[[[separator]]]
Problematyka, wiedza i badania z zakresu organizacji i zarządzania1, jako formalny i wyodrębniony obszar naukowego poznania (dyscyplina naukowa), w powojennej historii rozwoju nauki w Polsce zaistniały dopiero pod koniec lat 60. XX w. Korzenie tego obszaru wiedzy i badań na świecie, a także w Polsce, zwłaszcza międzywojennej, sięgają jednak początków XX w. i problematyki „naukowego zarządzania”. Powstały wówczas powszechnie znane i uznane w środowisku gospodarczym i naukowym prace polskich teoretyków oraz praktyków organizacji. Obecny wielokierunkowy dynamiczny rozwój nauk o zarządzaniu domaga się swego rodzaju samowiedzy, którą dla nauki jest refleksja poznawczo-metodologiczna. Pomocna też w tym wyzwaniu okazuje się narracja rekonstrukcji historycznej dyscypliny nauki o zarządzaniu i jakości w postaci zaprezentowania historii rozwoju współczesnych polskich szkół zarządzania, jakie powstały i wykształciły się w Polsce, poczynając od lat 50. XX w. Ważnym zadaniem każdej dyscypliny naukowej jest utrwalanie w świadomości społecznej swoich osiągnięć badawczych i dydaktycznych, które budują kapitał społeczny narodu. Owe osiągnięcia powstają najczęściej w wyniku długotrwałego procesu doboru i kształcenia uczniów tworzących zespół badawczo-dydaktyczny, budowania fundamentów metodycznych i naukowych, tj. wspólnego rdzenia, stanowiących podstawę jego historii i tożsamości naukowej, a także utrwalanie tych wartości w świadomości zewnętrznego środowiska naukowego i społecznego poprzez publikację ważnych rezultatów badań naukowych. Taki proces nazywany jest budowaniem szkoły naukowej, która stanowi wspólnotę uczonych podzielających pewne poglądy, idee, sposoby rozumienia określonych teoretycznych, empirycznych, metodologicznych czy aplikacyjnych problemów naukowych lub praktycznych. Szkołę naukową tworzy się wokół określonej osoby – wybitnego i znanego naukowca (zespołu naukowców), który staje
się mistrzem, inspirującym kolejne pokolenia do podejmowania wyzwań badawczych [Piwowar-Sulej, Sokołowska-Durkalec, 2023, s. 4–10]. Budowanie szkół naukowych stanowi nie tylko ważne wyzwanie, ale zarazem kluczowe zadanie pracowników tworzących określone środowiska naukowe. Posiadanie przez środowisko naukowe reprezentujące daną dyscyplinę naukową twórczo wyróżniających się, uznanych i aktywnych w działaniu szkół naukowych podnosi jej prestiż, renomę i uznanie.
(fragment wstępu)
[[[separator]]]
Ewa Bojar, Bogdan Nogalski
WSTĘP
I GENEZA I POCZĄTKI ROZWOJU NAUK O ZARZĄDZANIU W POLSCE
1. Michał Trocki - GENEZA WSPÓŁCZESNYCH NAUK O ZARZĄDZANIU
Wprowadzenie
Podejścia nauk o zarządzaniu
Podejście naukowej organizacji pracy (scientific management)
Podejście racjonalizacyjne (business rationalisation)
Podejście administracyjne/procesów zarządzania (process management approach)
Podejście stosunków międzyludzkich (human relations)
Podejście motywacyjne (motivation theory)
Podejście zarządzania przedsiębiorstwem (business management)
Podejście inżynierii przemysłowej (industrial engineering management)
Podejście badań operacyjnych (operations research)
Podejście behawioralne (behavioral approach)
Podejście systemowe (system approach)
Podejście prakseologiczne (praxeological approach)
Podsumowanie
Bibliografia
2. Alojzy Czech - NAUKI O ZARZĄDZANIU W POLSCE – LATA MIĘDZYWOJENNE 55
Wprowadzenie
Początki XX wieku
Ośrodek warszawski – Karol Adamiecki, Piotr Drzewiecki, Zygmunt Rytel, Aleksander Rothert
Ośrodek lwowski – Edwin Hauswald, Stanisław Bieńkowski
Ośrodek krakowski – Stanisław Bieńkowski
Ośrodek poznański – Stefan Zaleski
Ośrodek katowicki – Józef Lisak
Okres po wojnie 1945–1949
Podsumowanie
Bibliografia
3. Adam Szpaderski - SZKOŁA PRAKSEOLOGICZNA A NAUKI O ZARZĄDZANIU
Wprowadzenie
Tadeusz Kotarbiński – założyciel szkoły prakseologicznej
Podstawy szkoły prakseologicznej
Prakseologiczna teoria organizacji
Jan Zieleniewski
Tadeusz Pszczołowski
Stanisław Kowalewski
Witold Kieżun
Wojciech Gasparski
Stan obecny i kierunki rozwoju szkoły prakseologicznej
Podsumowanie
Bibliografia
II PIONIERZY NAUK O ZARZĄDZANIU W POLSCE POWOJENNEJ
4. Eryk Głodziński, Anna Kosieradzka - POWOJENNA SZKOŁA NAUKOWEGO ZARZĄDZANIA POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ
