przedsiębiorstw) , P Staszkiewicza  czyj. Rośka i A. Zygułę  (związki pomiędzy zmianami PKB a upadłościami) nie uwzględniały kwestii wpływu pomocy publicznej na liczbę ogłaszanych upadłości.

Problem udzielania pomocy publicznej w kontekście restrukturyzacji i przetrwania przedsiębiorstw jest niezwykle złożony, czego dowodzą publikacje naukowe oraz eksperckie z tego obszaru, a także nieustanność takich działań w licznych krajach na świecie. Rządy poszczególnych państw wspierają wybrane podmioty gospodarcze w sytuacjach zagrożenia ich dalszej działalności lub wobec nacisków różnych grup społecznych . Ta złożoność problemu domaga się zastosowania skomplikowanych narzędzi badawczych oraz postawienia wielu skomplikowanych hipotez, co - wydawałoby się - pozwoliłyby całościowo przeanalizować powyższe zagadnienie badawcze. Nie znajduje to jednakże potwierdzenia w literaturze przedmiotu, gdyż wielość prac naukowych na ten temat nie przekłada się na jasne i ustrukturyzowane jego rozwiązanie. Stąd zasadne wydaje się wykorzystanie teorii Ockhama, który twierdził, że opis świata w skomplikowanych kategoriach arystotelowskich to zabieg całkowicie zbyteczny, gdyż nie warto czynić więcej, gdy wystarczy mniej". Jeszcze bardziej podkreśla ten tok rozumowania jego druga słynna maksymalnie należy mnożyć bytów ponad potrzebę" . Innymi słowy, jeśli to, co obserwujemy, wyjaśnia w stopniu dostatecznym jakaś prosta hipoteza, to nie musimy szukać hipotezy bardziej wyszukanej.

Stosując tę zasadę, autor opracował cele oraz hipotezy badawcze. Głównym celem niniejszej monografii jest przedstawienie całokształtu problemów przyznawania pomocy publicznej oraz ocena jej zasadności w stosunku do restrukturyzowanych przedsiębiorstw. Natomiast celami szczegółowymi są:

- identyfikacja i ocena funkcji państwa w kontekście wspomagania przedsiębiorców (w tym zwłaszcza tych znajdujących się w kryzysie),

- zdefiniowanie i uwypuklenie istotnych elementów procesów restrukturyzacyjnych podmiotów gospodarczych,

- określenie podziału oraz zbadanie zmian ilościowych pomocy publicznej przyznawanej przedsiębiorstwom w Polsce,

- zbadanie zadłużenia podmiotów gospodarczych z tytułu płatności publicznoprawnych i ich związków z przyznawanym wsparciem państwa,

- ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej restrukturyzowanych przedsiębiorstw przed i po udzieleniu przez państwo pomocy publicznej,

- opracowanie modelu przyznawania pomocy publicznej dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw.

W związku z tak określonym problemem badawczym oraz celem głównym i celami pobocznymi pracy sformułowano jej hipotezę główną oraz cztery hipotezy szczegółowe.

Hipoteza główna zakłada, że: pomoc publiczna odgrywa istotną rolę w prowadzeniu polityki gospodarczej państwa oraz wspomaga procesy restrukturyzacyjne przedsiębiorstw.

Hipotezami pomocniczymi natomiast są:

1. Aktywna funkcja państwa w działalności przedsiębiorstw jest immamentną cechą współczesnych gospodarek, której szczególnym odzwierciedleniem

jest intensyfikacja opracowywania narzędzi i regulacji wspierających podmioty gospodarcze w trakcie występowania kryzysu gospodarczego (w tym finansowego).

2. Dynamika oraz wielkość pomocy publicznej udzielanej w różnych formach przez państwo wskazuje na jej użyteczność, co potwierdza dodatkowo wzrost wysokości pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom w okresie kryzysu gospodarczego.

3. Wzrost zobowiązań publicznoprawnych przedsiębiorstw ukierunkowuje działania urzędów skarbowych oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zmierzające do zwiększania przyznawanego przez nie wsparcia podmiotom gospodarczym znajdującym się w restrukturyzacji.

4. Pomoc publiczna, w tym głównie ta przeznaczana na restrukturyzację przedsiębiorstw, jest celowa oraz przyczynia się do poprawy ich sytuacji ekonomiczno-finansowej.

Realizacja założonych celów monografii oraz konieczność weryfikacji postawionych hipotez wymagała wykorzystania wielu metod badawczych. Należały do nich przede wszystkim pogłębione studia i krytyczna analiza literatury przedmiotu, analizy danych, analizy desk research, metoda ankietowa oraz szereg szczegółowych analiz ilościowych. Do tych ostatnich należały metody statystyczne (w tym statystyki opisowe, dynamiki zmiennych, analizy korelacji), ale także analizy matematyczne oraz wskaźnikowe. Ważnym narzędziem badawczym były ponadto analizy przyczynowoskutkowe i analizy porównawcze. Natomiast wnioskowanie i dokonywane w pracy uogólnienia, generalizacje czy też syntezy bazowały głównie na metodach indukcji i dedukcji. Dzięki zastosowaniu powyższych metod możliwa była dokładna synteza badań teoretycznych oraz empirycznych.

Struktura pracy jest odzwierciedleniem i konsekwencją nakreślonego problemu badawczego oraz przyjętego celu. Tworzy ją sześć rozdziałów. W pierwszym rozdziale dokonano prezentacji wybranych poglądów starożytnych i współczesnym filozofów oraz myślicieli, uwzględniających oczekiwania, co do roli i głównych funkcji państwa. Następnie przeanalizowano niektóre teorie ekonomiczne pod kątem ujmowania przez nie kwestii interwencjonizmu państwowego, a także teorie przedsiębiorstwa dotyczące problemu przetrwania podmiotów gospodarczych. Dzięki temu ukazanie w kolejnej części podrozdziału działań antykryzysowych podejmowanych przez rządy na świecie, umożliwiło pogłębioną ocenę tych wydarzeń.

Drugi rozdział obejmuje problematykę restrukturyzacji przedsiębiorstw i złożoności takiego procesu. Autor dokonał analizy wielu poglądów i stanowisk dotyczących definiowania restrukturyzacji oraz jej klasyfikacji. Uwypuklony został zwłaszcza problem restrukturyzacji finansowej, którą uznaje się za kluczową i zazwyczaj konieczną do przeprowadzenia w pierwszej kolejności w celu ratowania danego przedsiębiorstwa. Podkreślono również istotę opracowywania poprawnego, rokującego sukces programu restrukturyzacyjnego. Wskazano także kluczowe czynniki decydujące o skutecznej realizacji postępowań układowych przedsiębiorstw z wierzycielami, a także podano przykłady dobrych praktyk w tym zakresie.

Rozdział trzeci przedstawia problem pomocy publicznej w ujęciu teoretycznym oraz prawnym (według stanu prawnego na październik 2017 r.). Zostały przenalizowane dwa rodzaje wsparcia przedsiębiorstw - pomoc publiczna oraz pomoc de minimis, ze szczególnym uwzględnieniem dotyczących ich regulacji prawnych krajowych i europejskich. Zidentyfikowane zostały podstawowe rodzaje, przeznaczenie, a także formy pomocy publicznej dla podmiotów gospodarczych. Przedstawiono także przepisy prawne normujące kwestie pomocy publicznej przeznaczanej na restrukturyzację przedsiębiorstw. Zaprezentowane również zostały metody obliczania wartości pomocy publicznej w zależności od jej form. Ważnym elementem tego rozdziału była analiza problemu udzielania pomocy publicznej przez urzędy skarbowe oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

W rozdziale czwartym dokonano analizy ilościowej skali i wielkości przyznawanej pomocy publicznej w Polsce w latach 2004-2015. Okres przyjęty do badania był uwarunkowany po pierwsze datą przystąpienia naszego kraju do Unii Europejskiej (a w związku z tym wprowadzeniem nowych regulacji w kwestii przyznawania pomocy publicznej), a po drugie dostępnością danych - większość z nich dotyczy okresu do 2015 r. Analizowano zatem wielkość pomocy publicznej oraz pomocy de minimis w zależności od typu pomocy, województwa, wielkości i formy prawnej beneficjentów pomocy, rodzaju instytucji i organów udzielających pomocy oraz przeznaczenia pomocy, w tym szczególnie z uwzględnieniem środków przekazywanych na restrukturyzację przedsiębiorstw. Istotną częścią przeprowadzonych w rozdziale badań była analiza dynamiki przyznawania pomocy publicznej w różnych kategoriach. Szczegółowej analizie została poddana ponadto kwestia zaległości przedsiębiorstw w zakresie płatności publicznoprawnych i ich związku z wielkością pomocy udzielanej w tym zakresie przez państwo.

