Znaczenie innowacji i innowacyjności jest w dzisiejszych czasach bezdyskusyjne. Uzyskiwanie przewagi konkurencyjnej na poziomie pojedynczych przedsiębiorstw, a także całych gospodarek związane jest z możliwościami kreowania i wdrażania innowacji. Początkowo proces tworzenia innowacji przyjmował postać modelu zamkniętego, realizowanego wewnątrz firmy i jedynie z wykorzystaniem jej wewnętrznych zasobów. Sukces powstałych w tym modelu innowacji był zależny jedynie od wewnętrznej wiedzy specjalistów danego podmiotu. Z czasem proces tworzenia innowacji zaczął przyjmować postać modelu coraz bardziej otwartego, w którym przedsiębiorstwa wykorzystują nie tylko własne pomysły do tworzenia innowacji, lecz także bazują na wiedzy zewnętrznych podmiotów oraz wykorzystują wewnętrzne i zewnętrzne ścieżki wprowadzania innowacji na rynek. Głównych przesłanek otwarcia procesu tworzenia innowacji należy upatrywać m.in. w akceleracji postępu technologicznego, rozwoju technologii IT, intensyfikacji procesów globalizacyjnych, rozwoju nowych form organizacji i kooperacji przedsiębiorstw, skróceniu cyklu życia produktów i technologii, wzroście kosztów działalności badawczo-rozwojowej, rozproszeniu zasobów wiedzy, rosnącej mobilności specjalistów oraz w rozwoju instrumentów ochrony własności intelektualnej.
Zamiarem autorek książki było omówienie zagadnienia tworzenia innowacji w modelu otwartym na płaszczyźnie teoretycznej i empirycznej. Analiza teoretyczna obejmowała uporządkowanie pojęć dotyczących innowacji i ich klasyfikacji, wraz z charakterystyką ewolucji tworzenia innowacji. Szczególny nacisk autorki położyły na przybliżenie istoty modelu otwartych innowacji oraz roli zasobów w procesie ich tworzenia. Dokonany przegląd dotychczas prowadzonych badań zainspirował autorki do zajęcia się tematem otwartych innowacji na rynku polskim. W tym celu przeprowadzone zostały badania empiryczne, w ramach których zidentyfikowano skalę i charakter zjawiska otwartych innowacji produktowych, uwarunkowania zasobowe ich powstania oraz efekty wdrożenia. Badania zostały zrealizowane w 2015 r. przez zespół pracowników Instytutu Zarządzania Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i obejmowały 123 innowacyjne przedsiębiorstwa działające w Polsce.
Przeprowadzone studia literaturowe ukazały wieloznaczność podejść do rozumienia pojęcia innowacji, co skłoniło autorki do zaproponowania własnej definicji pojęcia innowacji. Za innowację uznano wszelką celowo zaprojektowaną, korzystną zmianę w dowolnym obszarze działalności przedsiębiorstwa, która powstała w przedsiębiorstwie lub jego otoczeniu. Z kolei uporządkowanie typologii innowacji pozwoliło na wybór dwóch parametrów podziału jako priorytetowych dla prowadzonych badań empirycznych: obszaru zmian oraz genezy powstania. Posługując się pierwszym parametrem, wyselekcjonowano kategorię "innowacje produktowe". Na podstawie parametru drugiego, biorąc pod uwagę kryterium "źródła" innowacji, wyselekcjonowano kategorię "innowacje otwarte". Łączne zastosowanie obu parametrów pozwoliło zdefiniować przedmiot badań empirycznych jako "otwarte innowacje produktowe". Są to innowacje produktowe realizowane przez przedsiębiorstwo we współpracy z zewnętrznymi podmiotami, czyli w modelu otwartym.
Książka obejmuje osiem rozdziałów, z których pierwsze trzy stanowią teoretyczne omówienie podjętego zagadnienia, a kolejne prezentują wyniki własnych badań empirycznych. W rozdziale pierwszym zaprezentowano etymologię pojęcia innowacji, przybliżono istotę innowacji, dokonano przeglądu istniejących w literaturze przedmiotu klasyfikacji i typologii innowacji, opisano proces tworzenia innowacji oraz zaprezentowano ewolucję modelu tworzenia innowacji ze względu na poziom otwarcia na otoczenie.
W rozdziale drugim przybliżono istotę otwartych innowacji i zasady obowiązujące przy realizacji innowacji w modelu otwartym, opisano rodzaje "otwarcia" procesów innowacyjnych, ukazując korzyści wynikające z przyjęcia określonej postaci otwarcia (odśrodkowej, dośrodkowej czy mieszanej), wskazano na rolę społeczności internetowych w tworzeniu otwartych innowacji oraz dokonano przeglądu kierunków dotychczasowych badań zjawiska otwartych innowacji wraz z ich autorskim pogrupowaniem.
