[[[separator]]]
Zmienność i złożoność otoczenia wymuszają na przedsiębiorstwach zmianę zachowań rynkowych i wchodzenie w bardziej skomplikowane relacje z innymi podmiotami, w tym z obecnymi i potencjalnymi konkurentami. Koopetycję, czyli równoczesną współpracę i konkurencję, uznaje się za jedną z kluczowych strategii działania w turbulentnym otoczeniu. Jej znaczenie wzrasta wraz ze zmieniającymi się warunkami konkurencji na poszczególnych rynkach, pojawianiem się hiperkonkurencji, szybkiego postępu technologicznego i narastającej globalizacji. Obserwacja praktyki pokazuje, że koopetycja występuje z dużą częstotliwością w wielu branżach. Dobrym odniesieniem jest branża motoryzacyjna, w której poszczególne grupy producenckie równocześnie współpracują w zakresie rozwoju nowych technologii i konkurują w obszarze sprzedaży i zajęcia pozycji lidera na globalnym rynku. Toyota i General Motors np. współpracowały w pracach badawczo-rozwojowych nad stworzeniem nowego ekologicznego silnika, a jednocześnie konkurowały w sprzedaży swoich produktów. Przykładów koopetycji można szukać także w innych branżach, choć najbardziej podatne na nią są branże technologiczne, w szczególności te charakteryzujące się hiperkonkurencją w wymiarze globalnym. Zmianom w praktyce funkcjonowania przedsiębiorstw towarzyszy rosnące zainteresowanie naukowców. W ostatnich latach zagadnienie koopetycji jest często podejmowanym problemem badawczym. Obserwujemy gwałtowny rozwój tego obszaru nauk o zarządzaniu, a liczba publikacji poświęconych zagadnieniu koopetycji systematycznie rośnie, co znajduje odzwierciedlenie w przeglądach literatury i analizach bibliometrycznych. Koopetycja badana jest m.in. w powiązaniu z kwestiami rozwoju przedsiębiorstw, uzyskiwania ponadprzeciętnych wyników czy zajmowania korzystnej pozycji konkurencyjnej. Analizowane są także uwarunkowania oraz czynniki sukcesu tej relacji. Badaniu podlegają relacje koopetycji tworzące się między przedsiębiorstwami, sieciami przedsiębiorstw, ale też działami czy spółkami wchodzącymi w skład jednego podmiotu gospodarczego, a nawet między poszczególnymi pracownikami przedsiębiorstwa. Podejmowany w książce problem badawczy dotyczy równoczesnego występowania współpracy i konkurencji między spółkami w grupach kapitałowych. Badania funkcjonowania tych podmiotów dowodzą, że pomimo głównego celu ich tworzenia, jakim jest współdziałanie, spółki także konkurują ze sobą. Rywalizacja bywa efektem niezamierzonym powstającym w trakcie działania grupy kapitałowej, ale czasem jest celowo kształtowana przez podmiot dominujący. Występowanie obok współpracy zjawiska konkurencji między spółkami w grupach kapitałowych jest ważnym naukowo problemem, ponieważ wpływa na ich funkcjonowanie i wyniki. Niestety brakuje badań tego zjawiska w ramach takich struktur jak grupy kapitałowe. Dotychczasowe badania zjawiska koopetycji dotyczyły głównie relacji między podmiotami, które są niezależne od siebie pod względem kapitałowym, i były najczęściej prowadzone na poziomie międzyorganizacyjnym. Badań koopetycji na poziomie wewnątrzorganizacyjnym, a do tego typu należy zaklasyfikować koopetycję w grupach kapitałowych, jest stosunkowo mało. Nieliczne badania dotyczą relacji między działami w przedsiębiorstwie oraz relacji łączących spółki w międzynarodowych grupach przedsiębiorstw, co najbardziej odpowiada podnoszonemu tu problemowi badawczemu. Jednak jest ich bardzo mało i są to głównie badania jakościowe. Celem projektu badawczego, którego główne wyniki przedstawiono w książce, była identyfikacja i charakterystyka zjawiska koopetycji (równoczesnej współpracy i konkurencji) w grupach kapitałowych wraz z określeniem jej determinant i efektów. Zagadnienie koopetycji w grupach kapitałowych było przedmiotem badań realizowanych pod kierownictwem Wioletty Mierzejewskiej w ramach grantu NCN p.t. Koopetycja w grupach kapitałowych – skala, charakter, determinanty i wpływ na efektywność [2017/25/B/HS4/02448]. W ramach projektu badawczego poszukiwano odpowiedzi na następujące pytania badawcze: § Jaka jest intensywność współpracy i konkurencji między spółkami w grupach kapitałowych § Jaka jest charakterystyka koopetycji w grupach kapitałowych i który z rodzajów relacji koopetycji łączących spółki w grupie kapitałowej dominuje? § Jakie są determinanty pojawiania się koopetycji między spółkami w grupie kapitałowej? § Czy koopetycja wpływa pozytywnie, czy negatywnie na wyniki grupy kapitałowej? Realizacja celu badań i odpowiedź na postawione pytania badawcze nastąpiła poprzez przeprowadzenie badań empirycznych na 121 grupach kapitałowych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Zastosowano podejście dedukcyjne, w którym poddano testowaniu hipotezy wyprowadzone z modelu badawczego. Badania empiryczne poprzedzono badaniami literaturowymi. Przegląd literatury oraz wyniki prowadzonych badań empirycznych zawarto w siedmiu rozdziałach. Trzy pierwsze zawierają analizę literatury, a kolejne cztery dotyczą zrealizowanych badań empirycznych. W pierwszym rozdziale skupiono się na charakterystyce grupy kapitałowej jako jednej z trzech podstawowych struktur działalności gospodarczej. Wskazano najczęściej spotykane definicje grupy kapitałowej, odróżniające tę strukturę od innych form koncentracji, oraz główne przyczyny tworzenia tych struktur. Opisane zostały także składowe elementy i powiązania między nimi, które konstytuują grupę kapitałową, a także podstawowe typy grup kapitałowych funkcjonujące w gospodarce. Ostatnią część rozdziału poświęcono wskazaniu znaczenia grup kapitałowych (oraz w szerszym ujęciu grup przedsiębiorstw) zarówno w perspektywie globalnej, jak i krajowej. Drugi rozdział dotyczy zagadnienia koopetycji. Rozpoczyna go ogólny przegląd relacji, jakie występują między przedsiębiorstwami w realiach gospodarczych. Pośród różnych powiązań łączących przedsiębiorstwa na szczególną uwagę zasługuje właśnie relacja koopetycji. W kolejnych częściach rozdziału wskazano na różne rozumienie koopetycji poprzez identyfikację jej istoty oraz cech ją charakteryzujących. Złożoność tej relacji przejawia się również w różnych jej rodzajach i poziomach, na których występuje. W rozdziale wskazano także na przyczyny wchodzenia przez przedsiębiorstwa w relacje z konkurentami. Są to zarówno przyczyny wynikające z uwarunkowań rynkowych i kształtu makrootoczenia, jak i te związane z charakterystyką i sytuacją samego przedsiębiorstwa. Elementem kończącym są rozważania dotyczące efektów koopetycji, czyli korzyści oraz zagrożeń płynących z tej relacji. W określonych warunkach współpraca z konkurentami może bowiem wygenerować ponadprzeciętną wartość dla