Wprowadzenie
Seweryn Chajtman – życiorys, kariera i dorobek naukowy
Zygmunt Zbichorski – życiorys, kariera i dorobek naukowy
Wychowankowie i kontynuatorzy dorobku ojców założycieli
Podsumowanie
Bibliografia
5. Ryszard Borowiecki, Andrzej Jaki - KRAKOWSKA EMPIRYCZNA SZKOŁA EKONOMIKI I ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘBIORSTWEM
Wprowadzenie
Geneza i struktura podmiotowa Krakowskiej Szkoły Zarządzania oraz jej zmiany
Ludwik Mayre – od praktyki zarządzania do nauki ekonomiki i zarządzania przedsiębiorstwem
Działalność w okresie organizacji instytutowej uczelni
Rozwój aktywności w ramach struktury katedralnej uczelni
Współpraca z otoczeniem społeczno-gospodarczym
Podsumowanie
Bibliografia
6. Alojzy Czech, Jan Pyka - KATOWICKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA
Wprowadzenie
Marian Frank – zarys biografii
Działalność społeczna, twórczość naukowa i współpracownicy Mariana Franka
Twórczość naukowa Mariana Franka dla dydaktyki i praktyki
Jerzy Rokita – lider zmian
Pozycja naukowa i współpracownicy Jerzego Rokity
Podsumowanie
Bibliografia
7. Zbigniew Dworzecki, Maria Romanowska - SZKOŁA ZARZĄDZANIA JERZEGO KURNALA
Wprowadzenie
Jerzy Kurnal – życiorys i kariera naukowa
Rdzeń i krąg zewnętrzny Szkoły Zarządzania Jerzego Kurnala
Zainteresowania badawcze Zespołu Jerzego Kurnala
Podsumowanie
Bibliografia
8. Bogdan Nogalski, Agnieszka A. Szpitter - SOPOCKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA ALFREDA CZERMIŃSKIEGO
Wprowadzenie
Życiorys zawodowy i kariera naukowa Alfreda Czermińskiego
Początki i budowa zespołu Sopockiej Szkoły Zarządzania
Współpraca Sopockiej Szkoły Zarządzania z otoczeniem
Tematyka badań naukowych
Sopocka Szkoła Zarządzania i jej oddziaływanie na środowisko naukowe
Wkład Sopockiej Szkoły Zarządzania w rozwój nauk o zarządzaniu
Podsumowanie
Bibliografia
9. Czesław Sikorski - ŁÓDZKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA JANA ZIELENIEWSKIEGO
Wprowadzenie
Sylwetka Jana Zieleniewskiego
Uczestnicy i dorobek naukowy Łódzkiej Szkoły Zarządzania
Kontynuatorzy i współpracownicy Szkoły Jana Zieleniewskiego
Współpraca z otoczeniem
Podsumowanie
Bibliografia
10. Janusz Czekaj - KRAKOWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA JERZEGO TRZCIENIECKIEGO
Wprowadzenie
Życiorys zawodowy i kariera naukowa Jerzego Trzcienieckiego
Rozwój Krakowskiej Szkoły Zarządzania Jerzego Trzcienieckiego w okresie organizacji instytutowej (1965–1992)
Profesorowie Zbigniew Martyniak i Adam Stabryła – architekci Instytutu Organizacji i Zarządzania
Krakowska Szkoła Zarządzania Jerzego Trzcienieckiego w okresie organizacji katedralnej (1992–2023)
Badania naukowe, współpraca naukowa i kształcenie w Krakowskiej Szkole Zarządzania Jerzego Trzcienieckiego
Współpraca ze środowiskiem nauki i praktyką gospodarczą
Kształcenie menedżerów i kadr naukowych
Instytut Zarządzania – spadkobierca i kontynuator Krakowskiej Szkoły Zarządzania Jerzego Trzcienieckiego
Wkład Krakowskiej Szkoły Zarządzania Jerzego Trzcienieckiego w rozwój nauk o zarządzaniu
Podsumowanie
Bibliografia
11. Kazimierz Krzakiewicz - POZNAŃSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA JÓZEFA BORONIA
Wprowadzenie
Józef Boroń – nota biograficzna i pełnione funkcje
Praca dydaktyczna i naukowa
Uczniowie i współpracownicy Józefa Boronia – rozwój Poznańskiej Szkoły Zarządzania
Podsumowanie
Bibliografia
12. Jan Lichtarski, Jan Skalik, Czesław Zając - WROCŁAWSKA EMPIRYCZNA SZKOŁA ZARZĄDZANIA BERA HAUSA
Wprowadzenie
Ber Haus – życiorys zawodowy i okoliczności powołania zespołu
Empiryczna Szkoła Zarządzania Bera Hausa
Uczniowie i kontynuatorzy
Podsumowanie
Bibliografia
13. Marian Hopej, Dorota Kuchta, Jacek Mercik, Edward Radosiński, Anna Zgrzywa-Ziemak - WROCŁAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA WIESŁAWA M. GRUDZEWSKIEGO
Wprowadzenie
Wiesław M. Grudzewski – życiorys zawodowy i kariera naukowa
Współpracownicy i wychowankowie
Tematyka badań naukowych zespołu Wiesława M. Grudzewskiego
Podsumowanie
Bibliografia
14. Bohdan Godziszewski, Włodzimierz Karaszewski, Wojciech Popławski, Marek Jacek Stankiewicz - TORUŃSKA SZKOŁA EMPIRYCZNYCH BADAŃ PRZEDSIĘBIORSTW STANISŁAWA SUDOŁA
Wprowadzenie