Rozdział trzeci w całości dotyczy kwestii zasobowych uwarunkowań innowacyjności przedsiębiorstw. Rozdział rozpoczyna przegląd definicji i typologii zasobów stosowanych w literaturze przedmiotu. Następnie prezentowana jest rola zasobów w ogólnym funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, w tym ukazanie znaczenia zasobów jako głównej determinanty innowacyjności przedsiębiorstw. Rozdział kończy przegląd dotychczas prowadzonych badań odnoszących się do relacji pomiędzy zasobami a otwartymi innowacjami.
W kolejnych rozdziałach autorki omawiają wyniki własnych badań empirycznych dotyczących otwartych innowacji produktowych realizowanych przez innowacyjne przedsiębiorstwa działające w Polsce. Bezpośrednią prezentację uzyskanych wyników poprzedza rozdział czwarty, zawierający opis założeń metodycznych przeprowadzonych badań. W rozdziale zaprezentowano przedmiot i cel badań, wynikające z nich zadania badawcze, dokonano opisu zastosowanej metody badawczej oraz przedstawiono sposób doboru próby badawczej wraz z jej charakterystyką.
Dalsze rozdziały zawierają wyniki przeprowadzonych badań w układzie poszczególnych zadań badawczych. W rozdziale piątym przedstawiono opis diagnozy zjawiska występowania otwartych innowacji produktowych wśród innowacyjnych przedsiębiorstw działających na rynku polskim. Diagnoza zjawiska tworzenia otwartych innowacji produktowych obejmowała cztery parametry: ocenę skali występowania otwartych innowacji produktowych, identyfikację strony inicjującej proces tworzenia otwartych innowacji produktowych, ocenę stopnia nowości powstałych otwartych innowacji produktowych oraz ocenę zasięgu geograficznego oddziaływania nowości powstałych otwartych innowacji produktowych.
W rozdziale szóstym zamieszczono szczegółowy opis uczestników procesu tworzenia innowacji produktowych realizowanych w modelu otwartym przez innowacyjne przedsiębiorstwa działające na polskim rynku. Opis uczestników procesu tworzenia innowacji produktowych w modelu otwartym zawierał: identyfikację skali uczestnictwa poszczególnych podmiotów zewnętrznych w tworzeniu otwartych innowacji produktowych realizowanych przez przedsiębiorstwa działające na polskim rynku, ocenę poziomu zaangażowania poszczególnych podmiotów w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych realizowanych na rynku polskim oraz określenie roli społeczności internetowych w tworzeniu otwartych innowacji produktowych na rynku polskim.
Z kolei rozdział siódmy zawiera opis roli zasobów w procesie tworzenia innowacji produktowych realizowanych w modelu otwartym przez przedsiębiorstwa działające na rynku polskim. Identyfikacja roli zasobów w procesie tworzenia otwartych innowacji produktowych obejmowała: ocenę poziomu zaangażowania różnych kategorii zasobów w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych, identyfikację źródeł pochodzenia zasobów zaangażowanych w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych oraz określenie struktury zaangażowanych zasobów w zależności od rodzaju tworzonych innowacji produktowych w modelu otwartym.
W ostatnim, ósmym rozdziale zaprezentowano efekty finansowe wprowadzonych innowacji produktowych zrealizowanych w modelu otwartym przez innowacyjne przedsiębiorstwa działające na rynku polskim. Identyfikacja skutków wprowadzonych innowacji produktowych zawierała ocenę kierunku wpływu na wyniki finansowe realizujących je przedsiębiorstw oraz ocenę siły wpływu pozytywnego na wyniki finansowe.
Ostatnią część monografii stanowi zakończenie, w którym zamieszczono końcowe refleksje na temat otwartych innowacji w ujęciu teoretycznym i empirycznym. Przedłożone opracowanie kierujemy do dwóch grup czytelników: naukowców i praktyków zarządzania. Badacze zjawiska otwartych innowacji w Polsce będą mogli zweryfikować swoje obserwacje i wnioski z naszymi wynikami badań. Liczymy, że poniższe opracowanie stanie się inspiracją w określaniu ich dalszych kierunków eksploracji naukowej. Z kolei praktycy przekonają się do szerszego wykorzystania zasobów zewnętrznych podmiotów do tworzenia przez siebie innowacji, czyli do większego otwarcia procesu tworzenia innowacji.