W rozdziale piątym przeprowadzono analizy ilościowe i statystyczne dotyczące związku wielkości pomocy publicznej udzielanej z Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorstw z wynikami finansowymi przedsiębiorstw (w obszarach rentowności, płynności oraz wypłacalności), które otrzymały takie wsparcie. Dodatkowo sprawdzono związki pomiędzy udzielaniem pomocy publicznej największym jej beneficjentom w kraju w poszczególnych latach a zmianami ich wyników finansowych.

Natomiast w rozdziale szóstym przedstawione zostały wyniki badań ankietowych na temat celowości przyznawania pomocy publicznej. Ponadto na podstawie badań przeprowadzonych w poprzednich częściach monografii opracowano autorski model przyznawania pomocy publicznej dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw, czyli swoisty model ograniczonego interwencjonizmu państwa.

Niniejsza praca nie mogłaby powstać, gdyby nie nieoceniona pomoc zwłaszcza prezesa Towarzystwa Naukowego Prakseologii profesora Piotra Masiukiewicza, profesora Gabriela Główki, profesor Sylwii Morawskiej oraz doktora Piotra Staszkiewicza. Autor pragnie przekazać serdeczne podziękowania tym i wszystkim innym osobom wspierającym go w procesie badawczym, przekazującym cenne spostrzeżenia oraz uwagi.

[[[separator]]]

 

Wstęp

Rozdział 1. Wspieranie przedsiębiorstw przez państwo - ujęcie teoretyczne

1.1. Zmienność świata a rola państwa w wybranych poglądach filozoficznych

1.2. Teorie ekonomiczne wobec pomocy publicznej i kwestii przetrwania przedsiębiorstw na rynku

1.2.1. Wybrane teorie ekonomiczne w zakresie interwencjonizmu państwowego

1.2.2. Teorie przedsiębiorstwa wobec problemu przetrwania przedsiębiorstw

1.3. Działania antykryzysowe państwa w kontekście funkcjonowania podmiotów gospodarczych

1.3.1. Kryzys finansowy lat 2007 2008 jako przejaw kryzysu ekonomii

1.3.2. Przegląd wybranych narzędzi oraz środków antykryzysowych

 

Rozdział 2. Współczesne uwarunkowania restrukturyzacji przedsiębiorstw

2.1. Restrukturyzacja przedsiębiorstw dylematy teoretyczne i praktyczne

2.2. Rola i znaczenie restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw

2.3. Programy restrukturyzacyjne jako czynnik decydujący o sukcesie procesu restrukturyzacji

2.4. Postępowania układowe restrukturyzowanego przedsiębiorstwa z wierzycielami

 

Rozdział 3. Pomoc publiczna udzielana podmiotom gospodarczym

3.1. Istota wsparcia państwa dla przedsiębiorstw

3.2. Regulacje w zakresie wsparcia państwa dla przedsiębiorstw

3.2.1. Europejskie przepisy prawne

3.2.1.1. Przepisy dotyczące pomocy publicznej

3.2.1.2. Pomoc de minimis aspekty prawne

3.2.2. Przepisy polskie w zakresie pomocy publicznej

3.3. Rodzaje, przeznaczenie i formy pomocy publicznej dla przedsiębiorstw

3.4. Zakres informacji niezbędnych do przyznania pomocy publicznej i pomocy de minimis

3.5. Metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych oraz obliczania wielkości pomocy publicznej

3.6. Istota pomocy publicznej w prawie restrukturyzacyjnym

3.7. Uwarunkowania pomocy publicznej udzielanej przez organy skarbowe

3.8. Pomoc publiczna udzielana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych

3.9. Fundusz Restrukturyzacji Przedsiębiorstw jako przykład rządowego wsparcia zagrożonych podmiotów gospodarczych

 

Rozdział 4. Analiza ilościowa pomocy publicznej udzielanej w Polsce w latach 2004-2015

4.1. Wielkość i dynamika pomocy publicznej w Polsce

4.2. Dynamika i wielkość pomocy de minimis udzielanej w Polsce

4.3. Analiza wybranych form pomocy urzędów skarbowych z tytułu zaległości podatkowych przedsiębiorców

4.4. Analiza zadłużenia przedsiębiorstw i pomocy publicznej udzielonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych

 

Rozdział 5. Pomoc publiczna a poprawa sytuacji ekonomiczno--finansowej restrukturyzowanych i ratowanych przedsiębiorstw

5.1. Wsparcie ze strony państwa poprzez Fundusz Restrukturyzacji Przedsiębiorstw

5.1.1. Analiza rentowności restrukturyzowanych i ratowanych przedsiębiorstw

5.1.1.1. Analiza zmian wielkości wskaźnika ROE

5.1.1.2. Analiza zmian wielkości wskaźnika ROA

5.1.1.3  Analiza zmian wielkości wskaźnika ROCE

5.1.2. Analiza płynności restrukturyzowanych i ratowanych przedsiębiorstw

5.1.2.1. Analiza zmian wielkości wskaźnika płynności bieżącej

5.1.2.2. Analiza zmian wielkości wskaźnika płynności szybkiej

5.1.3. Analiza wskaźników wypłacalności restrukturyzowanych przedsiębiorstw

5.2. Analiza przedsiębiorstw z największą pomocą publiczną w Polsce w latach 2011-2015

5.2.1. Wybór przedsiębiorstw do analizy

5.2.2. Analiza rentowności przedsiębiorstw otrzymujących największą pomoc publiczną

5.2.2.1. Analiza zmian wielkości wskaźnika ROE

5.2.2.2. Analiza zmian wielkości wskaźnika ROA

5.2.2.3. Analiza zmian wielkości wskaźnika ROCE

5.2.3. Analiza płynności przedsiębiorstw otrzymujących największą pomoc publiczną

5.2.3.1 Analiza zmian wielkości wskaźnika płynności bieżącej

5.2.3.2. Analiza zmian wielkości wskaźnika płynności szybkiej

5.2.4. Analiza wypłacalności przedsiębiorstw otrzymujących największą pomoc publiczną

5.3. Analiza zbiorcza zmian wskaźników finansowych wspieranych przedsiębiorstw po udzieleniu pomocy publicznej

5.3.1. Analiza grupy przedsiębiorstw otrzymujących wsparcie z Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorstw

5.3.2.     Analiza grupy przedsiębiorstw o największej pomocy publicznej w latach 2011-2015

 

Rozdział 6. Celowość oraz proces udzielania pomocy publicznej restrukturyzowanym przedsiębiorstwom

6.1.Zasadność udzielania pomocy publicznej restrukturyzowanym przedsiębiorstwom w świetle przeprowadzonego badania

6.2. Model przyznawania pomocy publicznej dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw jako model ograniczonego interwencjonizmu państwa

Zakończenie

Załącznik

Bibliografia

Spis tabel

Spis rysunków

Spis wykresów

Opis

Wydanie: I
Rok wydania: 2018
Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza
Oprawa: twarda
Format: B5
Liczba stron: 308

 

 

 

Wstęp

 

Od dawna literatura przedmiotu dowodzi, że podstawowym celem działalności przedsiębiorstw jest osiąganie zysku. Jego uzupełnieniem jest coraz powszechniejszy pogląd o konieczności tworzenia oraz podnoszenia wartości danego podmiotu gospodarczego. Wydawałoby się nic prostszego niż przyjęcie przez przedsiębiorców takiego kierunku swej aktywności gospodarczej. Tymczasem wieloletnie doświadczenia pokazują, że nie wszystkie przedsiębiorstwa potrafią osiągnąć taki cel i corocznie wykazywać nadwyżkę przychodów nad kosztami. Często podmioty gospodarcze znajdują się w sytuacjach kryzysowych, stanie niewypłacalności czy zagrożenia bankructwem . Przyczyną tego mogą być kwestie związane z cyklami koniunkturalnymi, które wprost wpływają na sytuację podmiotów gospodarczych. Skutkiem takich zdarzeń są z jednej strony upadłości czy likwidacje przedsiębiorstw, ale z drugiej strony poszukiwanie przez menedżerów możliwości przezwyciężenia tych problemów. Zazwyczaj odbywa się to przy wykorzystaniu zarówno wsparcia instytucjonalnego, jak i kompetencji oraz zdolności menedżerskich.