obu stron, ale jest to też niezwykle trudna i ryzykowna strategia działania, mogąca zakończyć się negatywnie dla zaangażowanych podmiotów. Dwa wcześniejsze rozdziały stanowią podstawę do rozważań zawartych w rozdziale trzecim poświęconym koopetycji w grupach kapitałowych. Koopetycja jest relacją równoczesnej współpracy i konkurencji, dlatego pierwsze części rozdziału zawierają charakterystykę istoty i obszarów współpracy w grupach kapitałowych oraz istoty i obszarów konkurencji w grupach kapitałowych. Stanowi to punkt wyjścia do zdefiniowania koopetycji w grupach kapitałowych oraz wskazania jej podstawowych modeli. Ze względu na brak badań koopetycji w grupach kapitałowych rozważania zostały oparte na badaniach dotyczących współpracy i konkurencji między jednostkami w korporacjach międzynarodowych oraz badaniach koopetycji międzyfunkcjonalnej, które są klasyfikowane jako koopetycja wewnątrzorganizacyjna podobnie jak równoczesne współpraca i konkurencja między spółkami w grupie kapitałowej. Na podstawie przeglądu badań koopetycji wewnątrzorganizacyjnej oraz wcześniejszych analiz koopetycji międzyorganizacyjnej wskazano także główne determinanty zaistnienia obok współpracy rywalizacji w grupie kapitałowej. Omówiono zarówno determinanty wynikające z otoczenia, w którym działa grupa kapitałowa, jak i wynikające z charakterystyki całej grupy, pojedynczej spółki, ale też i menedżerów zarządzających. Ostatnią część rozdziału poświęcono identyfikacji efektów koopetycji w grupach kapitałowych. Wskazano na główne korzyści i zagrożenia. Przy czym odniesiono się zarówno do perspektywy całej grupy kapitałowej i uzyskiwanych na tym poziomie korzyści, jak i perspektywy pojedynczej spółki zaangażowanej w relacje koopetycji. W kolejnych czterech rozdziałach zaprezentowano wyniki badań dotyczących koopetycji wewnątrzorganizacyjnej w grupach kapitałowych. Rozdział czwarty zawiera charakterystykę założeń metodycznych prowadzonych badań w grupach kapitałowych. Przedstawione zostały cele i pytania badawcze stanowiące podstawę do wyprowadzenia modelu badawczego i postawienia hipotez badawczych. Kolejno szczegółowo opisano działania podejmowane na poszczególnych etapach procedury badawczej, a także uzasadniono dobór metod i narzędzi badawczych. Elementem końcowym rozdziału jest charakterystyka próby badawczej ze względu na branżę działania, wielkość zatrudnienia, pochodzenie i typ głównego akcjonariusza, zasięg geograficzny działania oraz złożoność struktury grupy kapitałowej. Rozdział piąty zawiera analizę skali i charakterystyki koopetycji w grupach kapitałowych. Początkowo scharakteryzowano osobno parametry współpracy i konkurencji w grupach kapitałowych. W ramach współpracy przedstawiono poziom jej intensywności, kierunki, obszary, charakter (formalny/nieformalny) oraz inicjatora. Oprócz zwykłej analizy częstości w stosunku do całej próby badawczej zróżnicowano odpowiedzi ze względu na wielkość i złożoność grupy, typ głównego akcjonariusza oraz podstawową branżę działania. Pozwoliło to na pogłębioną analizę współpracy w różnych grupach kapitałowych. Podobny zabieg został wykonany przy analizie konkurencji, w ramach której przeanalizowano intensywność, źródła, kierunek, obszary i zakres. Zderzenie parametrów charakteryzujących współpracę i konkurencję w grupach kapitałowych stanowiło podstawę do wyprowadzenia rodzajów koopetycji wewnątrzorganizacyjnej w grupach kapitałowych. Skala koopetycji w grupach kapitałowych przejawiała się w częstości pojawiania się poszczególnych rodzajów koopetycji, w tym tych wyróżnionych ze względu na intensywność, kierunek oraz liczbę obszarów w łańcuchu wartości obejmujących równoczesną współpracę i konkurencję. Przedstawione w rozdziale wyniki dają wyobrażenie co do intensywności i charakterystyki koopetycji w grupach kapitałowych. Pozwalają odpowiedzieć na pytanie o częstość pojawiania się konkurencji obok współpracy spółek, ale też na pytanie o dominujący rodzaj koopetycji w badanych grupach kapitałowych. W rozdziale szóstym skupiono się na omówieniu wyników badań dotyczących głównych determinant koopetycji w grupach kapitałowych. Wskazane determinanty podzielone zostały na te wynikające z otoczenia, w którym działa grupa kapitałowa, oraz związane z charakterystyką samej grupy. Omówiono rozkłady odpowiedzi na pytanie o znaczenie poszczególnych determinant dla intensywności koopetycji w grupach kapitałowych, aby na końcu przedstawić wyniki analizy czynnikowej jednoznacznie pokazującej wagę określonych determinant dla intensywności koopetycji wewnątrzorganizacyjnej. Ostatni rozdział to omówienie wyników badań dotyczących efektów koopetycji wewnątrzorganizacyjnej. Skupiono się na rozpoznaniu sytuacji finansowej badanych podmiotów, rozumianej jako generowane wyniki ekonomiczne. Dodatkowo rozpoznano wpływ koopetycji na pozycję rynkową zajmowaną przez grupę kapitałową. Analizy związku koopetycji wewnątrzorganizacyjnej z wynikami ekonomicznymi i rynkowymi działania grupy kapitałowej poprzedzono omówieniem pozytywnych i negatywnych efektów koopetycji wskazywanych przez respondentów. Kolejno poprzez wdrożenie analiz statystycznych i ekonometrycznych szukano związku między różnymi rodzajami koopetycji a wynikami ekonomicznymi i rynkowymi całej grupy. Podsumowanie prowadzonych rozważań oraz uzyskanych wyników empirycznych zawarto w zakończeniu książki. Wskazano tam główne wnioski, które płyną z badań, zweryfikowano postawione hipotezy badawcze, ale też zwrócono uwagę na ograniczenia i kierunki dalszych badań. Zakończenie spina całość książki, a jednocześnie jest swego rodzaju furtką prowadzącą do nowych projektów badawczych. Problematyka poruszana w książce ukazuje skomplikowaną naturę relacji łączących spółki w grupie kapitałowej. Jak się okazuje, nie są to tylko relacje współpracy, ale również relacje konkurencji. Zrealizowane badania przyczyniły się do zmniejszenia pojawiającej się luki badawczej dotyczącej rozpoznania równoczesnej współpracy i konkurencji między spółkami w grupie kapitałowej. Jednak złożoność i równocześnie aktualność tematyki koopetycji wewnątrzorganizacyjnej skłania do podejmowania kolejnych badań tego zagadnienia. Mam nadzieję, że książka ta, pokazująca holistycznie zjawisko koopetycji w grupach kapitałowych, będzie przydatną pozycją zarówno dla środowiska naukowego, jak i menedżerów zarządzających tymi podmiotami. Liczę również na to, że przedstawione badania będą stanowiły inspirację do pogłębiania zarówno tematyki funkcjonowania grup kapitałowych, czy w szerszym ujęciu grup przedsiębiorstw, jak i tematyki koopetycji, ze szczególnym uwzględnieniem koopetycji wewnątrzorganizacyjnej.