Życiorys Stanisława Sudoła
Dorobek naukowy Stanisława Sudoła
Udział w gremiach naukowych i kształcenie kadr naukowych
Drzewo sukcesorów profesora Stanisława Sudoła
Podsumowanie
Bibliografia
15. Urszula Skurzyńska -Sikora - LUBELSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA ZBIGNIEWA SZELOCHA
Wprowadzenie
Zbigniew Szeloch – życiorys i kariera naukowa
Tematyka badań naukowych zespołu Zbigniewa Szelocha
Podsumowanie
Bibliografia
16. Dominika Latusek-Jurczak, Tomasz Olejniczak - SZKOŁA ZARZĄDZANIA ANDRZEJA K. KOŹMIŃSKIEGO
Wprowadzenie
Andrzej K. Koźmiński – życiorys naukowy
Ewolucja zainteresowań badawczych Andrzeja K. Koźmińskiego
Drzewo genealogiczne szkoły naukowej Andrzeja K. Koźmińskiego
Dorobek naukowy Andrzeja K. Koźmińskiego i członków jego szkoły
Podsumowanie
Bibliografia
III INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE ROZWÓJ NAUK O ZARZĄDZANIU W POLSCE
17.Bogdan Nogalski, Wojciech Dyduch - KOMITET NAUK ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA POLSKIEJ AKADEMII NAUK
Wprowadzenie
Historyczny kontekst powstania dyscypliny i Komitetu Nauk Organizacji i Zarządzania
Powstanie i działalność Komitetu Nauk Organizacji i Zarządzania Polskiej Akademii Nauk
Rola i formy działania Komitetu
Podsumowanie
Bibliografia
18. Leszek Kiełtyka, Ewa Bojar - TOWARZYSTWO NAUKOWE ORGANIZACJI I KIEROWNICTWA
Wprowadzenie
Historia powstania i rozwoju TNOiK
Struktura organizacyjna i władze TNOiK
Tytuły honorowe TNOiK, Medal im. Karola Adamieckiego, nagrody naukowe
Aktywność TNOiK na forum krajowym i międzynarodowym – dobre praktyki
Kongresy i konferencje
Działalność popularyzatorska
Wybrane projekty i programy
Współpraca TNOiK z zagranicą
Działalność wydawnicza
Podsumowanie
Bibliografia
Eryk Głodziński, Maria Romanowska
ZAKOŃCZENIE
INDEKS NAZWISK
SPIS RYSUNKÓW
SPIS TABEL
Opis
Wstęp
Problematyka, wiedza i badania z zakresu organizacji i zarządzania1, jako formalny i wyodrębniony obszar naukowego poznania (dyscyplina naukowa), w powojennej historii rozwoju nauki w Polsce zaistniały dopiero pod koniec lat 60. XX w. Korzenie tego obszaru wiedzy i badań na świecie, a także w Polsce, zwłaszcza międzywojennej, sięgają jednak początków XX w. i problematyki „naukowego zarządzania”. Powstały wówczas powszechnie znane i uznane w środowisku gospodarczym i naukowym prace polskich teoretyków oraz praktyków organizacji. Obecny wielokierunkowy dynamiczny rozwój nauk o zarządzaniu domaga się swego rodzaju samowiedzy, którą dla nauki jest refleksja poznawczo-metodologiczna. Pomocna też w tym wyzwaniu okazuje się narracja rekonstrukcji historycznej dyscypliny nauki o zarządzaniu i jakości w postaci zaprezentowania historii rozwoju współczesnych polskich szkół zarządzania, jakie powstały i wykształciły się w Polsce, poczynając od lat 50. XX w. Ważnym zadaniem każdej dyscypliny naukowej jest utrwalanie w świadomości społecznej swoich osiągnięć badawczych i dydaktycznych, które budują kapitał społeczny narodu. Owe osiągnięcia powstają najczęściej w wyniku długotrwałego procesu doboru i kształcenia uczniów tworzących zespół badawczo-dydaktyczny, budowania fundamentów metodycznych i naukowych, tj. wspólnego rdzenia, stanowiących podstawę jego historii i tożsamości naukowej, a także utrwalanie tych wartości w świadomości zewnętrznego środowiska naukowego i społecznego poprzez publikację ważnych rezultatów badań naukowych. Taki proces nazywany jest budowaniem szkoły naukowej, która stanowi wspólnotę uczonych podzielających pewne poglądy, idee, sposoby rozumienia określonych teoretycznych, empirycznych, metodologicznych czy aplikacyjnych problemów naukowych lub praktycznych. Szkołę naukową tworzy się wokół określonej osoby – wybitnego i znanego naukowca (zespołu naukowców), który staje
się mistrzem, inspirującym kolejne pokolenia do podejmowania wyzwań badawczych [Piwowar-Sulej, Sokołowska-Durkalec, 2023, s. 4–10]. Budowanie szkół naukowych stanowi nie tylko ważne wyzwanie, ale zarazem kluczowe zadanie pracowników tworzących określone środowiska naukowe. Posiadanie przez środowisko naukowe reprezentujące daną dyscyplinę naukową twórczo wyróżniających się, uznanych i aktywnych w działaniu szkół naukowych podnosi jej prestiż, renomę i uznanie.
