e-book do wypożyczenia lub zakupu na stronie:
[[[separator]]]
We współczesnym świecie istnieje potrzeba konkurowania z innymi uczestnikami obrotu gospodarczego na zmieniających się w sposób nieprzewidywalny rynkach. Niezbędne jest również ciągłe rewidowanie planów dotyczących obecności w konkretnych obszarach branżowych i geograficznych.
Same przedsiębiorstwa także ulegają zmianom stosownie do otwierających się przed nimi możliwości, dostosowując wielkość i strukturę posiadanych zasobów do celów uznanych przez nie za uzasadnione w danych warunkach.
Przedsiębiorstwa muszą zatem w sposób lepszy niż kiedykolwiek wcześniej zarządzać informacjami, przekuwając je w wiedzę zarówno unikalną, jak i dostępną dla członków całej organizacji w sposób bezpieczny, nawet w obliczu odejścia z niej ważnych, wręcz kluczowych pracowników lub właścicieli.
Takie przedsiębiorstwa można uznać za nową generację firm, dostosowanych do nieprzewidywalnego i ciągle zmieniającego się otoczenia. Intuicyjnie można je nazwać inteligentnymi. Ale co to właściwie znaczy, czym odznacza się organizacja inteligentna, jakie są jej charakterystyczne cechy? Co decyduje o sukcesie inteligentnych firm? To pytania, na które w literaturze nie znaleziono dotąd odpowiedzi opartych na badaniach organizacji na różnych etapach ich rozwoju.
Dlatego celem przedkładanego czytelnikom opracowania jest wyjaśnienie istoty i wskazanie warunków rozwoju inteligentnych organizacji w przedsiębiorstwach.
Ponadto zamiarem autorów jest opracowanie metodyki identyfikacji inteligentnych organizacji oraz pomiaru ich inteligencji, a także wskazanie dobrych praktyk, wraz z określeniem warunków ich implementacji.
W tym celu postawiono tezę, zgodnie z którą inteligentna organizacja (IO) ma wpływ na rozwój przedsiębiorstw za sprawą tworzenia lub wzmacniania ich przewag konkurencyjnych.
Na potrzeby rozważań sformułowano także następujące pytania badawcze:
1) jak inteligentna organizacja przekłada się na rozwój przedsiębiorstwa, jakie wiążą się z tym korzyści i zagrożenia;
2) jak wykorzystywać silne strony przedsiębiorstwa, aby w sposób inteligentny korzystać ze sposobności gospodarczych pojawiających się w jego otoczeniu;
3) w jaki sposób zarządzać ryzykiem pojawiającym się w otoczeniu przedsiębiorstwa, aby zgodnie z koncepcją inteligentnej organizacji rozwijać wartość przedsiębiorstwa w długim terminie.
Pracę otwiera rozdział autorstwa Hanny Godlewskiej-Majkowskiej i Tomasza Pilewicza dotyczący istoty inteligentnych organizacji, ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorstw. Autorzy, wykorzystując studia literaturowe, rozróżnili inteligencję firmy od inteligentnej organizacji, a także zaproponowali definicję pojęcia inteligentnej organizacji, wraz z określeniem jej fundamentalnych cech.
W rozdziale drugim, napisanym przez Pawła Bartoszczuka, Joannę Żukowską i Dagmarę Kołodziejczyk, zostały przedstawione związki między konkurencyjnością i tworzeniem inteligentnych organizacji. Autorzy ukazali przewagi konkurencyjne wynikające z globalnych trendów społeczno-gospodarczych i postępu w teoriach zarządzania. Zwrócili też uwagę na związane z tym zagrożenia oraz sposoby radzenia sobie z tego typu trudnościami. Pozwoliło im to sformułować rekomendacje do uwzględnienia w pracach nad stworzeniem narzędzia pomiaru poziomu rozwoju inteligentnej organizacji.