Procesy restrukturyzacyjne przedsiębiorstw wymagają nie tylko czasu, ale również, co nierzadko warunkuje ich powodzenie, pomocy finansowej. Takie wsparcie w większości przypadków pochodzi ze strony państw, których polityka w tym zakresie ma służyć ograniczaniu dalszych problemów i konsekwencji związanych z eskalacją zjawisk kryzysowych czy upadłościowych w poszczególnych gospodarkach. W tej sytuacji pojawia się kluczowe pytanie, jakie są możliwości oraz jaka jest wielkość pomocy publicznej dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw oraz czy takie wsparcie ze strony państwa wobec przedsiębiorstw (niezależnie od charakteru ich własności) jest ekonomicznie uzasadnione. Bowiem zarówno zakładanie przedsiębiorstw, jak i ich późniejszy rozwój, a potem kończenie działalności uznawane są za typowe zjawiska, które nieustanie występują na świecie . Nie jest odosobnione twierdzenie, że zarówno słabe, jak i nadmiernie ingerujące w gospodarkę państwo szkodzi stabilności systemu oraz wzrostowi gospodarczemu . Dlatego też opracowywane są specjalne programy oraz działania wspierające przedsiębiorców, którzy znaleźli się w sytuacji kryzysowej i którzy podejmują się przeprowadzania procesów restrukturyzacyjnych . Co więcej, przedsiębiorcy zazwyczaj wcześniej są świadomi dostępności takiego potencjalnego wsparcia ze strony państwa w sytuacji wystąpienia u nich ewentualnych niepowodzeń czy porażek biznesowych. Stąd pytanie o sam przebieg procesów restrukturyzacyjnych, czyli przede wszystkim o ich planowanie i późniejszą realizację w kontekście udzielanej na nie pomocy publicznej. Jak oceniać i selekcjonować ubiegające się o pomoc publiczną przedsiębiorstwa? Czy celowe jest prowadzenie przez państwo swego rodzaju polityki ograniczonego interwencjonizmu w tym obszarze, a także jak można kształtować taki proces wsparcia dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw? Te pytania składają się na główny problem badawczy, jakim jest znaczenie pomocy publicznej w restrukturyzacji przedsiębiorstw. Będzie on poddany próbie rozwiązania w niniejszej monografii.

Kwestia pomocy publicznej była poruszana już wcześniej w pracach naukowych, z których wymienić należy chociażby badania prowadzone przez W Czemiel-Grzybowską, analizującą rolę pomocy publicznej w finansowaniu rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw (na próbie 1600 przedsiębiorstw) oraz jej wpływ na ich płynność, rentowność oraz zadłużenie . Wyniki tych badań dowiodły, że otrzymanie dofinansowania z pomocy publicznej nie stanowi o wzroście rentowności w przypadku mikroprzedsiębiorstw, a w przypadku małych i średnich podmiotów występowało nawet istotne jej pogorszenie. Tak samo przedstawiała się sytuacja w kontekście zadłużenia, a jedynie w obszarze płynności uległa w analizowanych przedsiębiorstwach pewnej poprawie. Ogólnie z powyższych badań wynika, że z punktu widzenia rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw wpływ pomocy publicznej na poprawę ich funkcjonowania jest niewielki. Równie nikły wpływ ma pomoc publiczna na poprawę standingu ekonomiczno-finansowego w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw z sektora przemysłu oraz handlu i usług. P Podsiadło badał z kolei wpływ wielkości wydatków poszczególnych państw członkowskich na pomoc publiczną dla małych i średnich przedsiębiorstw w Unii Europejskiej na zmiany ich produktu krajowego brutto . Okazało się, że jedynie w przypadku pięciu państw członkowskich UE (Grecji, Irlandii, Luksemburga, Malty i Szwecji) zachodzi związek liniowy pomiędzy wydatkami na pomoc publiczną i wielkością PKB per capita. Natomiast zarówno w pozostałych państwach, jak i na poziomie całej UE związek ten nie występuje. Potwierdziła się także statystyczna korelacja w przypadku trzech państw UE (Grecji, Irlandii, Wielkiej Brytanii) oznaczająca pozytywny wpływ wydatków na pomoc publiczną (obejmujących również kapitał podwyższonego ryzyka) dla małych i średnich przedsiębiorstw na PKB per capita tych państw. Z kolei stwierdzono podstawy do uznania zachodzenia liniowego związku pomiędzy wydatkami na pomoc publiczną ukierunkowaną na cele horyzontalne i wielkością PKB per capita w przypadku dziewięciu państw (Austrii, Czech, Finlandii, Francji, Holandii, Litwy, Polski, Słowacji oraz Szwecji), ale także w odniesieniu do całej Unii Europejskiej. B. Woźniak analizowała realizację założeń strategii lizbońskiej w sferze pomocy publicznej w latach 2005-2010, w tym kierunki i przeznaczenie wsparcia dla przedsiębiorstw w państwach członkowskich UE . Badania P. Masiukiewicza i M. Nowaka dotyczyły możliwości i źródeł finansowania pomocy dla restrukturyzowanych podmiotów gospodarczych, a także kryteriów uznawania przedsiębiorstwa za znajdujące się w kryzysie. Według ankietowanych w nich ekspertów najważniejszymi formami finansowania w celu wsparcia procesu naprawczego przedsiębiorstwa powinny być fundusze zarządzane przez instytucje państwowe .

H. Godlewska-Majkowska analizowała regionalny wymiar pomocy publicznej, wskazując, że pomoc publiczna była ukierunkowana głównie na restrukturyzację sektorów o znaczeniu strategicznym dla kraju, a w skali powiatowej wielkość takiego wsparcia była niewielka . Ponadto J.P Gwizdała badał wpływ regulacji dotyczących pomocy publicznej na działalność przedsiębiorstw w specjalnych strefach ekonomicznych w Polsce . Badania M. Spychały , M. Kogut-Jaworskiej , M. Maciejuka  dotyczyły struktury pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorstwom w Polsce, a J. Działo  analizowała wielkość takiego wsparcia w Unii Europejskiej. P Masiukiewicz badał z kolei wielkość pomocy publicznej dla globalnych grup bankowych działających w Polsce .

Z zagranicznych badań dotyczących wsparcia przedsiębiorstw wymienić można chociażby te prowadzone przez F. Franchinio, M. Mainenti, uwypuklające problem bezprawnej pomocy publicznej , a także A. Thomsona, E. Hardwick, analizujące politykę Komisji Europejskiej w zakresie interpretowania przepisów podatkowych państw członkowskich i uznawania ich za nieuzasadniona pomoc publiczną . Z kolei w badaniach F.C. Ozbugday, E. Brouwer dokonano przeglądu 550 spraw o udzielenie pomocy publicznej kontrolowanych i zatwierdzonych przez Komisję Europejską w latach 1998-2009, między innymi pod kątem związków pomiędzy czasem trwania pomocy i jej wysokością w zależności od rodzaju wsparcia . Wynikało z nich, że w przypadku pomocy na ratowanie przedsiębiorstw trwa ona najkrócej i zazwyczaj ma stosunkowo niski poziom budżetu, z uwagi na zmniejszanie efektywnej konkurencji przez wspieranie nieefektywnej produkcji. Tym samym Komisja Europejska jest z zasady bardziej rygorystyczna w przypadku procesów kontrolnych takiej pomocy. Natomiast badania C.B. Tunali i J. Fidrmuc prowadzone na danych panelowych z wszystkich państw członkowskich dowiodły, że pomoc publiczna nie przyczynia się do osiągania wyższego wzrostu gospodarczego oraz wielkości inwestycji w poszczególnych krajach .