(fragment wstępu)
Spis treści
Ewa Bojar, Bogdan Nogalski
WSTĘP
I GENEZA I POCZĄTKI ROZWOJU NAUK O ZARZĄDZANIU W POLSCE
1. Michał Trocki - GENEZA WSPÓŁCZESNYCH NAUK O ZARZĄDZANIU
Wprowadzenie
Podejścia nauk o zarządzaniu
Podejście naukowej organizacji pracy (scientific management)
Podejście racjonalizacyjne (business rationalisation)
Podejście administracyjne/procesów zarządzania (process management approach)
Podejście stosunków międzyludzkich (human relations)
Podejście motywacyjne (motivation theory)
Podejście zarządzania przedsiębiorstwem (business management)
Podejście inżynierii przemysłowej (industrial engineering management)
Podejście badań operacyjnych (operations research)
Podejście behawioralne (behavioral approach)
Podejście systemowe (system approach)
Podejście prakseologiczne (praxeological approach)
Podsumowanie
Bibliografia
2. Alojzy Czech - NAUKI O ZARZĄDZANIU W POLSCE – LATA MIĘDZYWOJENNE 55
Wprowadzenie
Początki XX wieku
Ośrodek warszawski – Karol Adamiecki, Piotr Drzewiecki, Zygmunt Rytel, Aleksander Rothert
Ośrodek lwowski – Edwin Hauswald, Stanisław Bieńkowski
Ośrodek krakowski – Stanisław Bieńkowski
Ośrodek poznański – Stefan Zaleski
Ośrodek katowicki – Józef Lisak
Okres po wojnie 1945–1949
Podsumowanie
Bibliografia
3. Adam Szpaderski - SZKOŁA PRAKSEOLOGICZNA A NAUKI O ZARZĄDZANIU
Wprowadzenie
Tadeusz Kotarbiński – założyciel szkoły prakseologicznej
Podstawy szkoły prakseologicznej
Prakseologiczna teoria organizacji
Jan Zieleniewski
Tadeusz Pszczołowski
Stanisław Kowalewski
Witold Kieżun
Wojciech Gasparski
Stan obecny i kierunki rozwoju szkoły prakseologicznej
Podsumowanie
Bibliografia
II PIONIERZY NAUK O ZARZĄDZANIU W POLSCE POWOJENNEJ
4. Eryk Głodziński, Anna Kosieradzka - POWOJENNA SZKOŁA NAUKOWEGO ZARZĄDZANIA POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ
Wprowadzenie
Seweryn Chajtman – życiorys, kariera i dorobek naukowy
Zygmunt Zbichorski – życiorys, kariera i dorobek naukowy
Wychowankowie i kontynuatorzy dorobku ojców założycieli
Podsumowanie
Bibliografia
5. Ryszard Borowiecki, Andrzej Jaki - KRAKOWSKA EMPIRYCZNA SZKOŁA EKONOMIKI I ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘBIORSTWEM
Wprowadzenie
Geneza i struktura podmiotowa Krakowskiej Szkoły Zarządzania oraz jej zmiany
Ludwik Mayre – od praktyki zarządzania do nauki ekonomiki i zarządzania przedsiębiorstwem
Działalność w okresie organizacji instytutowej uczelni
Rozwój aktywności w ramach struktury katedralnej uczelni
Współpraca z otoczeniem społeczno-gospodarczym
Podsumowanie
Bibliografia
6. Alojzy Czech, Jan Pyka - KATOWICKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA
Wprowadzenie
Marian Frank – zarys biografii
Działalność społeczna, twórczość naukowa i współpracownicy Mariana Franka
Twórczość naukowa Mariana Franka dla dydaktyki i praktyki
Jerzy Rokita – lider zmian
Pozycja naukowa i współpracownicy Jerzego Rokity
Podsumowanie
Bibliografia
7. Zbigniew Dworzecki, Maria Romanowska - SZKOŁA ZARZĄDZANIA JERZEGO KURNALA
Wprowadzenie
Jerzy Kurnal – życiorys i kariera naukowa
Rdzeń i krąg zewnętrzny Szkoły Zarządzania Jerzego Kurnala
Zainteresowania badawcze Zespołu Jerzego Kurnala
Podsumowanie
Bibliografia
8. Bogdan Nogalski, Agnieszka A. Szpitter - SOPOCKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA ALFREDA CZERMIŃSKIEGO
Wprowadzenie
Życiorys zawodowy i kariera naukowa Alfreda Czermińskiego
Początki i budowa zespołu Sopockiej Szkoły Zarządzania