[[[separator]]]Wstęp
1. Innowacje w przedsiębiorstwie - Agnieszka Sopińska
1.1. Pojęcie i istota innowacji
1.2. Typologia innowacji
1.3. Proces tworzenia innowacji
1.4. Ewolucja modeli procesu innowacyjnego
2. Model otwartych innowacji - Agnieszka Sopińska
2.1. Istota otwartych innowacji
2.2. Rodzaje "otwarcia" procesów innowacyjnych
2.3. Rola społeczności internetowych w tworzeniu otwartych innowacji
2.4. Kierunki badań zjawiska otwartych innowacji
3. Zasoby w innowacjach - Wioletta Mierzejewska
3.1. Definicja i rodzaje zasobów
3.2. Rola zasobów w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa
3.3. Zasoby jako wewnętrzna determinanta innowacyjności
3.4. Zasoby a otwarte innowacje w badaniach empirycznych
4.Podstawy metodyczne prowadzonych badań empirycznych - Agnieszka Sopińska, Wioletta Mierzejewska
4.1. Cel i przedmiot badań
4.2. Metoda badawcza
4 3 Próba badawcza
5. Otwarte innowacje produktowe realizowane przez przedsiębiorstwa działające na polskim rynku. Diagnoza zjawiska - Agnieszka Sopińska
5.1.Wprowadzenie
5.2. Skala występowania otwartych innowacji produktowych realizowanych przez przedsiębiorstwa działające w Polsce
5.3. Strona inicjująca proces tworzenia otwartych innowacji produktowych
5.4. Stopień nowości otwartych innowacji produktowych. Innowacje radykalne vs. innowacje przyrostowe
5.5. Zasięg geograficznego oddziaływania nowości otwartych innowacji produktowych
5.6. Podsumowanie
6. Uczestnicy procesu tworzenia innowacji produktowych realizowanych w modelu otwartym na rynku polskim - Agnieszka Sopińska
6.1. Wprowadzenie
6.2. Podmioty zewnętrzne najczęściej uczestniczące w procesie tworzenia otwartych innowacji produktowych
6.3. Poziom zaangażowania poszczególnych uczestników w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych
6.4. Rola społeczności internetowych w tworzeniu otwartych innowacji produktowych
6.5. Podsumowanie
7. Rola zasobów w tworzeniu innowacji produktowych realizowanych w modelu otwartym - Wioletta Mierzejewska
7.1. Wprowadzenie
7.2. Poziom zaangażowania poszczególnych zasobów w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych
7.3. Pochodzenie zasobów zaangażowanych w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych
7.4. Rodzaj zasobów zaangażowanych w otwarte innowacje produktowe o różnej charakterystyce
7.5. Podsumowanie
8. Efekty finansowe wprowadzonych otwartych innowacji produktowych - Agnieszka Sopińska, Wioletta Mierzejewska
8.1. Wprowadzenie
8.2. Wpływ otwartych innowacji produktowych na wyniki finansowe przedsiębiorstw
8.3. Wpływ poszczególnych rodzajów otwartych innowacji produktowych na wyniki finansowe przedsiębiorstw
8.4. Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
Spis tabel
Spis rysunków
Opis
Wstęp
Znaczenie innowacji i innowacyjności jest w dzisiejszych czasach bezdyskusyjne. Uzyskiwanie przewagi konkurencyjnej na poziomie pojedynczych przedsiębiorstw, a także całych gospodarek związane jest z możliwościami kreowania i wdrażania innowacji. Początkowo proces tworzenia innowacji przyjmował postać modelu zamkniętego, realizowanego wewnątrz firmy i jedynie z wykorzystaniem jej wewnętrznych zasobów. Sukces powstałych w tym modelu innowacji był zależny jedynie od wewnętrznej wiedzy specjalistów danego podmiotu. Z czasem proces tworzenia innowacji zaczął przyjmować postać modelu coraz bardziej otwartego, w którym przedsiębiorstwa wykorzystują nie tylko własne pomysły do tworzenia innowacji, lecz także bazują na wiedzy zewnętrznych podmiotów oraz wykorzystują wewnętrzne i zewnętrzne ścieżki wprowadzania innowacji na rynek. Głównych przesłanek otwarcia procesu tworzenia innowacji należy upatrywać m.in. w akceleracji postępu technologicznego, rozwoju technologii IT, intensyfikacji procesów globalizacyjnych, rozwoju nowych form organizacji i kooperacji przedsiębiorstw, skróceniu cyklu życia produktów i technologii, wzroście kosztów działalności badawczo-rozwojowej, rozproszeniu zasobów wiedzy, rosnącej mobilności specjalistów oraz w rozwoju instrumentów ochrony własności intelektualnej.