Wioletta Mierzejewska
[[[separator]]]
Wstęp
ROZDZIAŁ 1
Grupy kapitałowe - pojęcie, rodzaje i znaczenie
1.1. Pojęcie grupy kapitałowej
1.2. Przyczyny tworzenia grup kapitałowych
1.3. Podmioty i powiązania w grupach kapitałowych
1.4. Rodzaje grup kapitałowych
1.5. Znaczenie grup kapitałowych w gospodarce
ROZDZIAŁ 2
Koopetycja w literaturze przedmiotu
2.1. Rodzaje relacji między przedsiębiorstwami
2.2. Pojęcie i cechy koopetycji
2.3. Rodzaje i modele koopetycji
2.4. Poziomy występowania relacji koopetycyjnych
2.5. Determinanty relacji koopetycyjnych
2.6. Korzyści i zagrożenia koopetycji
ROZDZIAŁ 3
Koopetycja w grupach kapitałowych
3.1. Istota i obszary współpracy w grupach kapitałowych
3.2. Istota i obszary konkurencji w grupach kapitałowych
3.3. Kierunki współpracy i konkurencji w grupach kapitałowych
3.4. Istota i modele koopetycji w grupach kapitałowych
3.5. Determinanty koopetycji w grupach kapitałowych
3.6. Efekty koopetycji w grupach kapitałowych
ROZDZIAŁ 4
Założenia metodyczne empirycznych badań koopetycji w grupach kapitałowych
4.1. Cel i zakres badań
4.2. Procedura badawcza
4.3. Metoda i narzędzia badawcze
4.4. Charakterystyka próby badawczej
ROZDZIAŁ 5
Charakterystyka koopetycji w badanych grupach kapitałowych
5.1. Współpraca między spółkami w grupach kapitałowych
5.2. Konkurencja między spółkami w grupach kapitałowych
5.3. Rodzaje koopetycji w grupach kapitałowych
ROZDZIAŁ 6
Determinanty koopetycji w badanych grupach kapitałowych
6.1. Zewnętrzne determinanty koopetycji w grupach kapitałowych
6.2. Wewnętrzne determinanty koopetycji w grupach kapitałowych
6.3. Łączna analiza determinant koopetycji w grupach kapitałowych
ROZDZIAŁ 7
Efekty koopetycji w badanych grupach kapitałowych
7.1. Pozytywne efekty koopetycji w grupach kapitałowych
7.2. Negatywne efekty koopetycji w grupach kapitałowych
7.3. Rodzaje koopetycji a wyniki działania grupy kapitałowej
7.4. Analiza ekonometryczna wpływu koopetycji na wyniki grup kapitałowych
Zakończenie
Aneks
Bibliografia
Spis rysunków
Spis tabel
Opis
Wstęp
Zmienność i złożoność otoczenia wymuszają na przedsiębiorstwach zmianę zachowań rynkowych i wchodzenie w bardziej skomplikowane relacje z innymi podmiotami, w tym z obecnymi i potencjalnymi konkurentami. Koopetycję, czyli równoczesną współpracę i konkurencję, uznaje się za jedną z kluczowych strategii działania w turbulentnym otoczeniu. Jej znaczenie wzrasta wraz ze zmieniającymi się warunkami konkurencji na poszczególnych rynkach, pojawianiem się hiperkonkurencji, szybkiego postępu technologicznego i narastającej globalizacji. Obserwacja praktyki pokazuje, że koopetycja występuje z dużą częstotliwością w wielu branżach. Dobrym odniesieniem jest branża motoryzacyjna, w której poszczególne grupy producenckie równocześnie współpracują w zakresie rozwoju nowych technologii i konkurują w obszarze sprzedaży i zajęcia pozycji lidera na globalnym rynku. Toyota i General Motors np. współpracowały w pracach badawczo-rozwojowych nad stworzeniem nowego ekologicznego silnika, a jednocześnie konkurowały w sprzedaży swoich produktów. Przykładów koopetycji można szukać także w innych branżach, choć najbardziej podatne na nią są branże technologiczne, w szczególności te charakteryzujące się hiperkonkurencją w wymiarze globalnym. Zmianom w praktyce funkcjonowania przedsiębiorstw towarzyszy rosnące zainteresowanie naukowców. W ostatnich latach zagadnienie koopetycji jest często podejmowanym problemem badawczym. Obserwujemy gwałtowny rozwój tego obszaru nauk o zarządzaniu, a liczba publikacji poświęconych zagadnieniu koopetycji systematycznie rośnie, co znajduje odzwierciedlenie w przeglądach literatury i analizach bibliometrycznych. Koopetycja badana jest m.in. w powiązaniu z kwestiami rozwoju przedsiębiorstw, uzyskiwania ponadprzeciętnych wyników czy zajmowania korzystnej pozycji konkurencyjnej. Analizowane są także uwarunkowania oraz czynniki sukcesu tej relacji. Badaniu podlegają relacje koopetycji tworzące się między przedsiębiorstwami, sieciami przedsiębiorstw, ale też działami czy spółkami wchodzącymi w skład jednego podmiotu gospodarczego, a nawet między poszczególnymi pracownikami przedsiębiorstwa. Podejmowany w książce problem badawczy dotyczy równoczesnego występowania współpracy i konkurencji między spółkami w grupach kapitałowych. Badania funkcjonowania tych podmiotów dowodzą, że pomimo głównego celu ich tworzenia, jakim jest współdziałanie, spółki także konkurują ze sobą. Rywalizacja bywa efektem niezamierzonym powstającym w trakcie działania grupy kapitałowej, ale czasem jest celowo kształtowana przez podmiot dominujący. Występowanie obok współpracy zjawiska konkurencji między spółkami w grupach kapitałowych jest ważnym naukowo problemem, ponieważ wpływa na ich funkcjonowanie i wyniki. Niestety brakuje badań tego zjawiska w ramach takich struktur jak grupy kapitałowe. Dotychczasowe badania zjawiska koopetycji dotyczyły głównie relacji między podmiotami, które są niezależne od siebie pod względem kapitałowym, i były najczęściej prowadzone na poziomie międzyorganizacyjnym. Badań koopetycji na poziomie wewnątrzorganizacyjnym, a