W rozdziale trzecim Dariusz Turek dokonał analizy inteligentnych organizacji z punktu widzenia zagrożeń związanych z ich rozwojem. Nieetyczne zachowania, nieprzestrzeganie procedur lub wręcz nadmierne uzależnienie przedsiębiorstwa od negatywnych emocji tkwiących w pracownikach również mogą występować w tego typu organizacjach i powodować ich utrudniony rozwój czy nawet schyłek.
Kolejny rozdział, autorstwa Tomasza Pilewicza, Michała Adamczyka i Michała Trzaskowskiego, stanowi przegląd ujęć teoretycznych i praktycznych w badaniu inteligentnych organizacji. Zawiera także propozycję własnej metody badawczej, zastosowaną na potrzeby badania empirycznego przeprowadzonego wśród 18 przedsiębiorstw wytypowanych do analizy. Były to firmy założone przez studentów, absolwentów lub doktorantów SGH, uczestniczące w konkursie organizowanym przez Szkołę Główną Handlową w Warszawie. Autorzy, bazując na krytycznej analizie literatury oraz wywiadzie swobodnym przeprowadzonym w gronie menedżerów, przedstawili w tej części opracowania wynik pracy całego zespołu w postaci formularza oceny poziomu inteligentnej organizacji w firmach, z uwzględnieniem typu inteligentnych organizacji.
Kontynuacją tych rozważań jest rozdział autorstwa Joanny Karaś, Pawła Kasprowicza, Pawła Strzelczyka i Natalii Giczeli, stanowiący prezentację studiów przypadku firm, które wyróżniły się z grona analizowanych przedsiębiorstw i zostały nagrodzone jako laureaci konkursu organizowanego w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie "Żagle Biznesu", uzyskując co najmniej 75% możliwej do zdobycia punktacji. Materiał ten otwiera opis metody studium przypadku, a zamyka komentarz dotyczący stwierdzonych dobrych praktyk.
W następnym rozdziale, autorstwa Sławomira Soszyńskiego, Tomasza Pilewicza i Mariusza Strojnego, dokonano refleksji na temat dylematów zarządczych, które, nierozwiązane dotąd, mogą hamować rozwój firm.
W związku z konstatacją faktu, że mogą istnieć granice rozwoju IO, w ostatnim rozdziale Tomasz Pilewicz dokonał analizy SWOT, posiłkując się czterema wywiadami przeprowadzonymi wśród doświadczonych partnerów biznesowych SGH (firmy EY reprezentowanej przez Fundację Liderek Biznesu, Microsoft, PwC oraz Santander Bank Polska S.A. wraz z Fundacją Santander Bank Polska S.A. im. Ignacego Jana Paderewskiego). Ta część badań miała na celu zidentyfikowanie mocnych i słabych stron inteligentnych organizacji oraz szans i zagrożeń wynikających ze zmian warunków konkurowania przedsiębiorstw. Szczególnie dużo miejsca autor poświęcił uwarunkowaniom ekonomicznym, demograficznym, społecznym, technologicznym oraz polityczno-administracyjnym. Ponadto zbadał wpływ zmian wewnętrznych oraz typu przywództwa na możliwości uzyskania przewag konkurencyjnych wynikających z rozwoju inteligentnej organizacji.
Do metod i technik badawczych wykorzystanych w niniejszym opracowaniu należy zaliczyć:
- przegląd krajowej i międzynarodowej literatury przedmiotu, w tym artykułów naukowych oraz opracowań o charakterze fachowym;
- badanie materiałów źródłowych w postaci zgłoszeń przedsiębiorstw do konkursu "Żagle Biznesu SGH" 2019 (30 zgłoszeń);
- wywiad bezpośredni z przedstawicielami 18 przedsiębiorstw, które zakwalifikowały się do etapu finałowego konkursu "Żagle Biznesu SGH" 2019 oraz obserwację uczestniczącą zespołu badawczego w przypadku części biorących udział w badaniu przedsiębiorstw;
- ocenę skróconych studiów przypadku opracowanych na podstawie zgłoszeń zakwalifikowanych do finału konkursu przedsiębiorstw oraz wywiadów bezpośrednich przeprowadzonych z ich przedstawicielami przez kapitułę konkursu "Żagle Biznesu SGH" 2019;
- wywiad bezpośredni z przedstawicielami 4 członków Klubu Partnerów SGH, należących do kadry menedżerskiej dużych, międzynarodowych przedsiębiorstw.