Udzielanie pomocy publicznej przedsiębiorstwom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomiczno-finansowej i rozpoczynającym lub kontynuującym procesy restrukturyzacyjne w założeniu powinno sprzyjać ograniczaniu liczby tych podmiotów, którym się definitywnie nie powiodło i musiały ogłosić upadłość. Badania dotyczące statystyki upadłości przedsiębiorstw są prowadzone w kraju między innymi przez autora, który od lat wskazuje na brak kompleksowego ujęcia tego zjawiska w Polsce . Z kolei inne badania, chociażby prowadzone przez P Antonowicza (regionalny barometr upadłości przedsiębiorstw) , A. Ptak-Chmielewską (regionalne zjawiska przeżycia przedsiębiorstw) , P Staszkiewicza  czyj. Rośka i A. Zygułę  (związki pomiędzy zmianami PKB a upadłościami) nie uwzględniały kwestii wpływu pomocy publicznej na liczbę ogłaszanych upadłości.

Problem udzielania pomocy publicznej w kontekście restrukturyzacji i przetrwania przedsiębiorstw jest niezwykle złożony, czego dowodzą publikacje naukowe oraz eksperckie z tego obszaru, a także nieustanność takich działań w licznych krajach na świecie. Rządy poszczególnych państw wspierają wybrane podmioty gospodarcze w sytuacjach zagrożenia ich dalszej działalności lub wobec nacisków różnych grup społecznych . Ta złożoność problemu domaga się zastosowania skomplikowanych narzędzi badawczych oraz postawienia wielu skomplikowanych hipotez, co - wydawałoby się - pozwoliłyby całościowo przeanalizować powyższe zagadnienie badawcze. Nie znajduje to jednakże potwierdzenia w literaturze przedmiotu, gdyż wielość prac naukowych na ten temat nie przekłada się na jasne i ustrukturyzowane jego rozwiązanie. Stąd zasadne wydaje się wykorzystanie teorii Ockhama, który twierdził, że opis świata w skomplikowanych kategoriach arystotelowskich to zabieg całkowicie zbyteczny, gdyż nie warto czynić więcej, gdy wystarczy mniej". Jeszcze bardziej podkreśla ten tok rozumowania jego druga słynna maksymalnie należy mnożyć bytów ponad potrzebę" . Innymi słowy, jeśli to, co obserwujemy, wyjaśnia w stopniu dostatecznym jakaś prosta hipoteza, to nie musimy szukać hipotezy bardziej wyszukanej.

Stosując tę zasadę, autor opracował cele oraz hipotezy badawcze. Głównym celem niniejszej monografii jest przedstawienie całokształtu problemów przyznawania pomocy publicznej oraz ocena jej zasadności w stosunku do restrukturyzowanych przedsiębiorstw. Natomiast celami szczegółowymi są:

- identyfikacja i ocena funkcji państwa w kontekście wspomagania przedsiębiorców (w tym zwłaszcza tych znajdujących się w kryzysie),

- zdefiniowanie i uwypuklenie istotnych elementów procesów restrukturyzacyjnych podmiotów gospodarczych,

- określenie podziału oraz zbadanie zmian ilościowych pomocy publicznej przyznawanej przedsiębiorstwom w Polsce,

- zbadanie zadłużenia podmiotów gospodarczych z tytułu płatności publicznoprawnych i ich związków z przyznawanym wsparciem państwa,

- ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej restrukturyzowanych przedsiębiorstw przed i po udzieleniu przez państwo pomocy publicznej,

- opracowanie modelu przyznawania pomocy publicznej dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw.

W związku z tak określonym problemem badawczym oraz celem głównym i celami pobocznymi pracy sformułowano jej hipotezę główną oraz cztery hipotezy szczegółowe.

Hipoteza główna zakłada, że: pomoc publiczna odgrywa istotną rolę w prowadzeniu polityki gospodarczej państwa oraz wspomaga procesy restrukturyzacyjne przedsiębiorstw.

Hipotezami pomocniczymi natomiast są:

1. Aktywna funkcja państwa w działalności przedsiębiorstw jest immamentną cechą współczesnych gospodarek, której szczególnym odzwierciedleniem

jest intensyfikacja opracowywania narzędzi i regulacji wspierających podmioty gospodarcze w trakcie występowania kryzysu gospodarczego (w tym finansowego).

2. Dynamika oraz wielkość pomocy publicznej udzielanej w różnych formach przez państwo wskazuje na jej użyteczność, co potwierdza dodatkowo wzrost wysokości pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom w okresie kryzysu gospodarczego.

3. Wzrost zobowiązań publicznoprawnych przedsiębiorstw ukierunkowuje działania urzędów skarbowych oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zmierzające do zwiększania przyznawanego przez nie wsparcia podmiotom gospodarczym znajdującym się w restrukturyzacji.

4. Pomoc publiczna, w tym głównie ta przeznaczana na restrukturyzację przedsiębiorstw, jest celowa oraz przyczynia się do poprawy ich sytuacji ekonomiczno-finansowej.

Realizacja założonych celów monografii oraz konieczność weryfikacji postawionych hipotez wymagała wykorzystania wielu metod badawczych. Należały do nich przede wszystkim pogłębione studia i krytyczna analiza literatury przedmiotu, analizy danych, analizy desk research, metoda ankietowa oraz szereg szczegółowych analiz ilościowych. Do tych ostatnich należały metody statystyczne (w tym statystyki opisowe, dynamiki zmiennych, analizy korelacji), ale także analizy matematyczne oraz wskaźnikowe. Ważnym narzędziem badawczym były ponadto analizy przyczynowoskutkowe i analizy porównawcze. Natomiast wnioskowanie i dokonywane w pracy uogólnienia, generalizacje czy też syntezy bazowały głównie na metodach indukcji i dedukcji. Dzięki zastosowaniu powyższych metod możliwa była dokładna synteza badań teoretycznych oraz empirycznych.

Struktura pracy jest odzwierciedleniem i konsekwencją nakreślonego problemu badawczego oraz przyjętego celu. Tworzy ją sześć rozdziałów. W pierwszym rozdziale dokonano prezentacji wybranych poglądów starożytnych i współczesnym filozofów oraz myślicieli, uwzględniających oczekiwania, co do roli i głównych funkcji państwa. Następnie przeanalizowano niektóre teorie ekonomiczne pod kątem ujmowania przez nie kwestii interwencjonizmu państwowego, a także teorie przedsiębiorstwa dotyczące problemu przetrwania podmiotów gospodarczych. Dzięki temu ukazanie w kolejnej części podrozdziału działań antykryzysowych podejmowanych przez rządy na świecie, umożliwiło pogłębioną ocenę tych wydarzeń.

Drugi rozdział obejmuje problematykę restrukturyzacji przedsiębiorstw i złożoności takiego procesu. Autor dokonał analizy wielu poglądów i stanowisk dotyczących definiowania restrukturyzacji oraz jej klasyfikacji. Uwypuklony został zwłaszcza problem restrukturyzacji finansowej, którą uznaje się za kluczową i zazwyczaj konieczną do przeprowadzenia w pierwszej kolejności w celu ratowania danego przedsiębiorstwa. Podkreślono również istotę opracowywania poprawnego, rokującego sukces programu restrukturyzacyjnego. Wskazano także kluczowe czynniki decydujące o skutecznej realizacji postępowań układowych przedsiębiorstw z wierzycielami, a także podano przykłady dobrych praktyk w tym zakresie.

Rozdział trzeci przedstawia problem pomocy publicznej w ujęciu teoretycznym oraz prawnym (według stanu prawnego na październik 2017 r.). Zostały przenalizowane dwa rodzaje wsparcia przedsiębiorstw - pomoc publiczna oraz pomoc de minimis, ze szczególnym uwzględnieniem dotyczących ich regulacji prawnych krajowych i europejskich. Zidentyfikowane zostały podstawowe rodzaje, przeznaczenie, a także formy pomocy publicznej dla podmiotów gospodarczych. Przedstawiono także przepisy prawne normujące kwestie pomocy publicznej przeznaczanej na restrukturyzację przedsiębiorstw. Zaprezentowane również zostały metody obliczania wartości pomocy publicznej w zależności od jej form. Ważnym elementem tego rozdziału była analiza problemu udzielania pomocy publicznej przez urzędy skarbowe oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

W rozdziale czwartym dokonano analizy ilościowej skali i wielkości przyznawanej pomocy publicznej w Polsce w latach 2004-2015. Okres przyjęty do badania był uwarunkowany po pierwsze datą przystąpienia naszego kraju do Unii Europejskiej (a w związku z tym wprowadzeniem nowych regulacji w kwestii przyznawania pomocy publicznej), a po drugie dostępnością danych - większość z nich dotyczy okresu do 2015 r. Analizowano zatem wielkość pomocy publicznej oraz pomocy de minimis w zależności od typu pomocy, województwa, wielkości i formy prawnej beneficjentów pomocy, rodzaju instytucji i organów udzielających pomocy oraz przeznaczenia pomocy, w tym szczególnie z uwzględnieniem środków przekazywanych na restrukturyzację przedsiębiorstw. Istotną częścią przeprowadzonych w rozdziale badań była analiza dynamiki przyznawania pomocy publicznej w różnych kategoriach. Szczegółowej analizie została poddana ponadto kwestia zaległości przedsiębiorstw w zakresie płatności publicznoprawnych i ich związku z wielkością pomocy udzielanej w tym zakresie przez państwo.