do tego typu należy zaklasyfikować koopetycję w grupach kapitałowych, jest stosunkowo mało. Nieliczne badania dotyczą relacji między działami w przedsiębiorstwie oraz relacji łączących spółki w międzynarodowych grupach przedsiębiorstw, co najbardziej odpowiada podnoszonemu tu problemowi badawczemu. Jednak jest ich bardzo mało i są to głównie badania jakościowe. Celem projektu badawczego, którego główne wyniki przedstawiono w książce, była identyfikacja i charakterystyka zjawiska koopetycji (równoczesnej współpracy i konkurencji) w grupach kapitałowych wraz z określeniem jej determinant i efektów. Zagadnienie koopetycji w grupach kapitałowych było przedmiotem badań realizowanych pod kierownictwem Wioletty Mierzejewskiej w ramach grantu NCN p.t. Koopetycja w grupach kapitałowych – skala, charakter, determinanty i wpływ na efektywność [2017/25/B/HS4/02448]. W ramach projektu badawczego poszukiwano odpowiedzi na następujące pytania badawcze: § Jaka jest intensywność współpracy i konkurencji między spółkami w grupach kapitałowych § Jaka jest charakterystyka koopetycji w grupach kapitałowych i który z rodzajów relacji koopetycji łączących spółki w grupie kapitałowej dominuje? § Jakie są determinanty pojawiania się koopetycji między spółkami w grupie kapitałowej? § Czy koopetycja wpływa pozytywnie, czy negatywnie na wyniki grupy kapitałowej? Realizacja celu badań i odpowiedź na postawione pytania badawcze nastąpiła poprzez przeprowadzenie badań empirycznych na 121 grupach kapitałowych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Zastosowano podejście dedukcyjne, w którym poddano testowaniu hipotezy wyprowadzone z modelu badawczego. Badania empiryczne poprzedzono badaniami literaturowymi. Przegląd literatury oraz wyniki prowadzonych badań empirycznych zawarto w siedmiu rozdziałach. Trzy pierwsze zawierają analizę literatury, a kolejne cztery dotyczą zrealizowanych badań empirycznych. W pierwszym rozdziale skupiono się na charakterystyce grupy kapitałowej jako jednej z trzech podstawowych struktur działalności gospodarczej. Wskazano najczęściej spotykane definicje grupy kapitałowej, odróżniające tę strukturę od innych form koncentracji, oraz główne przyczyny tworzenia tych struktur. Opisane zostały także składowe elementy i powiązania między nimi, które konstytuują grupę kapitałową, a także podstawowe typy grup kapitałowych funkcjonujące w gospodarce. Ostatnią część rozdziału poświęcono wskazaniu znaczenia grup kapitałowych (oraz w szerszym ujęciu grup przedsiębiorstw) zarówno w perspektywie globalnej, jak i krajowej. Drugi rozdział dotyczy zagadnienia koopetycji. Rozpoczyna go ogólny przegląd relacji, jakie występują między przedsiębiorstwami w realiach gospodarczych. Pośród różnych powiązań łączących przedsiębiorstwa na szczególną uwagę zasługuje właśnie relacja koopetycji. W kolejnych częściach rozdziału wskazano na różne rozumienie koopetycji poprzez identyfikację jej istoty oraz cech ją charakteryzujących. Złożoność tej relacji przejawia się również w różnych jej rodzajach i poziomach, na których występuje. W rozdziale wskazano także na przyczyny wchodzenia przez przedsiębiorstwa w relacje z konkurentami. Są to zarówno przyczyny wynikające z uwarunkowań rynkowych i kształtu makrootoczenia, jak i te związane z charakterystyką i sytuacją samego przedsiębiorstwa. Elementem kończącym są rozważania dotyczące efektów koopetycji, czyli korzyści oraz zagrożeń płynących z tej relacji. W określonych warunkach współpraca z konkurentami może bowiem wygenerować ponadprzeciętną wartość dla obu stron, ale jest to też niezwykle trudna i ryzykowna strategia działania, mogąca zakończyć się negatywnie dla zaangażowanych podmiotów. Dwa wcześniejsze rozdziały stanowią podstawę do rozważań zawartych w rozdziale trzecim poświęconym koopetycji w grupach kapitałowych. Koopetycja jest relacją równoczesnej współpracy i konkurencji, dlatego pierwsze części rozdziału zawierają charakterystykę istoty i obszarów współpracy w grupach kapitałowych oraz istoty i obszarów konkurencji w grupach kapitałowych. Stanowi to punkt wyjścia do zdefiniowania koopetycji w grupach kapitałowych oraz wskazania jej podstawowych modeli. Ze względu na brak badań koopetycji w grupach kapitałowych rozważania zostały oparte na badaniach dotyczących współpracy i konkurencji między jednostkami w korporacjach międzynarodowych oraz badaniach koopetycji międzyfunkcjonalnej, które są klasyfikowane jako koopetycja wewnątrzorganizacyjna podobnie jak równoczesne współpraca i konkurencja między spółkami w grupie kapitałowej. Na podstawie przeglądu badań koopetycji wewnątrzorganizacyjnej oraz wcześniejszych analiz koopetycji międzyorganizacyjnej wskazano także główne determinanty zaistnienia obok współpracy rywalizacji w grupie kapitałowej. Omówiono zarówno determinanty wynikające z otoczenia, w którym działa grupa kapitałowa, jak i wynikające z charakterystyki całej grupy, pojedynczej spółki, ale też i menedżerów zarządzających. Ostatnią część rozdziału poświęcono identyfikacji efektów koopetycji w grupach kapitałowych. Wskazano na główne korzyści i