Przez pojęcie organizacji autorzy opracowania rozumieją przede wszystkim proces organizowania, tj. celowego działania pozwalającego identyfikować, konfigurować i angażować zasoby przyczyniające się do realizacji celów przedsiębiorstw. Z kolei samo przedsiębiorstwo jest w pracy postrzegane jako podmiot aktywny gospodarczo, konkurujący z innymi podmiotami o nabywców wytwarzanych dóbr lub usług, posiadający zasoby materialne i niematerialne. Celem nadrzędnym tak definiowanego przedsiębiorstwa jest osiąganie i jak najdłuższe utrzymywanie przewagi konkurencyjnej, również za sprawą inteligentnych organizacji, dzięki którym możliwe jest osiąganie zysku z prowadzonej działalności (który może być inwestowany w działalność statutową, jak w przypadku fundacji prowadzących działalność gospodarczą).
Głównym wyróżnikiem przedkładanego czytelnikowi opracowania jest przeprowadzenie badań empirycznych nad inteligentnymi organizacjami w przedsiębiorstwach założonych przez osoby związane z jedną uczelnią ekonomiczną, która posiada najdłuższe w Polsce tradycje w zakresie kształcenia, obejmującego wspólny fundament dydaktyczny, czyli blok przedmiotów podstawowych, niezależnie od wybranego pod koniec pierwszego roku studiów licencjackich kierunku. Obowiązuje on wszystkich nowo przyjętych studentów studiów magisterskich, którzy są już przypisani do danego kierunku studiów. Wyszliśmy z założenia, że przekazywanie tych samych podstaw i wartości w postaci programu nauczania powtarzającego się w wersji podstawowej na studiach licencjackich i magisterskich sprawia, że firmy te zachowują pewne podobieństwo w zakresie posiadanej wyjściowej wiedzy założycieli firm, co pozwala na uzyskanie porównywalności ich zachowań odnośnie zarządzania wiedzą.
Unikatowe jest także włączenie w proces badania i oceny poziomu rozwoju inteligentnych organizacji kadry menedżerskiej z przedsiębiorstw wchodzących w skład Klubu Partnerów SGH, mających duży wpływ na efekty kształcenia w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, a zarazem posiadających wiedzę na temat faktycznych kompetencji absolwentów uczelni. To powoduje pewne ujednolicenie oczekiwań wobec firm oraz porównywalność oceny biorących udział w badaniu przedsiębiorstw.
W każdej z firm zostały przeprowadzone badania terenowe i wywiad kwestionariuszowy pogłębiony. Następnie grupa ekspertów w postaci kapituły konkursu, obejmująca kadrę menedżerską z firm należących do Klubu Partnerów SGH oraz menedżerów zarządzających administracją uczelni, dokonała oceny przedsiębiorstw poddanych badaniom, po czym skomentowała otrzymane wyniki na podstawie skróconych studiów przypadków, uwzględniających zidentyfikowane problemy zarządcze w badanych firmach.
* * *
Zespół redakcyjny pragnie serdecznie podziękować wszystkim, którzy przyczynili się do powstania niniejszej publikacji, w tym przedsiębiorstwom biorącym udział w konkursie "Żagle Biznesu SGH", zespołowi badaczy składającemu się ze studentów, doktorantów oraz kadry naukowo-badawczej SGH, Klubowi Partnerów SGH, a także recenzentom, którzy zadbali o podniesienie poziomu merytorycznego niniejszego opracowania. Szczególne podziękowania redaktorzy składają ING Bankowi Śląskiemu S.A., członkowi Klubu Partnerów SGH - za wsparcie merytoryczne konkursu "Żagle Biznesu" oraz sfinansowanie niniejszej publikacji.