Zamiarem autorek książki było omówienie zagadnienia tworzenia innowacji w modelu otwartym na płaszczyźnie teoretycznej i empirycznej. Analiza teoretyczna obejmowała uporządkowanie pojęć dotyczących innowacji i ich klasyfikacji, wraz z charakterystyką ewolucji tworzenia innowacji. Szczególny nacisk autorki położyły na przybliżenie istoty modelu otwartych innowacji oraz roli zasobów w procesie ich tworzenia. Dokonany przegląd dotychczas prowadzonych badań zainspirował autorki do zajęcia się tematem otwartych innowacji na rynku polskim. W tym celu przeprowadzone zostały badania empiryczne, w ramach których zidentyfikowano skalę i charakter zjawiska otwartych innowacji produktowych, uwarunkowania zasobowe ich powstania oraz efekty wdrożenia. Badania zostały zrealizowane w 2015 r. przez zespół pracowników Instytutu Zarządzania Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i obejmowały 123 innowacyjne przedsiębiorstwa działające w Polsce.
Przeprowadzone studia literaturowe ukazały wieloznaczność podejść do rozumienia pojęcia innowacji, co skłoniło autorki do zaproponowania własnej definicji pojęcia innowacji. Za innowację uznano wszelką celowo zaprojektowaną, korzystną zmianę w dowolnym obszarze działalności przedsiębiorstwa, która powstała w przedsiębiorstwie lub jego otoczeniu. Z kolei uporządkowanie typologii innowacji pozwoliło na wybór dwóch parametrów podziału jako priorytetowych dla prowadzonych badań empirycznych: obszaru zmian oraz genezy powstania. Posługując się pierwszym parametrem, wyselekcjonowano kategorię "innowacje produktowe". Na podstawie parametru drugiego, biorąc pod uwagę kryterium "źródła" innowacji, wyselekcjonowano kategorię "innowacje otwarte". Łączne zastosowanie obu parametrów pozwoliło zdefiniować przedmiot badań empirycznych jako "otwarte innowacje produktowe". Są to innowacje produktowe realizowane przez przedsiębiorstwo we współpracy z zewnętrznymi podmiotami, czyli w modelu otwartym.
Książka obejmuje osiem rozdziałów, z których pierwsze trzy stanowią teoretyczne omówienie podjętego zagadnienia, a kolejne prezentują wyniki własnych badań empirycznych. W rozdziale pierwszym zaprezentowano etymologię pojęcia innowacji, przybliżono istotę innowacji, dokonano przeglądu istniejących w literaturze przedmiotu klasyfikacji i typologii innowacji, opisano proces tworzenia innowacji oraz zaprezentowano ewolucję modelu tworzenia innowacji ze względu na poziom otwarcia na otoczenie.
W rozdziale drugim przybliżono istotę otwartych innowacji i zasady obowiązujące przy realizacji innowacji w modelu otwartym, opisano rodzaje "otwarcia" procesów innowacyjnych, ukazując korzyści wynikające z przyjęcia określonej postaci otwarcia (odśrodkowej, dośrodkowej czy mieszanej), wskazano na rolę społeczności internetowych w tworzeniu otwartych innowacji oraz dokonano przeglądu kierunków dotychczasowych badań zjawiska otwartych innowacji wraz z ich autorskim pogrupowaniem.
Rozdział trzeci w całości dotyczy kwestii zasobowych uwarunkowań innowacyjności przedsiębiorstw. Rozdział rozpoczyna przegląd definicji i typologii zasobów stosowanych w literaturze przedmiotu. Następnie prezentowana jest rola zasobów w ogólnym funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, w tym ukazanie znaczenia zasobów jako głównej determinanty innowacyjności przedsiębiorstw. Rozdział kończy przegląd dotychczas prowadzonych badań odnoszących się do relacji pomiędzy zasobami a otwartymi innowacjami.
W kolejnych rozdziałach autorki omawiają wyniki własnych badań empirycznych dotyczących otwartych innowacji produktowych realizowanych przez innowacyjne przedsiębiorstwa działające w Polsce. Bezpośrednią prezentację uzyskanych wyników poprzedza rozdział czwarty, zawierający opis założeń metodycznych przeprowadzonych badań. W rozdziale zaprezentowano przedmiot i cel badań, wynikające z nich zadania badawcze, dokonano opisu zastosowanej metody badawczej oraz przedstawiono sposób doboru próby badawczej wraz z jej charakterystyką.