zagrożenia. Przy czym odniesiono się zarówno do perspektywy całej grupy kapitałowej i uzyskiwanych na tym poziomie korzyści, jak i perspektywy pojedynczej spółki zaangażowanej w relacje koopetycji. W kolejnych czterech rozdziałach zaprezentowano wyniki badań dotyczących koopetycji wewnątrzorganizacyjnej w grupach kapitałowych. Rozdział czwarty zawiera charakterystykę założeń metodycznych prowadzonych badań w grupach kapitałowych. Przedstawione zostały cele i pytania badawcze stanowiące podstawę do wyprowadzenia modelu badawczego i postawienia hipotez badawczych. Kolejno szczegółowo opisano działania podejmowane na poszczególnych etapach procedury badawczej, a także uzasadniono dobór metod i narzędzi badawczych. Elementem końcowym rozdziału jest charakterystyka próby badawczej ze względu na branżę działania, wielkość zatrudnienia, pochodzenie i typ głównego akcjonariusza, zasięg geograficzny działania oraz złożoność struktury grupy kapitałowej. Rozdział piąty zawiera analizę skali i charakterystyki koopetycji w grupach kapitałowych. Początkowo scharakteryzowano osobno parametry współpracy i konkurencji w grupach kapitałowych. W ramach współpracy przedstawiono poziom jej intensywności, kierunki, obszary, charakter (formalny/nieformalny) oraz inicjatora. Oprócz zwykłej analizy częstości w stosunku do całej próby badawczej zróżnicowano odpowiedzi ze względu na wielkość i złożoność grupy, typ głównego akcjonariusza oraz podstawową branżę działania. Pozwoliło to na pogłębioną analizę współpracy w różnych grupach kapitałowych. Podobny zabieg został wykonany przy analizie konkurencji, w ramach której przeanalizowano intensywność, źródła, kierunek, obszary i zakres. Zderzenie parametrów charakteryzujących współpracę i konkurencję w grupach kapitałowych stanowiło podstawę do wyprowadzenia rodzajów koopetycji wewnątrzorganizacyjnej w grupach kapitałowych. Skala koopetycji w grupach kapitałowych przejawiała się w częstości pojawiania się poszczególnych rodzajów koopetycji, w tym tych wyróżnionych ze względu na intensywność, kierunek oraz liczbę obszarów w łańcuchu wartości obejmujących równoczesną współpracę i konkurencję. Przedstawione w rozdziale wyniki dają wyobrażenie co do intensywności i charakterystyki koopetycji w grupach kapitałowych. Pozwalają odpowiedzieć na pytanie o częstość pojawiania się konkurencji obok współpracy spółek, ale też na pytanie o dominujący rodzaj koopetycji w badanych grupach kapitałowych. W rozdziale szóstym skupiono się na omówieniu wyników badań dotyczących głównych determinant koopetycji w grupach kapitałowych. Wskazane determinanty podzielone zostały na te wynikające z otoczenia, w którym działa grupa kapitałowa, oraz związane z charakterystyką samej grupy. Omówiono rozkłady odpowiedzi na pytanie o znaczenie poszczególnych determinant dla intensywności koopetycji w grupach kapitałowych, aby na końcu przedstawić wyniki analizy czynnikowej jednoznacznie pokazującej wagę określonych determinant dla intensywności koopetycji wewnątrzorganizacyjnej. Ostatni rozdział to omówienie wyników badań dotyczących efektów koopetycji wewnątrzorganizacyjnej. Skupiono się na rozpoznaniu sytuacji finansowej badanych podmiotów, rozumianej jako generowane wyniki ekonomiczne. Dodatkowo rozpoznano wpływ koopetycji na pozycję rynkową zajmowaną przez grupę kapitałową. Analizy związku koopetycji wewnątrzorganizacyjnej z wynikami ekonomicznymi i rynkowymi działania grupy kapitałowej poprzedzono omówieniem pozytywnych i negatywnych efektów koopetycji wskazywanych przez respondentów. Kolejno poprzez wdrożenie analiz statystycznych i ekonometrycznych szukano związku między różnymi rodzajami koopetycji a wynikami ekonomicznymi i rynkowymi całej grupy. Podsumowanie prowadzonych rozważań oraz uzyskanych wyników empirycznych zawarto w zakończeniu książki. Wskazano tam główne wnioski, które płyną z badań, zweryfikowano postawione hipotezy badawcze, ale też zwrócono uwagę na ograniczenia i kierunki dalszych badań. Zakończenie spina całość książki, a jednocześnie jest swego rodzaju furtką prowadzącą do nowych projektów badawczych. Problematyka poruszana w książce ukazuje skomplikowaną naturę relacji łączących spółki w grupie kapitałowej. Jak się okazuje, nie są to tylko relacje współpracy, ale również relacje konkurencji. Zrealizowane badania przyczyniły się do zmniejszenia pojawiającej się luki badawczej dotyczącej rozpoznania równoczesnej współpracy i konkurencji między spółkami w grupie kapitałowej. Jednak złożoność i równocześnie aktualność tematyki koopetycji wewnątrzorganizacyjnej skłania do podejmowania kolejnych badań tego zagadnienia. Mam nadzieję, że książka ta, pokazująca holistycznie zjawisko koopetycji w grupach kapitałowych, będzie przydatną pozycją zarówno dla środowiska naukowego, jak i menedżerów zarządzających tymi podmiotami. Liczę również na to, że przedstawione badania będą stanowiły inspirację do pogłębiania zarówno tematyki funkcjonowania grup kapitałowych, czy w szerszym ujęciu grup przedsiębiorstw, jak i tematyki koopetycji, ze szczególnym uwzględnieniem koopetycji wewnątrzorganizacyjnej.