* * *
Kapitułę konkursu tworzyli w 2019 roku: prorektorzy SGH, pełnomocnik Rektora SGH ds. transferu technologii, dyrektorzy administracyjni SGH odpowiedzialni za Klub Przedsiębiorców, Klub Partnerów i Klub Absolwentów SGH oraz członkowie Klubu Partnerów SGH, tj. członkowie zarządów i przedstawiciele dojrzałych, krajowych i międzynarodowych przedsiębiorstw, takich jak: ING Bank Śląski S. A., Microsoft, PwC, Santander Bank Polska S.A. (wraz z Fundacją Santander Bank Polska S.A. im. Ignacego Jana Paderewskiego) oraz TPA Poland. Dodatkowo prace Kapituły wsparli Partnerzy SGH: KPMG, EY (wraz z Fundacją Liderek Biznesu), jak również jednostki uczelniane zaangażowane w organizację konkursu.
Klub Partnerów SGH to wspólna inicjatywa zarówno polskich jak i międzynarodowych przedsiębiorstw oraz władz Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i Pani Rektor Profesor Janiny Jóźwiak założony w 1998 roku. Członkowie klubu realizując swoje strategie biznesowe współpracują z SGH w między innymi w takich obszarach jak: employer branding, rekrutacja, edukacja i nauka. Poprzez realizację wspólnych projektów nieustannie wzmacniają potencjał SGH. W skład klubu wchodzą: Bank Millennium, Bank Pekao S.A., Biuro Informacji Kredytowej, DB Schenker, Deloitte, Ernst & Young, GPW, Grupa LUX MED, ING Bank Śląski S.A., JSW SA, KGHM, KPMG, L'Oreal, Makarony Polskie S.A., Mastercard, McKinsey & Company, Microsoft, P&G, PKO Bank Polski, PwC, PZU, Samsung, Santander Bank Polska S.A., TPA Poland (skład klubu na dzień druku publikacji).
[[[separator]]]
Hanna Godlewska-Majkowska, Tomasz Pilewicz
Wprowadzenie
Hanna Godlewska-Majkowska, Tomasz Pilewicz
O istocie inteligencji organizacji
Joanna Żukowska, Paweł Bartoszczuk, Dagmara Kołodziejczyk
Przewagi konkurencyjne przedsiębiorstw o cechach inteligentnych organizacji
Dariusz Turek
Inteligentna organizacja jako "organizacja makiaweliczna"
Michał Adamczyk, Tomasz Pilewicz, Michał Trzaskowski
Pomiar inteligentnej organizacji w biznesie
Natalia Giczela, Joanna Karaś, Paweł Kasprowicz, Paweł Strzelczyk
Przykłady inteligentnych organizacji w konkursie "Żagle Biznesu SGH" 2019
Sławomir Soszyński, Tomasz Pilewicz, Mariusz Strojny
Dylematy rozwoju inteligentnych organizacji w świetle doświadczeń członków Klubu Partnerów SGH
Tomasz Pilewicz
Mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia inteligentnych organizacji
Hanna Godlewska-Majkowska, Tomasz Pilewicz
Zakończenie
Bibliografia
Spis rysunków
Spis tabel
Aneks
Opis
e-book do wypożyczenia lub zakupu na stronie:
Wstęp
We współczesnym świecie istnieje potrzeba konkurowania z innymi uczestnikami obrotu gospodarczego na zmieniających się w sposób nieprzewidywalny rynkach. Niezbędne jest również ciągłe rewidowanie planów dotyczących obecności w konkretnych obszarach branżowych i geograficznych.
Same przedsiębiorstwa także ulegają zmianom stosownie do otwierających się przed nimi możliwości, dostosowując wielkość i strukturę posiadanych zasobów do celów uznanych przez nie za uzasadnione w danych warunkach.
Przedsiębiorstwa muszą zatem w sposób lepszy niż kiedykolwiek wcześniej zarządzać informacjami, przekuwając je w wiedzę zarówno unikalną, jak i dostępną dla członków całej organizacji w sposób bezpieczny, nawet w obliczu odejścia z niej ważnych, wręcz kluczowych pracowników lub właścicieli.