Współpraca Sopockiej Szkoły Zarządzania z otoczeniem
Tematyka badań naukowych
Sopocka Szkoła Zarządzania i jej oddziaływanie na środowisko naukowe
Wkład Sopockiej Szkoły Zarządzania w rozwój nauk o zarządzaniu
Podsumowanie
Bibliografia
9. Czesław Sikorski - ŁÓDZKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA JANA ZIELENIEWSKIEGO
Wprowadzenie
Sylwetka Jana Zieleniewskiego
Uczestnicy i dorobek naukowy Łódzkiej Szkoły Zarządzania
Kontynuatorzy i współpracownicy Szkoły Jana Zieleniewskiego
Współpraca z otoczeniem
Podsumowanie
Bibliografia
10. Janusz Czekaj - KRAKOWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA JERZEGO TRZCIENIECKIEGO
Wprowadzenie
Życiorys zawodowy i kariera naukowa Jerzego Trzcienieckiego
Rozwój Krakowskiej Szkoły Zarządzania Jerzego Trzcienieckiego w okresie organizacji instytutowej (1965–1992)
Profesorowie Zbigniew Martyniak i Adam Stabryła – architekci Instytutu Organizacji i Zarządzania
Krakowska Szkoła Zarządzania Jerzego Trzcienieckiego w okresie organizacji katedralnej (1992–2023)
Badania naukowe, współpraca naukowa i kształcenie w Krakowskiej Szkole Zarządzania Jerzego Trzcienieckiego
Współpraca ze środowiskiem nauki i praktyką gospodarczą
Kształcenie menedżerów i kadr naukowych
Instytut Zarządzania – spadkobierca i kontynuator Krakowskiej Szkoły Zarządzania Jerzego Trzcienieckiego
Wkład Krakowskiej Szkoły Zarządzania Jerzego Trzcienieckiego w rozwój nauk o zarządzaniu
Podsumowanie
Bibliografia
11. Kazimierz Krzakiewicz - POZNAŃSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA JÓZEFA BORONIA
Wprowadzenie
Józef Boroń – nota biograficzna i pełnione funkcje
Praca dydaktyczna i naukowa
Uczniowie i współpracownicy Józefa Boronia – rozwój Poznańskiej Szkoły Zarządzania
Podsumowanie
Bibliografia
12. Jan Lichtarski, Jan Skalik, Czesław Zając - WROCŁAWSKA EMPIRYCZNA SZKOŁA ZARZĄDZANIA BERA HAUSA
Wprowadzenie
Ber Haus – życiorys zawodowy i okoliczności powołania zespołu
Empiryczna Szkoła Zarządzania Bera Hausa
Uczniowie i kontynuatorzy
Podsumowanie
Bibliografia
13. Marian Hopej, Dorota Kuchta, Jacek Mercik, Edward Radosiński, Anna Zgrzywa-Ziemak - WROCŁAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA WIESŁAWA M. GRUDZEWSKIEGO
Wprowadzenie
Wiesław M. Grudzewski – życiorys zawodowy i kariera naukowa
Współpracownicy i wychowankowie
Tematyka badań naukowych zespołu Wiesława M. Grudzewskiego
Podsumowanie
Bibliografia
14. Bohdan Godziszewski, Włodzimierz Karaszewski, Wojciech Popławski, Marek Jacek Stankiewicz - TORUŃSKA SZKOŁA EMPIRYCZNYCH BADAŃ PRZEDSIĘBIORSTW STANISŁAWA SUDOŁA
Wprowadzenie
Życiorys Stanisława Sudoła
Dorobek naukowy Stanisława Sudoła
Udział w gremiach naukowych i kształcenie kadr naukowych
Drzewo sukcesorów profesora Stanisława Sudoła
Podsumowanie
Bibliografia
15. Urszula Skurzyńska -Sikora - LUBELSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA ZBIGNIEWA SZELOCHA
Wprowadzenie
Zbigniew Szeloch – życiorys i kariera naukowa
Tematyka badań naukowych zespołu Zbigniewa Szelocha
Podsumowanie
Bibliografia
16. Dominika Latusek-Jurczak, Tomasz Olejniczak - SZKOŁA ZARZĄDZANIA ANDRZEJA K. KOŹMIŃSKIEGO
Wprowadzenie
Andrzej K. Koźmiński – życiorys naukowy
Ewolucja zainteresowań badawczych Andrzeja K. Koźmińskiego
Drzewo genealogiczne szkoły naukowej Andrzeja K. Koźmińskiego
Dorobek naukowy Andrzeja K. Koźmińskiego i członków jego szkoły
Podsumowanie
Bibliografia
III INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE ROZWÓJ NAUK O ZARZĄDZANIU W POLSCE
17.Bogdan Nogalski, Wojciech Dyduch - KOMITET NAUK ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA POLSKIEJ AKADEMII NAUK
Wprowadzenie
Historyczny kontekst powstania dyscypliny i Komitetu Nauk Organizacji i Zarządzania
Powstanie i działalność Komitetu Nauk Organizacji i Zarządzania Polskiej Akademii Nauk
Rola i formy działania Komitetu
Podsumowanie
Bibliografia
18. Leszek Kiełtyka, Ewa Bojar - TOWARZYSTWO NAUKOWE ORGANIZACJI I KIEROWNICTWA
Wprowadzenie
Historia powstania i rozwoju TNOiK
Struktura organizacyjna i władze TNOiK
Tytuły honorowe TNOiK, Medal im. Karola Adamieckiego, nagrody naukowe
Aktywność TNOiK na forum krajowym i międzynarodowym – dobre praktyki
Kongresy i konferencje
Działalność popularyzatorska
Wybrane projekty i programy
Współpraca TNOiK z zagranicą
Działalność wydawnicza
Podsumowanie
Bibliografia
Eryk Głodziński, Maria Romanowska
ZAKOŃCZENIE
INDEKS NAZWISK
SPIS RYSUNKÓW
SPIS TABEL
Opinie
Problematyka, wiedza i badania z zakresu organizacji i zarządzania1, jako formalny i wyodrębniony obszar naukowego poznania (dyscyplina naukowa), w powojennej historii rozwoju nauki w Polsce zaistniały dopiero pod koniec lat 60. XX w. Korzenie tego obszaru wiedzy i badań na świecie, a także w Polsce, zwłaszcza międzywojennej, sięgają jednak początków XX w. i problematyki „naukowego zarządzania”. Powstały wówczas powszechnie znane i uznane w środowisku gospodarczym i naukowym prace polskich teoretyków oraz praktyków organizacji. Obecny wielokierunkowy dynamiczny rozwój nauk o zarządzaniu domaga się swego rodzaju samowiedzy, którą dla nauki jest refleksja poznawczo-metodologiczna. Pomocna też w tym wyzwaniu okazuje się narracja rekonstrukcji historycznej dyscypliny nauki o zarządzaniu i jakości w postaci zaprezentowania historii rozwoju współczesnych polskich szkół zarządzania, jakie powstały i wykształciły się w Polsce, poczynając od lat 50. XX w. Ważnym zadaniem każdej dyscypliny naukowej jest utrwalanie w świadomości społecznej swoich osiągnięć badawczych i dydaktycznych, które budują kapitał społeczny narodu. Owe osiągnięcia powstają najczęściej w wyniku długotrwałego procesu doboru i kształcenia uczniów tworzących zespół badawczo-dydaktyczny, budowania fundamentów metodycznych i naukowych, tj. wspólnego rdzenia, stanowiących podstawę jego historii i tożsamości naukowej, a także utrwalanie tych wartości w świadomości zewnętrznego środowiska naukowego i społecznego poprzez publikację ważnych rezultatów badań naukowych. Taki proces nazywany jest budowaniem szkoły naukowej, która stanowi wspólnotę uczonych podzielających pewne poglądy, idee, sposoby rozumienia określonych teoretycznych, empirycznych, metodologicznych czy aplikacyjnych problemów naukowych lub praktycznych. Szkołę naukową tworzy się wokół określonej osoby – wybitnego i znanego naukowca (zespołu naukowców), który staje
się mistrzem, inspirującym kolejne pokolenia do podejmowania wyzwań badawczych [Piwowar-Sulej, Sokołowska-Durkalec, 2023, s. 4–10]. Budowanie szkół naukowych stanowi nie tylko ważne wyzwanie, ale zarazem kluczowe zadanie pracowników tworzących określone środowiska naukowe. Posiadanie przez środowisko naukowe reprezentujące daną dyscyplinę naukową twórczo wyróżniających się, uznanych i aktywnych w działaniu szkół naukowych podnosi jej prestiż, renomę i uznanie.