Dalsze rozdziały zawierają wyniki przeprowadzonych badań w układzie poszczególnych zadań badawczych. W rozdziale piątym przedstawiono opis diagnozy zjawiska występowania otwartych innowacji produktowych wśród innowacyjnych przedsiębiorstw działających na rynku polskim. Diagnoza zjawiska tworzenia otwartych innowacji produktowych obejmowała cztery parametry: ocenę skali występowania otwartych innowacji produktowych, identyfikację strony inicjującej proces tworzenia otwartych innowacji produktowych, ocenę stopnia nowości powstałych otwartych innowacji produktowych oraz ocenę zasięgu geograficznego oddziaływania nowości powstałych otwartych innowacji produktowych.
W rozdziale szóstym zamieszczono szczegółowy opis uczestników procesu tworzenia innowacji produktowych realizowanych w modelu otwartym przez innowacyjne przedsiębiorstwa działające na polskim rynku. Opis uczestników procesu tworzenia innowacji produktowych w modelu otwartym zawierał: identyfikację skali uczestnictwa poszczególnych podmiotów zewnętrznych w tworzeniu otwartych innowacji produktowych realizowanych przez przedsiębiorstwa działające na polskim rynku, ocenę poziomu zaangażowania poszczególnych podmiotów w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych realizowanych na rynku polskim oraz określenie roli społeczności internetowych w tworzeniu otwartych innowacji produktowych na rynku polskim.
Z kolei rozdział siódmy zawiera opis roli zasobów w procesie tworzenia innowacji produktowych realizowanych w modelu otwartym przez przedsiębiorstwa działające na rynku polskim. Identyfikacja roli zasobów w procesie tworzenia otwartych innowacji produktowych obejmowała: ocenę poziomu zaangażowania różnych kategorii zasobów w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych, identyfikację źródeł pochodzenia zasobów zaangażowanych w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych oraz określenie struktury zaangażowanych zasobów w zależności od rodzaju tworzonych innowacji produktowych w modelu otwartym.
W ostatnim, ósmym rozdziale zaprezentowano efekty finansowe wprowadzonych innowacji produktowych zrealizowanych w modelu otwartym przez innowacyjne przedsiębiorstwa działające na rynku polskim. Identyfikacja skutków wprowadzonych innowacji produktowych zawierała ocenę kierunku wpływu na wyniki finansowe realizujących je przedsiębiorstw oraz ocenę siły wpływu pozytywnego na wyniki finansowe.
Ostatnią część monografii stanowi zakończenie, w którym zamieszczono końcowe refleksje na temat otwartych innowacji w ujęciu teoretycznym i empirycznym. Przedłożone opracowanie kierujemy do dwóch grup czytelników: naukowców i praktyków zarządzania. Badacze zjawiska otwartych innowacji w Polsce będą mogli zweryfikować swoje obserwacje i wnioski z naszymi wynikami badań. Liczymy, że poniższe opracowanie stanie się inspiracją w określaniu ich dalszych kierunków eksploracji naukowej. Z kolei praktycy przekonają się do szerszego wykorzystania zasobów zewnętrznych podmiotów do tworzenia przez siebie innowacji, czyli do większego otwarcia procesu tworzenia innowacji.
Spis treści
Wstęp
1. Innowacje w przedsiębiorstwie - Agnieszka Sopińska
1.1. Pojęcie i istota innowacji
1.2. Typologia innowacji
1.3. Proces tworzenia innowacji
1.4. Ewolucja modeli procesu innowacyjnego
2. Model otwartych innowacji - Agnieszka Sopińska
2.1. Istota otwartych innowacji
2.2. Rodzaje "otwarcia" procesów innowacyjnych
2.3. Rola społeczności internetowych w tworzeniu otwartych innowacji
2.4. Kierunki badań zjawiska otwartych innowacji
3. Zasoby w innowacjach - Wioletta Mierzejewska
3.1. Definicja i rodzaje zasobów
3.2. Rola zasobów w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa
3.3. Zasoby jako wewnętrzna determinanta innowacyjności
3.4. Zasoby a otwarte innowacje w badaniach empirycznych
4.Podstawy metodyczne prowadzonych badań empirycznych - Agnieszka Sopińska, Wioletta Mierzejewska
4.1. Cel i przedmiot badań
4.2. Metoda badawcza
4 3 Próba badawcza
5. Otwarte innowacje produktowe realizowane przez przedsiębiorstwa działające na polskim rynku. Diagnoza zjawiska - Agnieszka Sopińska