Takie przedsiębiorstwa można uznać za nową generację firm, dostosowanych do nieprzewidywalnego i ciągle zmieniającego się otoczenia. Intuicyjnie można je nazwać inteligentnymi. Ale co to właściwie znaczy, czym odznacza się organizacja inteligentna, jakie są jej charakterystyczne cechy? Co decyduje o sukcesie inteligentnych firm? To pytania, na które w literaturze nie znaleziono dotąd odpowiedzi opartych na badaniach organizacji na różnych etapach ich rozwoju.
Dlatego celem przedkładanego czytelnikom opracowania jest wyjaśnienie istoty i wskazanie warunków rozwoju inteligentnych organizacji w przedsiębiorstwach.
Ponadto zamiarem autorów jest opracowanie metodyki identyfikacji inteligentnych organizacji oraz pomiaru ich inteligencji, a także wskazanie dobrych praktyk, wraz z określeniem warunków ich implementacji.
W tym celu postawiono tezę, zgodnie z którą inteligentna organizacja (IO) ma wpływ na rozwój przedsiębiorstw za sprawą tworzenia lub wzmacniania ich przewag konkurencyjnych.
Na potrzeby rozważań sformułowano także następujące pytania badawcze:
1) jak inteligentna organizacja przekłada się na rozwój przedsiębiorstwa, jakie wiążą się z tym korzyści i zagrożenia;
2) jak wykorzystywać silne strony przedsiębiorstwa, aby w sposób inteligentny korzystać ze sposobności gospodarczych pojawiających się w jego otoczeniu;
3) w jaki sposób zarządzać ryzykiem pojawiającym się w otoczeniu przedsiębiorstwa, aby zgodnie z koncepcją inteligentnej organizacji rozwijać wartość przedsiębiorstwa w długim terminie.
Pracę otwiera rozdział autorstwa Hanny Godlewskiej-Majkowskiej i Tomasza Pilewicza dotyczący istoty inteligentnych organizacji, ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorstw. Autorzy, wykorzystując studia literaturowe, rozróżnili inteligencję firmy od inteligentnej organizacji, a także zaproponowali definicję pojęcia inteligentnej organizacji, wraz z określeniem jej fundamentalnych cech.
W rozdziale drugim, napisanym przez Pawła Bartoszczuka, Joannę Żukowską i Dagmarę Kołodziejczyk, zostały przedstawione związki między konkurencyjnością i tworzeniem inteligentnych organizacji. Autorzy ukazali przewagi konkurencyjne wynikające z globalnych trendów społeczno-gospodarczych i postępu w teoriach zarządzania. Zwrócili też uwagę na związane z tym zagrożenia oraz sposoby radzenia sobie z tego typu trudnościami. Pozwoliło im to sformułować rekomendacje do uwzględnienia w pracach nad stworzeniem narzędzia pomiaru poziomu rozwoju inteligentnej organizacji.
W rozdziale trzecim Dariusz Turek dokonał analizy inteligentnych organizacji z punktu widzenia zagrożeń związanych z ich rozwojem. Nieetyczne zachowania, nieprzestrzeganie procedur lub wręcz nadmierne uzależnienie przedsiębiorstwa od negatywnych emocji tkwiących w pracownikach również mogą występować w tego typu organizacjach i powodować ich utrudniony rozwój czy nawet schyłek.
Kolejny rozdział, autorstwa Tomasza Pilewicza, Michała Adamczyka i Michała Trzaskowskiego, stanowi przegląd ujęć teoretycznych i praktycznych w badaniu inteligentnych organizacji. Zawiera także propozycję własnej metody badawczej, zastosowaną na potrzeby badania empirycznego przeprowadzonego wśród 18 przedsiębiorstw wytypowanych do analizy. Były to firmy założone przez studentów, absolwentów lub doktorantów SGH, uczestniczące w konkursie organizowanym przez Szkołę Główną Handlową w Warszawie. Autorzy, bazując na krytycznej analizie literatury oraz wywiadzie swobodnym przeprowadzonym w gronie menedżerów, przedstawili w tej części opracowania wynik pracy całego zespołu w postaci formularza oceny poziomu inteligentnej organizacji w firmach, z uwzględnieniem typu inteligentnych organizacji.