W rozdziale piątym przeprowadzono analizy ilościowe i statystyczne dotyczące związku wielkości pomocy publicznej udzielanej z Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorstw z wynikami finansowymi przedsiębiorstw (w obszarach rentowności, płynności oraz wypłacalności), które otrzymały takie wsparcie. Dodatkowo sprawdzono związki pomiędzy udzielaniem pomocy publicznej największym jej beneficjentom w kraju w poszczególnych latach a zmianami ich wyników finansowych.

Natomiast w rozdziale szóstym przedstawione zostały wyniki badań ankietowych na temat celowości przyznawania pomocy publicznej. Ponadto na podstawie badań przeprowadzonych w poprzednich częściach monografii opracowano autorski model przyznawania pomocy publicznej dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw, czyli swoisty model ograniczonego interwencjonizmu państwa.

Niniejsza praca nie mogłaby powstać, gdyby nie nieoceniona pomoc zwłaszcza prezesa Towarzystwa Naukowego Prakseologii profesora Piotra Masiukiewicza, profesora Gabriela Główki, profesor Sylwii Morawskiej oraz doktora Piotra Staszkiewicza. Autor pragnie przekazać serdeczne podziękowania tym i wszystkim innym osobom wspierającym go w procesie badawczym, przekazującym cenne spostrzeżenia oraz uwagi.

Spis treści

 

Wstęp

Rozdział 1. Wspieranie przedsiębiorstw przez państwo - ujęcie teoretyczne

1.1. Zmienność świata a rola państwa w wybranych poglądach filozoficznych

1.2. Teorie ekonomiczne wobec pomocy publicznej i kwestii przetrwania przedsiębiorstw na rynku

1.2.1. Wybrane teorie ekonomiczne w zakresie interwencjonizmu państwowego

1.2.2. Teorie przedsiębiorstwa wobec problemu przetrwania przedsiębiorstw

1.3. Działania antykryzysowe państwa w kontekście funkcjonowania podmiotów gospodarczych

1.3.1. Kryzys finansowy lat 2007 2008 jako przejaw kryzysu ekonomii

1.3.2. Przegląd wybranych narzędzi oraz środków antykryzysowych

 

Rozdział 2. Współczesne uwarunkowania restrukturyzacji przedsiębiorstw

2.1. Restrukturyzacja przedsiębiorstw dylematy teoretyczne i praktyczne

2.2. Rola i znaczenie restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw

2.3. Programy restrukturyzacyjne jako czynnik decydujący o sukcesie procesu restrukturyzacji

2.4. Postępowania układowe restrukturyzowanego przedsiębiorstwa z wierzycielami

 

Rozdział 3. Pomoc publiczna udzielana podmiotom gospodarczym

3.1. Istota wsparcia państwa dla przedsiębiorstw

3.2. Regulacje w zakresie wsparcia państwa dla przedsiębiorstw

3.2.1. Europejskie przepisy prawne

3.2.1.1. Przepisy dotyczące pomocy publicznej

3.2.1.2. Pomoc de minimis aspekty prawne

3.2.2. Przepisy polskie w zakresie pomocy publicznej

3.3. Rodzaje, przeznaczenie i formy pomocy publicznej dla przedsiębiorstw

3.4. Zakres informacji niezbędnych do przyznania pomocy publicznej i pomocy de minimis

3.5. Metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych oraz obliczania wielkości pomocy publicznej

3.6. Istota pomocy publicznej w prawie restrukturyzacyjnym

3.7. Uwarunkowania pomocy publicznej udzielanej przez organy skarbowe

3.8. Pomoc publiczna udzielana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych

3.9. Fundusz Restrukturyzacji Przedsiębiorstw jako przykład rządowego wsparcia zagrożonych podmiotów gospodarczych

 

Rozdział 4. Analiza ilościowa pomocy publicznej udzielanej w Polsce w latach 2004-2015

4.1. Wielkość i dynamika pomocy publicznej w Polsce

4.2. Dynamika i wielkość pomocy de minimis udzielanej w Polsce

4.3. Analiza wybranych form pomocy urzędów skarbowych z tytułu zaległości podatkowych przedsiębiorców

4.4. Analiza zadłużenia przedsiębiorstw i pomocy publicznej udzielonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych

 

Rozdział 5. Pomoc publiczna a poprawa sytuacji ekonomiczno--finansowej restrukturyzowanych i ratowanych przedsiębiorstw

5.1. Wsparcie ze strony państwa poprzez Fundusz Restrukturyzacji Przedsiębiorstw

5.1.1. Analiza rentowności restrukturyzowanych i ratowanych przedsiębiorstw

5.1.1.1. Analiza zmian wielkości wskaźnika ROE

5.1.1.2. Analiza zmian wielkości wskaźnika ROA

5.1.1.3  Analiza zmian wielkości wskaźnika ROCE

5.1.2. Analiza płynności restrukturyzowanych i ratowanych przedsiębiorstw

5.1.2.1. Analiza zmian wielkości wskaźnika płynności bieżącej

5.1.2.2. Analiza zmian wielkości wskaźnika płynności szybkiej

5.1.3. Analiza wskaźników wypłacalności restrukturyzowanych przedsiębiorstw

5.2. Analiza przedsiębiorstw z największą pomocą publiczną w Polsce w latach 2011-2015

5.2.1. Wybór przedsiębiorstw do analizy

5.2.2. Analiza rentowności przedsiębiorstw otrzymujących największą pomoc publiczną

5.2.2.1. Analiza zmian wielkości wskaźnika ROE

5.2.2.2. Analiza zmian wielkości wskaźnika ROA

5.2.2.3. Analiza zmian wielkości wskaźnika ROCE

5.2.3. Analiza płynności przedsiębiorstw otrzymujących największą pomoc publiczną

5.2.3.1 Analiza zmian wielkości wskaźnika płynności bieżącej

5.2.3.2. Analiza zmian wielkości wskaźnika płynności szybkiej

5.2.4. Analiza wypłacalności przedsiębiorstw otrzymujących największą pomoc publiczną

5.3. Analiza zbiorcza zmian wskaźników finansowych wspieranych przedsiębiorstw po udzieleniu pomocy publicznej

5.3.1. Analiza grupy przedsiębiorstw otrzymujących wsparcie z Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorstw

5.3.2.     Analiza grupy przedsiębiorstw o największej pomocy publicznej w latach 2011-2015

 

Rozdział 6. Celowość oraz proces udzielania pomocy publicznej restrukturyzowanym przedsiębiorstwom

6.1.Zasadność udzielania pomocy publicznej restrukturyzowanym przedsiębiorstwom w świetle przeprowadzonego badania

6.2. Model przyznawania pomocy publicznej dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw jako model ograniczonego interwencjonizmu państwa

Zakończenie

Załącznik

Bibliografia

Spis tabel

Spis rysunków

Spis wykresów

Opinie

Twoja ocena:
Wydanie: I
Rok wydania: 2018
Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza
Oprawa: twarda
Format: B5
Liczba stron: 308

 

 

 

 

Od dawna literatura przedmiotu dowodzi, że podstawowym celem działalności przedsiębiorstw jest osiąganie zysku. Jego uzupełnieniem jest coraz powszechniejszy pogląd o konieczności tworzenia oraz podnoszenia wartości danego podmiotu gospodarczego. Wydawałoby się nic prostszego niż przyjęcie przez przedsiębiorców takiego kierunku swej aktywności gospodarczej. Tymczasem wieloletnie doświadczenia pokazują, że nie wszystkie przedsiębiorstwa potrafią osiągnąć taki cel i corocznie wykazywać nadwyżkę przychodów nad kosztami. Często podmioty gospodarcze znajdują się w sytuacjach kryzysowych, stanie niewypłacalności czy zagrożenia bankructwem . Przyczyną tego mogą być kwestie związane z cyklami koniunkturalnymi, które wprost wpływają na sytuację podmiotów gospodarczych. Skutkiem takich zdarzeń są z jednej strony upadłości czy likwidacje przedsiębiorstw, ale z drugiej strony poszukiwanie przez menedżerów możliwości przezwyciężenia tych problemów. Zazwyczaj odbywa się to przy wykorzystaniu zarówno wsparcia instytucjonalnego, jak i kompetencji oraz zdolności menedżerskich.