5.1.Wprowadzenie
5.2. Skala występowania otwartych innowacji produktowych realizowanych przez przedsiębiorstwa działające w Polsce
5.3. Strona inicjująca proces tworzenia otwartych innowacji produktowych
5.4. Stopień nowości otwartych innowacji produktowych. Innowacje radykalne vs. innowacje przyrostowe
5.5. Zasięg geograficznego oddziaływania nowości otwartych innowacji produktowych
5.6. Podsumowanie
6. Uczestnicy procesu tworzenia innowacji produktowych realizowanych w modelu otwartym na rynku polskim - Agnieszka Sopińska
6.1. Wprowadzenie
6.2. Podmioty zewnętrzne najczęściej uczestniczące w procesie tworzenia otwartych innowacji produktowych
6.3. Poziom zaangażowania poszczególnych uczestników w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych
6.4. Rola społeczności internetowych w tworzeniu otwartych innowacji produktowych
6.5. Podsumowanie
7. Rola zasobów w tworzeniu innowacji produktowych realizowanych w modelu otwartym - Wioletta Mierzejewska
7.1. Wprowadzenie
7.2. Poziom zaangażowania poszczególnych zasobów w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych
7.3. Pochodzenie zasobów zaangażowanych w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych
7.4. Rodzaj zasobów zaangażowanych w otwarte innowacje produktowe o różnej charakterystyce
7.5. Podsumowanie
8. Efekty finansowe wprowadzonych otwartych innowacji produktowych - Agnieszka Sopińska, Wioletta Mierzejewska
8.1. Wprowadzenie
8.2. Wpływ otwartych innowacji produktowych na wyniki finansowe przedsiębiorstw
8.3. Wpływ poszczególnych rodzajów otwartych innowacji produktowych na wyniki finansowe przedsiębiorstw
8.4. Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
Spis tabel
Spis rysunków
Opinie
Znaczenie innowacji i innowacyjności jest w dzisiejszych czasach bezdyskusyjne. Uzyskiwanie przewagi konkurencyjnej na poziomie pojedynczych przedsiębiorstw, a także całych gospodarek związane jest z możliwościami kreowania i wdrażania innowacji. Początkowo proces tworzenia innowacji przyjmował postać modelu zamkniętego, realizowanego wewnątrz firmy i jedynie z wykorzystaniem jej wewnętrznych zasobów. Sukces powstałych w tym modelu innowacji był zależny jedynie od wewnętrznej wiedzy specjalistów danego podmiotu. Z czasem proces tworzenia innowacji zaczął przyjmować postać modelu coraz bardziej otwartego, w którym przedsiębiorstwa wykorzystują nie tylko własne pomysły do tworzenia innowacji, lecz także bazują na wiedzy zewnętrznych podmiotów oraz wykorzystują wewnętrzne i zewnętrzne ścieżki wprowadzania innowacji na rynek. Głównych przesłanek otwarcia procesu tworzenia innowacji należy upatrywać m.in. w akceleracji postępu technologicznego, rozwoju technologii IT, intensyfikacji procesów globalizacyjnych, rozwoju nowych form organizacji i kooperacji przedsiębiorstw, skróceniu cyklu życia produktów i technologii, wzroście kosztów działalności badawczo-rozwojowej, rozproszeniu zasobów wiedzy, rosnącej mobilności specjalistów oraz w rozwoju instrumentów ochrony własności intelektualnej.
Zamiarem autorek książki było omówienie zagadnienia tworzenia innowacji w modelu otwartym na płaszczyźnie teoretycznej i empirycznej. Analiza teoretyczna obejmowała uporządkowanie pojęć dotyczących innowacji i ich klasyfikacji, wraz z charakterystyką ewolucji tworzenia innowacji. Szczególny nacisk autorki położyły na przybliżenie istoty modelu otwartych innowacji oraz roli zasobów w procesie ich tworzenia. Dokonany przegląd dotychczas prowadzonych badań zainspirował autorki do zajęcia się tematem otwartych innowacji na rynku polskim. W tym celu przeprowadzone zostały badania empiryczne, w ramach których zidentyfikowano skalę i charakter zjawiska otwartych innowacji produktowych, uwarunkowania zasobowe ich powstania oraz efekty wdrożenia. Badania zostały zrealizowane w 2015 r. przez zespół pracowników Instytutu Zarządzania Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i obejmowały 123 innowacyjne przedsiębiorstwa działające w Polsce.