Kontynuacją tych rozważań jest rozdział autorstwa Joanny Karaś, Pawła Kasprowicza, Pawła Strzelczyka i Natalii Giczeli, stanowiący prezentację studiów przypadku firm, które wyróżniły się z grona analizowanych przedsiębiorstw i zostały nagrodzone jako laureaci konkursu organizowanego w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie "Żagle Biznesu", uzyskując co najmniej 75% możliwej do zdobycia punktacji. Materiał ten otwiera opis metody studium przypadku, a zamyka komentarz dotyczący stwierdzonych dobrych praktyk.
W następnym rozdziale, autorstwa Sławomira Soszyńskiego, Tomasza Pilewicza i Mariusza Strojnego, dokonano refleksji na temat dylematów zarządczych, które, nierozwiązane dotąd, mogą hamować rozwój firm.
W związku z konstatacją faktu, że mogą istnieć granice rozwoju IO, w ostatnim rozdziale Tomasz Pilewicz dokonał analizy SWOT, posiłkując się czterema wywiadami przeprowadzonymi wśród doświadczonych partnerów biznesowych SGH (firmy EY reprezentowanej przez Fundację Liderek Biznesu, Microsoft, PwC oraz Santander Bank Polska S.A. wraz z Fundacją Santander Bank Polska S.A. im. Ignacego Jana Paderewskiego). Ta część badań miała na celu zidentyfikowanie mocnych i słabych stron inteligentnych organizacji oraz szans i zagrożeń wynikających ze zmian warunków konkurowania przedsiębiorstw. Szczególnie dużo miejsca autor poświęcił uwarunkowaniom ekonomicznym, demograficznym, społecznym, technologicznym oraz polityczno-administracyjnym. Ponadto zbadał wpływ zmian wewnętrznych oraz typu przywództwa na możliwości uzyskania przewag konkurencyjnych wynikających z rozwoju inteligentnej organizacji.
Do metod i technik badawczych wykorzystanych w niniejszym opracowaniu należy zaliczyć:
- przegląd krajowej i międzynarodowej literatury przedmiotu, w tym artykułów naukowych oraz opracowań o charakterze fachowym;
- badanie materiałów źródłowych w postaci zgłoszeń przedsiębiorstw do konkursu "Żagle Biznesu SGH" 2019 (30 zgłoszeń);
- wywiad bezpośredni z przedstawicielami 18 przedsiębiorstw, które zakwalifikowały się do etapu finałowego konkursu "Żagle Biznesu SGH" 2019 oraz obserwację uczestniczącą zespołu badawczego w przypadku części biorących udział w badaniu przedsiębiorstw;
- ocenę skróconych studiów przypadku opracowanych na podstawie zgłoszeń zakwalifikowanych do finału konkursu przedsiębiorstw oraz wywiadów bezpośrednich przeprowadzonych z ich przedstawicielami przez kapitułę konkursu "Żagle Biznesu SGH" 2019;
- wywiad bezpośredni z przedstawicielami 4 członków Klubu Partnerów SGH, należących do kadry menedżerskiej dużych, międzynarodowych przedsiębiorstw.
Przez pojęcie organizacji autorzy opracowania rozumieją przede wszystkim proces organizowania, tj. celowego działania pozwalającego identyfikować, konfigurować i angażować zasoby przyczyniające się do realizacji celów przedsiębiorstw. Z kolei samo przedsiębiorstwo jest w pracy postrzegane jako podmiot aktywny gospodarczo, konkurujący z innymi podmiotami o nabywców wytwarzanych dóbr lub usług, posiadający zasoby materialne i niematerialne. Celem nadrzędnym tak definiowanego przedsiębiorstwa jest osiąganie i jak najdłuższe utrzymywanie przewagi konkurencyjnej, również za sprawą inteligentnych organizacji, dzięki którym możliwe jest osiąganie zysku z prowadzonej działalności (który może być inwestowany w działalność statutową, jak w przypadku fundacji prowadzących działalność gospodarczą).