Procesy restrukturyzacyjne przedsiębiorstw wymagają nie tylko czasu, ale również, co nierzadko warunkuje ich powodzenie, pomocy finansowej. Takie wsparcie w większości przypadków pochodzi ze strony państw, których polityka w tym zakresie ma służyć ograniczaniu dalszych problemów i konsekwencji związanych z eskalacją zjawisk kryzysowych czy upadłościowych w poszczególnych gospodarkach. W tej sytuacji pojawia się kluczowe pytanie, jakie są możliwości oraz jaka jest wielkość pomocy publicznej dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw oraz czy takie wsparcie ze strony państwa wobec przedsiębiorstw (niezależnie od charakteru ich własności) jest ekonomicznie uzasadnione. Bowiem zarówno zakładanie przedsiębiorstw, jak i ich późniejszy rozwój, a potem kończenie działalności uznawane są za typowe zjawiska, które nieustanie występują na świecie . Nie jest odosobnione twierdzenie, że zarówno słabe, jak i nadmiernie ingerujące w gospodarkę państwo szkodzi stabilności systemu oraz wzrostowi gospodarczemu . Dlatego też opracowywane są specjalne programy oraz działania wspierające przedsiębiorców, którzy znaleźli się w sytuacji kryzysowej i którzy podejmują się przeprowadzania procesów restrukturyzacyjnych . Co więcej, przedsiębiorcy zazwyczaj wcześniej są świadomi dostępności takiego potencjalnego wsparcia ze strony państwa w sytuacji wystąpienia u nich ewentualnych niepowodzeń czy porażek biznesowych. Stąd pytanie o sam przebieg procesów restrukturyzacyjnych, czyli przede wszystkim o ich planowanie i późniejszą realizację w kontekście udzielanej na nie pomocy publicznej. Jak oceniać i selekcjonować ubiegające się o pomoc publiczną przedsiębiorstwa? Czy celowe jest prowadzenie przez państwo swego rodzaju polityki ograniczonego interwencjonizmu w tym obszarze, a także jak można kształtować taki proces wsparcia dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw? Te pytania składają się na główny problem badawczy, jakim jest znaczenie pomocy publicznej w restrukturyzacji przedsiębiorstw. Będzie on poddany próbie rozwiązania w niniejszej monografii.

Kwestia pomocy publicznej była poruszana już wcześniej w pracach naukowych, z których wymienić należy chociażby badania prowadzone przez W Czemiel-Grzybowską, analizującą rolę pomocy publicznej w finansowaniu rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw (na próbie 1600 przedsiębiorstw) oraz jej wpływ na ich płynność, rentowność oraz zadłużenie . Wyniki tych badań dowiodły, że otrzymanie dofinansowania z pomocy publicznej nie stanowi o wzroście rentowności w przypadku mikroprzedsiębiorstw, a w przypadku małych i średnich podmiotów występowało nawet istotne jej pogorszenie. Tak samo przedstawiała się sytuacja w kontekście zadłużenia, a jedynie w obszarze płynności uległa w analizowanych przedsiębiorstwach pewnej poprawie. Ogólnie z powyższych badań wynika, że z punktu widzenia rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw wpływ pomocy publicznej na poprawę ich funkcjonowania jest niewielki. Równie nikły wpływ ma pomoc publiczna na poprawę standingu ekonomiczno-finansowego w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw z sektora przemysłu oraz handlu i usług. P Podsiadło badał z kolei wpływ wielkości wydatków poszczególnych państw członkowskich na pomoc publiczną dla małych i średnich przedsiębiorstw w Unii Europejskiej na zmiany ich produktu krajowego brutto . Okazało się, że jedynie w przypadku pięciu państw członkowskich UE (Grecji, Irlandii, Luksemburga, Malty i Szwecji) zachodzi związek liniowy pomiędzy wydatkami na pomoc publiczną i wielkością PKB per capita. Natomiast zarówno w pozostałych państwach, jak i na poziomie całej UE związek ten nie występuje. Potwierdziła się także statystyczna korelacja w przypadku trzech państw UE (Grecji, Irlandii, Wielkiej Brytanii) oznaczająca pozytywny wpływ wydatków na pomoc publiczną (obejmujących również kapitał podwyższonego ryzyka) dla małych i średnich przedsiębiorstw na PKB per capita tych państw. Z kolei stwierdzono podstawy do uznania zachodzenia liniowego związku pomiędzy wydatkami na pomoc publiczną ukierunkowaną na cele horyzontalne i wielkością PKB per capita w przypadku dziewięciu państw (Austrii, Czech, Finlandii, Francji, Holandii, Litwy, Polski, Słowacji oraz Szwecji), ale także w odniesieniu do całej Unii Europejskiej. B. Woźniak analizowała realizację założeń strategii lizbońskiej w sferze pomocy publicznej w latach 2005-2010, w tym kierunki i przeznaczenie wsparcia dla przedsiębiorstw w państwach członkowskich UE . Badania P. Masiukiewicza i M. Nowaka dotyczyły możliwości i źródeł finansowania pomocy dla restrukturyzowanych podmiotów gospodarczych, a także kryteriów uznawania przedsiębiorstwa za znajdujące się w kryzysie. Według ankietowanych w nich ekspertów najważniejszymi formami finansowania w celu wsparcia procesu naprawczego przedsiębiorstwa powinny być fundusze zarządzane przez instytucje państwowe .

H. Godlewska-Majkowska analizowała regionalny wymiar pomocy publicznej, wskazując, że pomoc publiczna była ukierunkowana głównie na restrukturyzację sektorów o znaczeniu strategicznym dla kraju, a w skali powiatowej wielkość takiego wsparcia była niewielka . Ponadto J.P Gwizdała badał wpływ regulacji dotyczących pomocy publicznej na działalność przedsiębiorstw w specjalnych strefach ekonomicznych w Polsce . Badania M. Spychały , M. Kogut-Jaworskiej , M. Maciejuka  dotyczyły struktury pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorstwom w Polsce, a J. Działo  analizowała wielkość takiego wsparcia w Unii Europejskiej. P Masiukiewicz badał z kolei wielkość pomocy publicznej dla globalnych grup bankowych działających w Polsce .

Z zagranicznych badań dotyczących wsparcia przedsiębiorstw wymienić można chociażby te prowadzone przez F. Franchinio, M. Mainenti, uwypuklające problem bezprawnej pomocy publicznej , a także A. Thomsona, E. Hardwick, analizujące politykę Komisji Europejskiej w zakresie interpretowania przepisów podatkowych państw członkowskich i uznawania ich za nieuzasadniona pomoc publiczną . Z kolei w badaniach F.C. Ozbugday, E. Brouwer dokonano przeglądu 550 spraw o udzielenie pomocy publicznej kontrolowanych i zatwierdzonych przez Komisję Europejską w latach 1998-2009, między innymi pod kątem związków pomiędzy czasem trwania pomocy i jej wysokością w zależności od rodzaju wsparcia . Wynikało z nich, że w przypadku pomocy na ratowanie przedsiębiorstw trwa ona najkrócej i zazwyczaj ma stosunkowo niski poziom budżetu, z uwagi na zmniejszanie efektywnej konkurencji przez wspieranie nieefektywnej produkcji. Tym samym Komisja Europejska jest z zasady bardziej rygorystyczna w przypadku procesów kontrolnych takiej pomocy. Natomiast badania C.B. Tunali i J. Fidrmuc prowadzone na danych panelowych z wszystkich państw członkowskich dowiodły, że pomoc publiczna nie przyczynia się do osiągania wyższego wzrostu gospodarczego oraz wielkości inwestycji w poszczególnych krajach .