Przeprowadzone studia literaturowe ukazały wieloznaczność podejść do rozumienia pojęcia innowacji, co skłoniło autorki do zaproponowania własnej definicji pojęcia innowacji. Za innowację uznano wszelką celowo zaprojektowaną, korzystną zmianę w dowolnym obszarze działalności przedsiębiorstwa, która powstała w przedsiębiorstwie lub jego otoczeniu. Z kolei uporządkowanie typologii innowacji pozwoliło na wybór dwóch parametrów podziału jako priorytetowych dla prowadzonych badań empirycznych: obszaru zmian oraz genezy powstania. Posługując się pierwszym parametrem, wyselekcjonowano kategorię "innowacje produktowe". Na podstawie parametru drugiego, biorąc pod uwagę kryterium "źródła" innowacji, wyselekcjonowano kategorię "innowacje otwarte". Łączne zastosowanie obu parametrów pozwoliło zdefiniować przedmiot badań empirycznych jako "otwarte innowacje produktowe". Są to innowacje produktowe realizowane przez przedsiębiorstwo we współpracy z zewnętrznymi podmiotami, czyli w modelu otwartym.
Książka obejmuje osiem rozdziałów, z których pierwsze trzy stanowią teoretyczne omówienie podjętego zagadnienia, a kolejne prezentują wyniki własnych badań empirycznych. W rozdziale pierwszym zaprezentowano etymologię pojęcia innowacji, przybliżono istotę innowacji, dokonano przeglądu istniejących w literaturze przedmiotu klasyfikacji i typologii innowacji, opisano proces tworzenia innowacji oraz zaprezentowano ewolucję modelu tworzenia innowacji ze względu na poziom otwarcia na otoczenie.
W rozdziale drugim przybliżono istotę otwartych innowacji i zasady obowiązujące przy realizacji innowacji w modelu otwartym, opisano rodzaje "otwarcia" procesów innowacyjnych, ukazując korzyści wynikające z przyjęcia określonej postaci otwarcia (odśrodkowej, dośrodkowej czy mieszanej), wskazano na rolę społeczności internetowych w tworzeniu otwartych innowacji oraz dokonano przeglądu kierunków dotychczasowych badań zjawiska otwartych innowacji wraz z ich autorskim pogrupowaniem.
Rozdział trzeci w całości dotyczy kwestii zasobowych uwarunkowań innowacyjności przedsiębiorstw. Rozdział rozpoczyna przegląd definicji i typologii zasobów stosowanych w literaturze przedmiotu. Następnie prezentowana jest rola zasobów w ogólnym funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, w tym ukazanie znaczenia zasobów jako głównej determinanty innowacyjności przedsiębiorstw. Rozdział kończy przegląd dotychczas prowadzonych badań odnoszących się do relacji pomiędzy zasobami a otwartymi innowacjami.
W kolejnych rozdziałach autorki omawiają wyniki własnych badań empirycznych dotyczących otwartych innowacji produktowych realizowanych przez innowacyjne przedsiębiorstwa działające w Polsce. Bezpośrednią prezentację uzyskanych wyników poprzedza rozdział czwarty, zawierający opis założeń metodycznych przeprowadzonych badań. W rozdziale zaprezentowano przedmiot i cel badań, wynikające z nich zadania badawcze, dokonano opisu zastosowanej metody badawczej oraz przedstawiono sposób doboru próby badawczej wraz z jej charakterystyką.
Dalsze rozdziały zawierają wyniki przeprowadzonych badań w układzie poszczególnych zadań badawczych. W rozdziale piątym przedstawiono opis diagnozy zjawiska występowania otwartych innowacji produktowych wśród innowacyjnych przedsiębiorstw działających na rynku polskim. Diagnoza zjawiska tworzenia otwartych innowacji produktowych obejmowała cztery parametry: ocenę skali występowania otwartych innowacji produktowych, identyfikację strony inicjującej proces tworzenia otwartych innowacji produktowych, ocenę stopnia nowości powstałych otwartych innowacji produktowych oraz ocenę zasięgu geograficznego oddziaływania nowości powstałych otwartych innowacji produktowych.
W rozdziale szóstym zamieszczono szczegółowy opis uczestników procesu tworzenia innowacji produktowych realizowanych w modelu otwartym przez innowacyjne przedsiębiorstwa działające na polskim rynku. Opis uczestników procesu tworzenia innowacji produktowych w modelu otwartym zawierał: identyfikację skali uczestnictwa poszczególnych podmiotów zewnętrznych w tworzeniu otwartych innowacji produktowych realizowanych przez przedsiębiorstwa działające na polskim rynku, ocenę poziomu zaangażowania poszczególnych podmiotów w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych realizowanych na rynku polskim oraz określenie roli społeczności internetowych w tworzeniu otwartych innowacji produktowych na rynku polskim.
Z kolei rozdział siódmy zawiera opis roli zasobów w procesie tworzenia innowacji produktowych realizowanych w modelu otwartym przez przedsiębiorstwa działające na rynku polskim. Identyfikacja roli zasobów w procesie tworzenia otwartych innowacji produktowych obejmowała: ocenę poziomu zaangażowania różnych kategorii zasobów w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych, identyfikację źródeł pochodzenia zasobów zaangażowanych w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych oraz określenie struktury zaangażowanych zasobów w zależności od rodzaju tworzonych innowacji produktowych w modelu otwartym.