Wioletta Mierzejewska
Spis treści
Wstęp
ROZDZIAŁ 1
Grupy kapitałowe - pojęcie, rodzaje i znaczenie
1.1. Pojęcie grupy kapitałowej
1.2. Przyczyny tworzenia grup kapitałowych
1.3. Podmioty i powiązania w grupach kapitałowych
1.4. Rodzaje grup kapitałowych
1.5. Znaczenie grup kapitałowych w gospodarce
ROZDZIAŁ 2
Koopetycja w literaturze przedmiotu
2.1. Rodzaje relacji między przedsiębiorstwami
2.2. Pojęcie i cechy koopetycji
2.3. Rodzaje i modele koopetycji
2.4. Poziomy występowania relacji koopetycyjnych
2.5. Determinanty relacji koopetycyjnych
2.6. Korzyści i zagrożenia koopetycji
ROZDZIAŁ 3
Koopetycja w grupach kapitałowych
3.1. Istota i obszary współpracy w grupach kapitałowych
3.2. Istota i obszary konkurencji w grupach kapitałowych
3.3. Kierunki współpracy i konkurencji w grupach kapitałowych
3.4. Istota i modele koopetycji w grupach kapitałowych
3.5. Determinanty koopetycji w grupach kapitałowych
3.6. Efekty koopetycji w grupach kapitałowych
ROZDZIAŁ 4
Założenia metodyczne empirycznych badań koopetycji w grupach kapitałowych
4.1. Cel i zakres badań
4.2. Procedura badawcza
4.3. Metoda i narzędzia badawcze
4.4. Charakterystyka próby badawczej
ROZDZIAŁ 5
Charakterystyka koopetycji w badanych grupach kapitałowych
5.1. Współpraca między spółkami w grupach kapitałowych
5.2. Konkurencja między spółkami w grupach kapitałowych
5.3. Rodzaje koopetycji w grupach kapitałowych
ROZDZIAŁ 6
Determinanty koopetycji w badanych grupach kapitałowych
6.1. Zewnętrzne determinanty koopetycji w grupach kapitałowych
6.2. Wewnętrzne determinanty koopetycji w grupach kapitałowych
6.3. Łączna analiza determinant koopetycji w grupach kapitałowych
ROZDZIAŁ 7
Efekty koopetycji w badanych grupach kapitałowych
7.1. Pozytywne efekty koopetycji w grupach kapitałowych
7.2. Negatywne efekty koopetycji w grupach kapitałowych
7.3. Rodzaje koopetycji a wyniki działania grupy kapitałowej
7.4. Analiza ekonometryczna wpływu koopetycji na wyniki grup kapitałowych
Zakończenie
Aneks
Bibliografia
Spis rysunków
Spis tabel
Opinie
Zmienność i złożoność otoczenia wymuszają na przedsiębiorstwach zmianę zachowań rynkowych i wchodzenie w bardziej skomplikowane relacje z innymi podmiotami, w tym z obecnymi i potencjalnymi konkurentami. Koopetycję, czyli równoczesną współpracę i konkurencję, uznaje się za jedną z kluczowych strategii działania w turbulentnym otoczeniu. Jej znaczenie wzrasta wraz ze zmieniającymi się warunkami konkurencji na poszczególnych rynkach, pojawianiem się hiperkonkurencji, szybkiego postępu technologicznego i narastającej globalizacji. Obserwacja praktyki pokazuje, że koopetycja występuje z dużą częstotliwością w wielu branżach. Dobrym odniesieniem jest branża motoryzacyjna, w której poszczególne grupy producenckie równocześnie współpracują w zakresie rozwoju nowych technologii i konkurują w obszarze sprzedaży i zajęcia pozycji lidera na globalnym rynku. Toyota i General Motors np. współpracowały w pracach badawczo-rozwojowych nad stworzeniem nowego ekologicznego silnika, a jednocześnie konkurowały w sprzedaży swoich produktów. Przykładów koopetycji można szukać także w innych branżach, choć najbardziej podatne na nią są branże technologiczne, w szczególności te charakteryzujące się hiperkonkurencją w wymiarze globalnym. Zmianom w praktyce funkcjonowania przedsiębiorstw towarzyszy rosnące zainteresowanie naukowców. W ostatnich latach zagadnienie koopetycji jest często podejmowanym problemem badawczym. Obserwujemy gwałtowny rozwój tego obszaru nauk o zarządzaniu, a liczba publikacji poświęconych zagadnieniu koopetycji systematycznie rośnie, co znajduje odzwierciedlenie w przeglądach literatury i analizach bibliometrycznych. Koopetycja badana jest m.in. w powiązaniu z kwestiami rozwoju przedsiębiorstw, uzyskiwania ponadprzeciętnych wyników czy zajmowania korzystnej pozycji konkurencyjnej. Analizowane są także uwarunkowania oraz czynniki sukcesu tej relacji. Badaniu podlegają relacje koopetycji tworzące się między przedsiębiorstwami, sieciami przedsiębiorstw, ale też działami czy spółkami wchodzącymi w skład jednego podmiotu gospodarczego, a nawet między poszczególnymi pracownikami przedsiębiorstwa. Podejmowany w książce problem badawczy dotyczy równoczesnego występowania współpracy i konkurencji między spółkami w grupach kapitałowych. Badania funkcjonowania tych podmiotów dowodzą, że pomimo głównego celu ich tworzenia, jakim jest współdziałanie, spółki także konkurują ze sobą. Rywalizacja bywa efektem niezamierzonym powstającym w trakcie działania grupy kapitałowej, ale czasem jest celowo kształtowana przez podmiot dominujący. Występowanie obok współpracy zjawiska konkurencji między spółkami w grupach kapitałowych jest ważnym naukowo problemem, ponieważ wpływa na ich funkcjonowanie i wyniki. Niestety brakuje badań tego zjawiska w ramach takich struktur jak grupy kapitałowe. Dotychczasowe badania zjawiska koopetycji dotyczyły głównie relacji między podmiotami, które są niezależne od siebie pod względem kapitałowym, i były najczęściej prowadzone na poziomie międzyorganizacyjnym. Badań koopetycji na poziomie wewnątrzorganizacyjnym, a do tego typu należy zaklasyfikować koopetycję w grupach kapitałowych, jest stosunkowo mało. Nieliczne badania dotyczą relacji między działami w przedsiębiorstwie oraz relacji łączących spółki w międzynarodowych grupach przedsiębiorstw, co najbardziej odpowiada podnoszonemu tu problemowi badawczemu. Jednak jest ich bardzo mało i są to głównie badania jakościowe. Celem projektu badawczego, którego główne wyniki przedstawiono w książce, była identyfikacja i charakterystyka zjawiska koopetycji (równoczesnej współpracy i konkurencji) w grupach kapitałowych wraz z określeniem jej determinant i efektów. Zagadnienie koopetycji w grupach kapitałowych było przedmiotem