Udzielanie pomocy publicznej przedsiębiorstwom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomiczno-finansowej i rozpoczynającym lub kontynuującym procesy restrukturyzacyjne w założeniu powinno sprzyjać ograniczaniu liczby tych podmiotów, którym się definitywnie nie powiodło i musiały ogłosić upadłość. Badania dotyczące statystyki upadłości przedsiębiorstw są prowadzone w kraju między innymi przez autora, który od lat wskazuje na brak kompleksowego ujęcia tego zjawiska w Polsce . Z kolei inne badania, chociażby prowadzone przez P Antonowicza (regionalny barometr upadłości przedsiębiorstw) , A. Ptak-Chmielewską (regionalne zjawiska przeżycia przedsiębiorstw) , P Staszkiewicza  czyj. Rośka i A. Zygułę  (związki pomiędzy zmianami PKB a upadłościami) nie uwzględniały kwestii wpływu pomocy publicznej na liczbę ogłaszanych upadłości.

Problem udzielania pomocy publicznej w kontekście restrukturyzacji i przetrwania przedsiębiorstw jest niezwykle złożony, czego dowodzą publikacje naukowe oraz eksperckie z tego obszaru, a także nieustanność takich działań w licznych krajach na świecie. Rządy poszczególnych państw wspierają wybrane podmioty gospodarcze w sytuacjach zagrożenia ich dalszej działalności lub wobec nacisków różnych grup społecznych . Ta złożoność problemu domaga się zastosowania skomplikowanych narzędzi badawczych oraz postawienia wielu skomplikowanych hipotez, co - wydawałoby się - pozwoliłyby całościowo przeanalizować powyższe zagadnienie badawcze. Nie znajduje to jednakże potwierdzenia w literaturze przedmiotu, gdyż wielość prac naukowych na ten temat nie przekłada się na jasne i ustrukturyzowane jego rozwiązanie. Stąd zasadne wydaje się wykorzystanie teorii Ockhama, który twierdził, że opis świata w skomplikowanych kategoriach arystotelowskich to zabieg całkowicie zbyteczny, gdyż nie warto czynić więcej, gdy wystarczy mniej". Jeszcze bardziej podkreśla ten tok rozumowania jego druga słynna maksymalnie należy mnożyć bytów ponad potrzebę" . Innymi słowy, jeśli to, co obserwujemy, wyjaśnia w stopniu dostatecznym jakaś prosta hipoteza, to nie musimy szukać hipotezy bardziej wyszukanej.

Stosując tę zasadę, autor opracował cele oraz hipotezy badawcze. Głównym celem niniejszej monografii jest przedstawienie całokształtu problemów przyznawania pomocy publicznej oraz ocena jej zasadności w stosunku do restrukturyzowanych przedsiębiorstw. Natomiast celami szczegółowymi są:

- identyfikacja i ocena funkcji państwa w kontekście wspomagania przedsiębiorców (w tym zwłaszcza tych znajdujących się w kryzysie),

- zdefiniowanie i uwypuklenie istotnych elementów procesów restrukturyzacyjnych podmiotów gospodarczych,

- określenie podziału oraz zbadanie zmian ilościowych pomocy publicznej przyznawanej przedsiębiorstwom w Polsce,

- zbadanie zadłużenia podmiotów gospodarczych z tytułu płatności publicznoprawnych i ich związków z przyznawanym wsparciem państwa,

- ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej restrukturyzowanych przedsiębiorstw przed i po udzieleniu przez państwo pomocy publicznej,

- opracowanie modelu przyznawania pomocy publicznej dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw.

W związku z tak określonym problemem badawczym oraz celem głównym i celami pobocznymi pracy sformułowano jej hipotezę główną oraz cztery hipotezy szczegółowe.

Hipoteza główna zakłada, że: pomoc publiczna odgrywa istotną rolę w prowadzeniu polityki gospodarczej państwa oraz wspomaga procesy restrukturyzacyjne przedsiębiorstw.

Hipotezami pomocniczymi natomiast są:

1. Aktywna funkcja państwa w działalności przedsiębiorstw jest immamentną cechą współczesnych gospodarek, której szczególnym odzwierciedleniem

jest intensyfikacja opracowywania narzędzi i regulacji wspierających podmioty gospodarcze w trakcie występowania kryzysu gospodarczego (w tym finansowego).

2. Dynamika oraz wielkość pomocy publicznej udzielanej w różnych formach przez państwo wskazuje na jej użyteczność, co potwierdza dodatkowo wzrost wysokości pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom w okresie kryzysu gospodarczego.

3. Wzrost zobowiązań publicznoprawnych przedsiębiorstw ukierunkowuje działania urzędów skarbowych oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zmierzające do zwiększania przyznawanego przez nie wsparcia podmiotom gospodarczym znajdującym się w restrukturyzacji.

4. Pomoc publiczna, w tym głównie ta przeznaczana na restrukturyzację przedsiębiorstw, jest celowa oraz przyczynia się do poprawy ich sytuacji ekonomiczno-finansowej.

Realizacja założonych celów monografii oraz konieczność weryfikacji postawionych hipotez wymagała wykorzystania wielu metod badawczych. Należały do nich przede wszystkim pogłębione studia i krytyczna analiza literatury przedmiotu, analizy danych, analizy desk research, metoda ankietowa oraz szereg szczegółowych analiz ilościowych. Do tych ostatnich należały metody statystyczne (w tym statystyki opisowe, dynamiki zmiennych, analizy korelacji), ale także analizy matematyczne oraz wskaźnikowe. Ważnym narzędziem badawczym były ponadto analizy przyczynowoskutkowe i analizy porównawcze. Natomiast wnioskowanie i dokonywane w pracy uogólnienia, generalizacje czy też syntezy bazowały głównie na metodach indukcji i dedukcji. Dzięki zastosowaniu powyższych metod możliwa była dokładna synteza badań teoretycznych oraz empirycznych.

Struktura pracy jest odzwierciedleniem i konsekwencją nakreślonego problemu badawczego oraz przyjętego celu. Tworzy ją sześć rozdziałów. W pierwszym rozdziale dokonano prezentacji wybranych poglądów starożytnych i współczesnym filozofów oraz myślicieli, uwzględniających oczekiwania, co do roli i głównych funkcji państwa. Następnie przeanalizowano niektóre teorie ekonomiczne pod kątem ujmowania przez nie kwestii interwencjonizmu państwowego, a także teorie przedsiębiorstwa dotyczące problemu przetrwania podmiotów gospodarczych. Dzięki temu ukazanie w kolejnej części podrozdziału działań antykryzysowych podejmowanych przez rządy na świecie, umożliwiło pogłębioną ocenę tych wydarzeń.

Drugi rozdział obejmuje problematykę restrukturyzacji przedsiębiorstw i złożoności takiego procesu. Autor dokonał analizy wielu poglądów i stanowisk dotyczących definiowania restrukturyzacji oraz jej klasyfikacji. Uwypuklony został zwłaszcza problem restrukturyzacji finansowej, którą uznaje się za kluczową i zazwyczaj konieczną do przeprowadzenia w pierwszej kolejności w celu ratowania danego przedsiębiorstwa. Podkreślono również istotę opracowywania poprawnego, rokującego sukces programu restrukturyzacyjnego. Wskazano także kluczowe czynniki decydujące o skutecznej realizacji postępowań układowych przedsiębiorstw z wierzycielami, a także podano przykłady dobrych praktyk w tym zakresie.