W ostatnim, ósmym rozdziale zaprezentowano efekty finansowe wprowadzonych innowacji produktowych zrealizowanych w modelu otwartym przez innowacyjne przedsiębiorstwa działające na rynku polskim. Identyfikacja skutków wprowadzonych innowacji produktowych zawierała ocenę kierunku wpływu na wyniki finansowe realizujących je przedsiębiorstw oraz ocenę siły wpływu pozytywnego na wyniki finansowe.
Ostatnią część monografii stanowi zakończenie, w którym zamieszczono końcowe refleksje na temat otwartych innowacji w ujęciu teoretycznym i empirycznym. Przedłożone opracowanie kierujemy do dwóch grup czytelników: naukowców i praktyków zarządzania. Badacze zjawiska otwartych innowacji w Polsce będą mogli zweryfikować swoje obserwacje i wnioski z naszymi wynikami badań. Liczymy, że poniższe opracowanie stanie się inspiracją w określaniu ich dalszych kierunków eksploracji naukowej. Z kolei praktycy przekonają się do szerszego wykorzystania zasobów zewnętrznych podmiotów do tworzenia przez siebie innowacji, czyli do większego otwarcia procesu tworzenia innowacji.
Wstęp
1. Innowacje w przedsiębiorstwie - Agnieszka Sopińska
1.1. Pojęcie i istota innowacji
1.2. Typologia innowacji
1.3. Proces tworzenia innowacji
1.4. Ewolucja modeli procesu innowacyjnego
2. Model otwartych innowacji - Agnieszka Sopińska
2.1. Istota otwartych innowacji
2.2. Rodzaje "otwarcia" procesów innowacyjnych
2.3. Rola społeczności internetowych w tworzeniu otwartych innowacji
2.4. Kierunki badań zjawiska otwartych innowacji
3. Zasoby w innowacjach - Wioletta Mierzejewska
3.1. Definicja i rodzaje zasobów
3.2. Rola zasobów w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa
3.3. Zasoby jako wewnętrzna determinanta innowacyjności
3.4. Zasoby a otwarte innowacje w badaniach empirycznych
4.Podstawy metodyczne prowadzonych badań empirycznych - Agnieszka Sopińska, Wioletta Mierzejewska
4.1. Cel i przedmiot badań
4.2. Metoda badawcza
4 3 Próba badawcza
5. Otwarte innowacje produktowe realizowane przez przedsiębiorstwa działające na polskim rynku. Diagnoza zjawiska - Agnieszka Sopińska
5.1.Wprowadzenie
5.2. Skala występowania otwartych innowacji produktowych realizowanych przez przedsiębiorstwa działające w Polsce
5.3. Strona inicjująca proces tworzenia otwartych innowacji produktowych
5.4. Stopień nowości otwartych innowacji produktowych. Innowacje radykalne vs. innowacje przyrostowe
5.5. Zasięg geograficznego oddziaływania nowości otwartych innowacji produktowych
5.6. Podsumowanie
6. Uczestnicy procesu tworzenia innowacji produktowych realizowanych w modelu otwartym na rynku polskim - Agnieszka Sopińska
6.1. Wprowadzenie
6.2. Podmioty zewnętrzne najczęściej uczestniczące w procesie tworzenia otwartych innowacji produktowych
6.3. Poziom zaangażowania poszczególnych uczestników w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych
6.4. Rola społeczności internetowych w tworzeniu otwartych innowacji produktowych
6.5. Podsumowanie
7. Rola zasobów w tworzeniu innowacji produktowych realizowanych w modelu otwartym - Wioletta Mierzejewska
7.1. Wprowadzenie
7.2. Poziom zaangażowania poszczególnych zasobów w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych
7.3. Pochodzenie zasobów zaangażowanych w proces tworzenia otwartych innowacji produktowych
7.4. Rodzaj zasobów zaangażowanych w otwarte innowacje produktowe o różnej charakterystyce
7.5. Podsumowanie
8. Efekty finansowe wprowadzonych otwartych innowacji produktowych - Agnieszka Sopińska, Wioletta Mierzejewska
8.1. Wprowadzenie
8.2. Wpływ otwartych innowacji produktowych na wyniki finansowe przedsiębiorstw
8.3. Wpływ poszczególnych rodzajów otwartych innowacji produktowych na wyniki finansowe przedsiębiorstw
8.4. Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
Spis tabel
Spis rysunków