badań realizowanych pod kierownictwem Wioletty Mierzejewskiej w ramach grantu NCN p.t. Koopetycja w grupach kapitałowych – skala, charakter, determinanty i wpływ na efektywność [2017/25/B/HS4/02448]. W ramach projektu badawczego poszukiwano odpowiedzi na następujące pytania badawcze: § Jaka jest intensywność współpracy i konkurencji między spółkami w grupach kapitałowych § Jaka jest charakterystyka koopetycji w grupach kapitałowych i który z rodzajów relacji koopetycji łączących spółki w grupie kapitałowej dominuje? § Jakie są determinanty pojawiania się koopetycji między spółkami w grupie kapitałowej? § Czy koopetycja wpływa pozytywnie, czy negatywnie na wyniki grupy kapitałowej? Realizacja celu badań i odpowiedź na postawione pytania badawcze nastąpiła poprzez przeprowadzenie badań empirycznych na 121 grupach kapitałowych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Zastosowano podejście dedukcyjne, w którym poddano testowaniu hipotezy wyprowadzone z modelu badawczego. Badania empiryczne poprzedzono badaniami literaturowymi. Przegląd literatury oraz wyniki prowadzonych badań empirycznych zawarto w siedmiu rozdziałach. Trzy pierwsze zawierają analizę literatury, a kolejne cztery dotyczą zrealizowanych badań empirycznych. W pierwszym rozdziale skupiono się na charakterystyce grupy kapitałowej jako jednej z trzech podstawowych struktur działalności gospodarczej. Wskazano najczęściej spotykane definicje grupy kapitałowej, odróżniające tę strukturę od innych form koncentracji, oraz główne przyczyny tworzenia tych struktur. Opisane zostały także składowe elementy i powiązania między nimi, które konstytuują grupę kapitałową, a także podstawowe typy grup kapitałowych funkcjonujące w gospodarce. Ostatnią część rozdziału poświęcono wskazaniu znaczenia grup kapitałowych (oraz w szerszym ujęciu grup przedsiębiorstw) zarówno w perspektywie globalnej, jak i krajowej. Drugi rozdział dotyczy zagadnienia koopetycji. Rozpoczyna go ogólny przegląd relacji, jakie występują między przedsiębiorstwami w realiach gospodarczych. Pośród różnych powiązań łączących przedsiębiorstwa na szczególną uwagę zasługuje właśnie relacja koopetycji. W kolejnych częściach rozdziału wskazano na różne rozumienie koopetycji poprzez identyfikację jej istoty oraz cech ją charakteryzujących. Złożoność tej relacji przejawia się również w różnych jej rodzajach i poziomach, na których występuje. W rozdziale wskazano także na przyczyny wchodzenia przez przedsiębiorstwa w relacje z konkurentami. Są to zarówno przyczyny wynikające z uwarunkowań rynkowych i kształtu makrootoczenia, jak i te związane z charakterystyką i sytuacją samego przedsiębiorstwa. Elementem kończącym są rozważania dotyczące efektów koopetycji, czyli korzyści oraz zagrożeń płynących z tej relacji. W określonych warunkach współpraca z konkurentami może bowiem wygenerować ponadprzeciętną wartość dla obu stron, ale jest to też niezwykle trudna i ryzykowna strategia działania, mogąca zakończyć się negatywnie dla zaangażowanych podmiotów. Dwa wcześniejsze rozdziały stanowią podstawę do rozważań zawartych w rozdziale trzecim poświęconym koopetycji w grupach kapitałowych. Koopetycja jest relacją równoczesnej współpracy i konkurencji, dlatego pierwsze części rozdziału zawierają charakterystykę istoty i obszarów współpracy w grupach kapitałowych oraz istoty i obszarów konkurencji w grupach kapitałowych. Stanowi to punkt wyjścia do zdefiniowania koopetycji w grupach kapitałowych oraz wskazania jej podstawowych modeli. Ze względu na brak badań koopetycji w grupach kapitałowych rozważania zostały oparte na badaniach dotyczących współpracy i konkurencji między jednostkami w korporacjach międzynarodowych oraz badaniach koopetycji międzyfunkcjonalnej, które są klasyfikowane jako koopetycja wewnątrzorganizacyjna podobnie jak równoczesne współpraca i konkurencja między spółkami w grupie kapitałowej. Na podstawie przeglądu badań koopetycji wewnątrzorganizacyjnej oraz wcześniejszych analiz koopetycji międzyorganizacyjnej wskazano także główne determinanty zaistnienia obok współpracy rywalizacji w grupie kapitałowej. Omówiono zarówno determinanty wynikające z otoczenia, w którym działa grupa kapitałowa, jak i wynikające z charakterystyki całej grupy, pojedynczej spółki, ale też i menedżerów zarządzających. Ostatnią część rozdziału poświęcono identyfikacji efektów koopetycji w grupach kapitałowych. Wskazano na główne korzyści i zagrożenia. Przy czym odniesiono się zarówno do perspektywy całej grupy kapitałowej i uzyskiwanych na tym poziomie korzyści, jak i perspektywy pojedynczej spółki zaangażowanej w relacje koopetycji. W kolejnych czterech rozdziałach zaprezentowano wyniki badań dotyczących koopetycji wewnątrzorganizacyjnej w grupach kapitałowych. Rozdział czwarty zawiera charakterystykę założeń metodycznych prowadzonych badań w grupach kapitałowych. Przedstawione zostały cele i pytania badawcze stanowiące podstawę do wyprowadzenia modelu badawczego i postawienia hipotez badawczych. Kolejno szczegółowo opisano działania podejmowane na poszczególnych etapach procedury badawczej, a także uzasadniono dobór metod i narzędzi badawczych. Elementem końcowym rozdziału jest charakterystyka próby badawczej ze względu na branżę działania, wielkość zatrudnienia, pochodzenie i typ głównego akcjonariusza, zasięg geograficzny działania oraz złożoność struktury grupy kapitałowej. Rozdział piąty zawiera analizę skali i charakterystyki koopetycji w grupach kapitałowych. Początkowo scharakteryzowano osobno parametry współpracy i konkurencji w grupach kapitałowych. W ramach współpracy przedstawiono poziom jej intensywności, kierunki, obszary, charakter (formalny/nieformalny) oraz inicjatora. Oprócz zwykłej analizy częstości w stosunku do całej próby badawczej