Rozdział trzeci przedstawia problem pomocy publicznej w ujęciu teoretycznym oraz prawnym (według stanu prawnego na październik 2017 r.). Zostały przenalizowane dwa rodzaje wsparcia przedsiębiorstw - pomoc publiczna oraz pomoc de minimis, ze szczególnym uwzględnieniem dotyczących ich regulacji prawnych krajowych i europejskich. Zidentyfikowane zostały podstawowe rodzaje, przeznaczenie, a także formy pomocy publicznej dla podmiotów gospodarczych. Przedstawiono także przepisy prawne normujące kwestie pomocy publicznej przeznaczanej na restrukturyzację przedsiębiorstw. Zaprezentowane również zostały metody obliczania wartości pomocy publicznej w zależności od jej form. Ważnym elementem tego rozdziału była analiza problemu udzielania pomocy publicznej przez urzędy skarbowe oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

W rozdziale czwartym dokonano analizy ilościowej skali i wielkości przyznawanej pomocy publicznej w Polsce w latach 2004-2015. Okres przyjęty do badania był uwarunkowany po pierwsze datą przystąpienia naszego kraju do Unii Europejskiej (a w związku z tym wprowadzeniem nowych regulacji w kwestii przyznawania pomocy publicznej), a po drugie dostępnością danych - większość z nich dotyczy okresu do 2015 r. Analizowano zatem wielkość pomocy publicznej oraz pomocy de minimis w zależności od typu pomocy, województwa, wielkości i formy prawnej beneficjentów pomocy, rodzaju instytucji i organów udzielających pomocy oraz przeznaczenia pomocy, w tym szczególnie z uwzględnieniem środków przekazywanych na restrukturyzację przedsiębiorstw. Istotną częścią przeprowadzonych w rozdziale badań była analiza dynamiki przyznawania pomocy publicznej w różnych kategoriach. Szczegółowej analizie została poddana ponadto kwestia zaległości przedsiębiorstw w zakresie płatności publicznoprawnych i ich związku z wielkością pomocy udzielanej w tym zakresie przez państwo.

W rozdziale piątym przeprowadzono analizy ilościowe i statystyczne dotyczące związku wielkości pomocy publicznej udzielanej z Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorstw z wynikami finansowymi przedsiębiorstw (w obszarach rentowności, płynności oraz wypłacalności), które otrzymały takie wsparcie. Dodatkowo sprawdzono związki pomiędzy udzielaniem pomocy publicznej największym jej beneficjentom w kraju w poszczególnych latach a zmianami ich wyników finansowych.

Natomiast w rozdziale szóstym przedstawione zostały wyniki badań ankietowych na temat celowości przyznawania pomocy publicznej. Ponadto na podstawie badań przeprowadzonych w poprzednich częściach monografii opracowano autorski model przyznawania pomocy publicznej dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw, czyli swoisty model ograniczonego interwencjonizmu państwa.

Niniejsza praca nie mogłaby powstać, gdyby nie nieoceniona pomoc zwłaszcza prezesa Towarzystwa Naukowego Prakseologii profesora Piotra Masiukiewicza, profesora Gabriela Główki, profesor Sylwii Morawskiej oraz doktora Piotra Staszkiewicza. Autor pragnie przekazać serdeczne podziękowania tym i wszystkim innym osobom wspierającym go w procesie badawczym, przekazującym cenne spostrzeżenia oraz uwagi.

 

Wstęp

Rozdział 1. Wspieranie przedsiębiorstw przez państwo - ujęcie teoretyczne

1.1. Zmienność świata a rola państwa w wybranych poglądach filozoficznych

1.2. Teorie ekonomiczne wobec pomocy publicznej i kwestii przetrwania przedsiębiorstw na rynku

1.2.1. Wybrane teorie ekonomiczne w zakresie interwencjonizmu państwowego

1.2.2. Teorie przedsiębiorstwa wobec problemu przetrwania przedsiębiorstw

1.3. Działania antykryzysowe państwa w kontekście funkcjonowania podmiotów gospodarczych

1.3.1. Kryzys finansowy lat 2007 2008 jako przejaw kryzysu ekonomii

1.3.2. Przegląd wybranych narzędzi oraz środków antykryzysowych

 

Rozdział 2. Współczesne uwarunkowania restrukturyzacji przedsiębiorstw

2.1. Restrukturyzacja przedsiębiorstw dylematy teoretyczne i praktyczne

2.2. Rola i znaczenie restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw

2.3. Programy restrukturyzacyjne jako czynnik decydujący o sukcesie procesu restrukturyzacji

2.4. Postępowania układowe restrukturyzowanego przedsiębiorstwa z wierzycielami

 

Rozdział 3. Pomoc publiczna udzielana podmiotom gospodarczym

3.1. Istota wsparcia państwa dla przedsiębiorstw

3.2. Regulacje w zakresie wsparcia państwa dla przedsiębiorstw

3.2.1. Europejskie przepisy prawne

3.2.1.1. Przepisy dotyczące pomocy publicznej

3.2.1.2. Pomoc de minimis aspekty prawne

3.2.2. Przepisy polskie w zakresie pomocy publicznej

3.3. Rodzaje, przeznaczenie i formy pomocy publicznej dla przedsiębiorstw

3.4. Zakres informacji niezbędnych do przyznania pomocy publicznej i pomocy de minimis

3.5. Metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych oraz obliczania wielkości pomocy publicznej

3.6. Istota pomocy publicznej w prawie restrukturyzacyjnym

3.7. Uwarunkowania pomocy publicznej udzielanej przez organy skarbowe

3.8. Pomoc publiczna udzielana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych

3.9. Fundusz Restrukturyzacji Przedsiębiorstw jako przykład rządowego wsparcia zagrożonych podmiotów gospodarczych

 

Rozdział 4. Analiza ilościowa pomocy publicznej udzielanej w Polsce w latach 2004-2015

4.1. Wielkość i dynamika pomocy publicznej w Polsce

4.2. Dynamika i wielkość pomocy de minimis udzielanej w Polsce

4.3. Analiza wybranych form pomocy urzędów skarbowych z tytułu zaległości podatkowych przedsiębiorców

4.4. Analiza zadłużenia przedsiębiorstw i pomocy publicznej udzielonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych

 

Rozdział 5. Pomoc publiczna a poprawa sytuacji ekonomiczno--finansowej restrukturyzowanych i ratowanych przedsiębiorstw

5.1. Wsparcie ze strony państwa poprzez Fundusz Restrukturyzacji Przedsiębiorstw

5.1.1. Analiza rentowności restrukturyzowanych i ratowanych przedsiębiorstw

5.1.1.1. Analiza zmian wielkości wskaźnika ROE

5.1.1.2. Analiza zmian wielkości wskaźnika ROA

5.1.1.3  Analiza zmian wielkości wskaźnika ROCE

5.1.2. Analiza płynności restrukturyzowanych i ratowanych przedsiębiorstw

5.1.2.1. Analiza zmian wielkości wskaźnika płynności bieżącej

5.1.2.2. Analiza zmian wielkości wskaźnika płynności szybkiej

5.1.3. Analiza wskaźników wypłacalności restrukturyzowanych przedsiębiorstw

5.2. Analiza przedsiębiorstw z największą pomocą publiczną w Polsce w latach 2011-2015

5.2.1. Wybór przedsiębiorstw do analizy

5.2.2. Analiza rentowności przedsiębiorstw otrzymujących największą pomoc publiczną

5.2.2.1. Analiza zmian wielkości wskaźnika ROE

5.2.2.2. Analiza zmian wielkości wskaźnika ROA

5.2.2.3. Analiza zmian wielkości wskaźnika ROCE

5.2.3. Analiza płynności przedsiębiorstw otrzymujących największą pomoc publiczną

5.2.3.1 Analiza zmian wielkości wskaźnika płynności bieżącej

5.2.3.2. Analiza zmian wielkości wskaźnika płynności szybkiej

5.2.4. Analiza wypłacalności przedsiębiorstw otrzymujących największą pomoc publiczną

5.3. Analiza zbiorcza zmian wskaźników finansowych wspieranych przedsiębiorstw po udzieleniu pomocy publicznej

5.3.1. Analiza grupy przedsiębiorstw otrzymujących wsparcie z Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorstw

5.3.2.     Analiza grupy przedsiębiorstw o największej pomocy publicznej w latach 2011-2015

 

Rozdział 6. Celowość oraz proces udzielania pomocy publicznej restrukturyzowanym przedsiębiorstwom

6.1.Zasadność udzielania pomocy publicznej restrukturyzowanym przedsiębiorstwom w świetle przeprowadzonego badania

6.2. Model przyznawania pomocy publicznej dla restrukturyzowanych przedsiębiorstw jako model ograniczonego interwencjonizmu państwa

Zakończenie

Załącznik

Bibliografia

Spis tabel

Spis rysunków

Spis wykresów

Napisz swoją opinię
Twoja ocena:
Szybka wysyłka zamówień
Kup online i odbierz na uczelni
Bezpieczne płatności
pixel