(fragment wstępu)
Ewa Bojar, Bogdan Nogalski
WSTĘP
I GENEZA I POCZĄTKI ROZWOJU NAUK O ZARZĄDZANIU W POLSCE
1. Michał Trocki - GENEZA WSPÓŁCZESNYCH NAUK O ZARZĄDZANIU
Wprowadzenie
Podejścia nauk o zarządzaniu
Podejście naukowej organizacji pracy (scientific management)
Podejście racjonalizacyjne (business rationalisation)
Podejście administracyjne/procesów zarządzania (process management approach)
Podejście stosunków międzyludzkich (human relations)
Podejście motywacyjne (motivation theory)
Podejście zarządzania przedsiębiorstwem (business management)
Podejście inżynierii przemysłowej (industrial engineering management)
Podejście badań operacyjnych (operations research)
Podejście behawioralne (behavioral approach)
Podejście systemowe (system approach)
Podejście prakseologiczne (praxeological approach)
Podsumowanie
Bibliografia
2. Alojzy Czech - NAUKI O ZARZĄDZANIU W POLSCE – LATA MIĘDZYWOJENNE 55
Wprowadzenie
Początki XX wieku
Ośrodek warszawski – Karol Adamiecki, Piotr Drzewiecki, Zygmunt Rytel, Aleksander Rothert
Ośrodek lwowski – Edwin Hauswald, Stanisław Bieńkowski
Ośrodek krakowski – Stanisław Bieńkowski
Ośrodek poznański – Stefan Zaleski
Ośrodek katowicki – Józef Lisak
Okres po wojnie 1945–1949
Podsumowanie
Bibliografia
3. Adam Szpaderski - SZKOŁA PRAKSEOLOGICZNA A NAUKI O ZARZĄDZANIU
Wprowadzenie
Tadeusz Kotarbiński – założyciel szkoły prakseologicznej
Podstawy szkoły prakseologicznej
Prakseologiczna teoria organizacji
Jan Zieleniewski
Tadeusz Pszczołowski
Stanisław Kowalewski
Witold Kieżun
Wojciech Gasparski
Stan obecny i kierunki rozwoju szkoły prakseologicznej
Podsumowanie
Bibliografia
II PIONIERZY NAUK O ZARZĄDZANIU W POLSCE POWOJENNEJ
4. Eryk Głodziński, Anna Kosieradzka - POWOJENNA SZKOŁA NAUKOWEGO ZARZĄDZANIA POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ
Wprowadzenie
Seweryn Chajtman – życiorys, kariera i dorobek naukowy
Zygmunt Zbichorski – życiorys, kariera i dorobek naukowy
Wychowankowie i kontynuatorzy dorobku ojców założycieli
Podsumowanie
Bibliografia
5. Ryszard Borowiecki, Andrzej Jaki - KRAKOWSKA EMPIRYCZNA SZKOŁA EKONOMIKI I ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘBIORSTWEM
Wprowadzenie
Geneza i struktura podmiotowa Krakowskiej Szkoły Zarządzania oraz jej zmiany
Ludwik Mayre – od praktyki zarządzania do nauki ekonomiki i zarządzania przedsiębiorstwem
Działalność w okresie organizacji instytutowej uczelni
Rozwój aktywności w ramach struktury katedralnej uczelni
Współpraca z otoczeniem społeczno-gospodarczym
Podsumowanie
Bibliografia
6. Alojzy Czech, Jan Pyka - KATOWICKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA
Wprowadzenie
Marian Frank – zarys biografii
Działalność społeczna, twórczość naukowa i współpracownicy Mariana Franka
Twórczość naukowa Mariana Franka dla dydaktyki i praktyki
Jerzy Rokita – lider zmian
Pozycja naukowa i współpracownicy Jerzego Rokity
Podsumowanie
Bibliografia
7. Zbigniew Dworzecki, Maria Romanowska - SZKOŁA ZARZĄDZANIA JERZEGO KURNALA
Wprowadzenie
Jerzy Kurnal – życiorys i kariera naukowa
Rdzeń i krąg zewnętrzny Szkoły Zarządzania Jerzego Kurnala
Zainteresowania badawcze Zespołu Jerzego Kurnala
Podsumowanie
Bibliografia
8. Bogdan Nogalski, Agnieszka A. Szpitter - SOPOCKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA ALFREDA CZERMIŃSKIEGO
Wprowadzenie
Życiorys zawodowy i kariera naukowa Alfreda Czermińskiego
Początki i budowa zespołu Sopockiej Szkoły Zarządzania
Współpraca Sopockiej Szkoły Zarządzania z otoczeniem
Tematyka badań naukowych
Sopocka Szkoła Zarządzania i jej oddziaływanie na środowisko naukowe
Wkład Sopockiej Szkoły Zarządzania w rozwój nauk o zarządzaniu
Podsumowanie
Bibliografia
9. Czesław Sikorski - ŁÓDZKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA JANA ZIELENIEWSKIEGO
Wprowadzenie
Sylwetka Jana Zieleniewskiego
Uczestnicy i dorobek naukowy Łódzkiej Szkoły Zarządzania
Kontynuatorzy i współpracownicy Szkoły Jana Zieleniewskiego