zróżnicowano odpowiedzi ze względu na wielkość i złożoność grupy, typ głównego akcjonariusza oraz podstawową branżę działania. Pozwoliło to na pogłębioną analizę współpracy w różnych grupach kapitałowych. Podobny zabieg został wykonany przy analizie konkurencji, w ramach której przeanalizowano intensywność, źródła, kierunek, obszary i zakres. Zderzenie parametrów charakteryzujących współpracę i konkurencję w grupach kapitałowych stanowiło podstawę do wyprowadzenia rodzajów koopetycji wewnątrzorganizacyjnej w grupach kapitałowych. Skala koopetycji w grupach kapitałowych przejawiała się w częstości pojawiania się poszczególnych rodzajów koopetycji, w tym tych wyróżnionych ze względu na intensywność, kierunek oraz liczbę obszarów w łańcuchu wartości obejmujących równoczesną współpracę i konkurencję. Przedstawione w rozdziale wyniki dają wyobrażenie co do intensywności i charakterystyki koopetycji w grupach kapitałowych. Pozwalają odpowiedzieć na pytanie o częstość pojawiania się konkurencji obok współpracy spółek, ale też na pytanie o dominujący rodzaj koopetycji w badanych grupach kapitałowych. W rozdziale szóstym skupiono się na omówieniu wyników badań dotyczących głównych determinant koopetycji w grupach kapitałowych. Wskazane determinanty podzielone zostały na te wynikające z otoczenia, w którym działa grupa kapitałowa, oraz związane z charakterystyką samej grupy. Omówiono rozkłady odpowiedzi na pytanie o znaczenie poszczególnych determinant dla intensywności koopetycji w grupach kapitałowych, aby na końcu przedstawić wyniki analizy czynnikowej jednoznacznie pokazującej wagę określonych determinant dla intensywności koopetycji wewnątrzorganizacyjnej. Ostatni rozdział to omówienie wyników badań dotyczących efektów koopetycji wewnątrzorganizacyjnej. Skupiono się na rozpoznaniu sytuacji finansowej badanych podmiotów, rozumianej jako generowane wyniki ekonomiczne. Dodatkowo rozpoznano wpływ koopetycji na pozycję rynkową zajmowaną przez grupę kapitałową. Analizy związku koopetycji wewnątrzorganizacyjnej z wynikami ekonomicznymi i rynkowymi działania grupy kapitałowej poprzedzono omówieniem pozytywnych i negatywnych efektów koopetycji wskazywanych przez respondentów. Kolejno poprzez wdrożenie analiz statystycznych i ekonometrycznych szukano związku między różnymi rodzajami koopetycji a wynikami ekonomicznymi i rynkowymi całej grupy. Podsumowanie prowadzonych rozważań oraz uzyskanych wyników empirycznych zawarto w zakończeniu książki. Wskazano tam główne wnioski, które płyną z badań, zweryfikowano postawione hipotezy badawcze, ale też zwrócono uwagę na ograniczenia i kierunki dalszych badań. Zakończenie spina całość książki, a jednocześnie jest swego rodzaju furtką prowadzącą do nowych projektów badawczych. Problematyka poruszana w książce ukazuje skomplikowaną naturę relacji łączących spółki w grupie kapitałowej. Jak się okazuje, nie są to tylko relacje współpracy, ale również relacje konkurencji. Zrealizowane badania przyczyniły się do zmniejszenia pojawiającej się luki badawczej dotyczącej rozpoznania równoczesnej współpracy i konkurencji między spółkami w grupie kapitałowej. Jednak złożoność i równocześnie aktualność tematyki koopetycji wewnątrzorganizacyjnej skłania do podejmowania kolejnych badań tego zagadnienia. Mam nadzieję, że książka ta, pokazująca holistycznie zjawisko koopetycji w grupach kapitałowych, będzie przydatną pozycją zarówno dla środowiska naukowego, jak i menedżerów zarządzających tymi podmiotami. Liczę również na to, że przedstawione badania będą stanowiły inspirację do pogłębiania zarówno tematyki funkcjonowania grup kapitałowych, czy w szerszym ujęciu grup przedsiębiorstw, jak i tematyki koopetycji, ze szczególnym uwzględnieniem koopetycji wewnątrzorganizacyjnej.
Wioletta Mierzejewska
Wstęp
ROZDZIAŁ 1
Grupy kapitałowe - pojęcie, rodzaje i znaczenie
1.1. Pojęcie grupy kapitałowej
1.2. Przyczyny tworzenia grup kapitałowych
1.3. Podmioty i powiązania w grupach kapitałowych
1.4. Rodzaje grup kapitałowych
1.5. Znaczenie grup kapitałowych w gospodarce
ROZDZIAŁ 2
Koopetycja w literaturze przedmiotu
2.1. Rodzaje relacji między przedsiębiorstwami
2.2. Pojęcie i cechy koopetycji
2.3. Rodzaje i modele koopetycji
2.4. Poziomy występowania relacji koopetycyjnych
2.5. Determinanty relacji koopetycyjnych
2.6. Korzyści i zagrożenia koopetycji
ROZDZIAŁ 3
Koopetycja w grupach kapitałowych
3.1. Istota i obszary współpracy w grupach kapitałowych
3.2. Istota i obszary konkurencji w grupach kapitałowych
3.3. Kierunki współpracy i konkurencji w grupach kapitałowych
3.4. Istota i modele koopetycji w grupach kapitałowych
3.5. Determinanty koopetycji w grupach kapitałowych
3.6. Efekty koopetycji w grupach kapitałowych
ROZDZIAŁ 4
Założenia metodyczne empirycznych badań koopetycji w grupach kapitałowych
4.1. Cel i zakres badań
4.2. Procedura badawcza
4.3. Metoda i narzędzia badawcze
4.4. Charakterystyka próby badawczej
ROZDZIAŁ 5
Charakterystyka koopetycji w badanych grupach kapitałowych
5.1. Współpraca między spółkami w grupach kapitałowych
5.2. Konkurencja między spółkami w grupach kapitałowych
5.3. Rodzaje koopetycji w grupach kapitałowych
ROZDZIAŁ 6
Determinanty koopetycji w badanych grupach kapitałowych
6.1. Zewnętrzne determinanty koopetycji w grupach kapitałowych
6.2. Wewnętrzne determinanty koopetycji w grupach kapitałowych
6.3. Łączna analiza determinant koopetycji w grupach kapitałowych
ROZDZIAŁ 7
Efekty koopetycji w badanych grupach kapitałowych
7.1. Pozytywne efekty koopetycji w grupach kapitałowych
7.2. Negatywne efekty koopetycji w grupach kapitałowych
7.3. Rodzaje koopetycji a wyniki działania grupy kapitałowej
7.4. Analiza ekonometryczna wpływu koopetycji na wyniki grup kapitałowych
Zakończenie
Aneks
Bibliografia
Spis rysunków
Spis tabel