Współpraca z otoczeniem
Podsumowanie
Bibliografia
10. Janusz Czekaj - KRAKOWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA JERZEGO TRZCIENIECKIEGO
Wprowadzenie
Życiorys zawodowy i kariera naukowa Jerzego Trzcienieckiego
Rozwój Krakowskiej Szkoły Zarządzania Jerzego Trzcienieckiego w okresie organizacji instytutowej (1965–1992)
Profesorowie Zbigniew Martyniak i Adam Stabryła – architekci Instytutu Organizacji i Zarządzania
Krakowska Szkoła Zarządzania Jerzego Trzcienieckiego w okresie organizacji katedralnej (1992–2023)
Badania naukowe, współpraca naukowa i kształcenie w Krakowskiej Szkole Zarządzania Jerzego Trzcienieckiego
Współpraca ze środowiskiem nauki i praktyką gospodarczą
Kształcenie menedżerów i kadr naukowych
Instytut Zarządzania – spadkobierca i kontynuator Krakowskiej Szkoły Zarządzania Jerzego Trzcienieckiego
Wkład Krakowskiej Szkoły Zarządzania Jerzego Trzcienieckiego w rozwój nauk o zarządzaniu
Podsumowanie
Bibliografia
11. Kazimierz Krzakiewicz - POZNAŃSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA JÓZEFA BORONIA
Wprowadzenie
Józef Boroń – nota biograficzna i pełnione funkcje
Praca dydaktyczna i naukowa
Uczniowie i współpracownicy Józefa Boronia – rozwój Poznańskiej Szkoły Zarządzania
Podsumowanie
Bibliografia
12. Jan Lichtarski, Jan Skalik, Czesław Zając - WROCŁAWSKA EMPIRYCZNA SZKOŁA ZARZĄDZANIA BERA HAUSA
Wprowadzenie
Ber Haus – życiorys zawodowy i okoliczności powołania zespołu
Empiryczna Szkoła Zarządzania Bera Hausa
Uczniowie i kontynuatorzy
Podsumowanie
Bibliografia
13. Marian Hopej, Dorota Kuchta, Jacek Mercik, Edward Radosiński, Anna Zgrzywa-Ziemak - WROCŁAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA WIESŁAWA M. GRUDZEWSKIEGO
Wprowadzenie
Wiesław M. Grudzewski – życiorys zawodowy i kariera naukowa
Współpracownicy i wychowankowie
Tematyka badań naukowych zespołu Wiesława M. Grudzewskiego
Podsumowanie
Bibliografia
14. Bohdan Godziszewski, Włodzimierz Karaszewski, Wojciech Popławski, Marek Jacek Stankiewicz - TORUŃSKA SZKOŁA EMPIRYCZNYCH BADAŃ PRZEDSIĘBIORSTW STANISŁAWA SUDOŁA
Wprowadzenie
Życiorys Stanisława Sudoła
Dorobek naukowy Stanisława Sudoła
Udział w gremiach naukowych i kształcenie kadr naukowych
Drzewo sukcesorów profesora Stanisława Sudoła
Podsumowanie
Bibliografia
15. Urszula Skurzyńska -Sikora - LUBELSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA ZBIGNIEWA SZELOCHA
Wprowadzenie
Zbigniew Szeloch – życiorys i kariera naukowa
Tematyka badań naukowych zespołu Zbigniewa Szelocha
Podsumowanie
Bibliografia
16. Dominika Latusek-Jurczak, Tomasz Olejniczak - SZKOŁA ZARZĄDZANIA ANDRZEJA K. KOŹMIŃSKIEGO
Wprowadzenie
Andrzej K. Koźmiński – życiorys naukowy
Ewolucja zainteresowań badawczych Andrzeja K. Koźmińskiego
Drzewo genealogiczne szkoły naukowej Andrzeja K. Koźmińskiego
Dorobek naukowy Andrzeja K. Koźmińskiego i członków jego szkoły
Podsumowanie
Bibliografia
III INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE ROZWÓJ NAUK O ZARZĄDZANIU W POLSCE
17.Bogdan Nogalski, Wojciech Dyduch - KOMITET NAUK ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA POLSKIEJ AKADEMII NAUK
Wprowadzenie
Historyczny kontekst powstania dyscypliny i Komitetu Nauk Organizacji i Zarządzania
Powstanie i działalność Komitetu Nauk Organizacji i Zarządzania Polskiej Akademii Nauk
Rola i formy działania Komitetu
Podsumowanie
Bibliografia
18. Leszek Kiełtyka, Ewa Bojar - TOWARZYSTWO NAUKOWE ORGANIZACJI I KIEROWNICTWA
Wprowadzenie
Historia powstania i rozwoju TNOiK
Struktura organizacyjna i władze TNOiK
Tytuły honorowe TNOiK, Medal im. Karola Adamieckiego, nagrody naukowe
Aktywność TNOiK na forum krajowym i międzynarodowym – dobre praktyki
Kongresy i konferencje
Działalność popularyzatorska
Wybrane projekty i programy
Współpraca TNOiK z zagranicą
Działalność wydawnicza
Podsumowanie
Bibliografia
Eryk Głodziński, Maria Romanowska
ZAKOŃCZENIE
INDEKS NAZWISK
SPIS RYSUNKÓW
SPIS TABEL