Głównym wyróżnikiem przedkładanego czytelnikowi opracowania jest przeprowadzenie badań empirycznych nad inteligentnymi organizacjami w przedsiębiorstwach założonych przez osoby związane z jedną uczelnią ekonomiczną, która posiada najdłuższe w Polsce tradycje w zakresie kształcenia, obejmującego wspólny fundament dydaktyczny, czyli blok przedmiotów podstawowych, niezależnie od wybranego pod koniec pierwszego roku studiów licencjackich kierunku. Obowiązuje on wszystkich nowo przyjętych studentów studiów magisterskich, którzy są już przypisani do danego kierunku studiów. Wyszliśmy z założenia, że przekazywanie tych samych podstaw i wartości w postaci programu nauczania powtarzającego się w wersji podstawowej na studiach licencjackich i magisterskich sprawia, że firmy te zachowują pewne podobieństwo w zakresie posiadanej wyjściowej wiedzy założycieli firm, co pozwala na uzyskanie porównywalności ich zachowań odnośnie zarządzania wiedzą.
Unikatowe jest także włączenie w proces badania i oceny poziomu rozwoju inteligentnych organizacji kadry menedżerskiej z przedsiębiorstw wchodzących w skład Klubu Partnerów SGH, mających duży wpływ na efekty kształcenia w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, a zarazem posiadających wiedzę na temat faktycznych kompetencji absolwentów uczelni. To powoduje pewne ujednolicenie oczekiwań wobec firm oraz porównywalność oceny biorących udział w badaniu przedsiębiorstw.
W każdej z firm zostały przeprowadzone badania terenowe i wywiad kwestionariuszowy pogłębiony. Następnie grupa ekspertów w postaci kapituły konkursu, obejmująca kadrę menedżerską z firm należących do Klubu Partnerów SGH oraz menedżerów zarządzających administracją uczelni, dokonała oceny przedsiębiorstw poddanych badaniom, po czym skomentowała otrzymane wyniki na podstawie skróconych studiów przypadków, uwzględniających zidentyfikowane problemy zarządcze w badanych firmach.
* * *
Zespół redakcyjny pragnie serdecznie podziękować wszystkim, którzy przyczynili się do powstania niniejszej publikacji, w tym przedsiębiorstwom biorącym udział w konkursie "Żagle Biznesu SGH", zespołowi badaczy składającemu się ze studentów, doktorantów oraz kadry naukowo-badawczej SGH, Klubowi Partnerów SGH, a także recenzentom, którzy zadbali o podniesienie poziomu merytorycznego niniejszego opracowania. Szczególne podziękowania redaktorzy składają ING Bankowi Śląskiemu S.A., członkowi Klubu Partnerów SGH - za wsparcie merytoryczne konkursu "Żagle Biznesu" oraz sfinansowanie niniejszej publikacji.
* * *
Kapitułę konkursu tworzyli w 2019 roku: prorektorzy SGH, pełnomocnik Rektora SGH ds. transferu technologii, dyrektorzy administracyjni SGH odpowiedzialni za Klub Przedsiębiorców, Klub Partnerów i Klub Absolwentów SGH oraz członkowie Klubu Partnerów SGH, tj. członkowie zarządów i przedstawiciele dojrzałych, krajowych i międzynarodowych przedsiębiorstw, takich jak: ING Bank Śląski S. A., Microsoft, PwC, Santander Bank Polska S.A. (wraz z Fundacją Santander Bank Polska S.A. im. Ignacego Jana Paderewskiego) oraz TPA Poland. Dodatkowo prace Kapituły wsparli Partnerzy SGH: KPMG, EY (wraz z Fundacją Liderek Biznesu), jak również jednostki uczelniane zaangażowane w organizację konkursu.
Klub Partnerów SGH to wspólna inicjatywa zarówno polskich jak i międzynarodowych przedsiębiorstw oraz władz Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i Pani Rektor Profesor Janiny Jóźwiak założony w 1998 roku. Członkowie klubu realizując swoje strategie biznesowe współpracują z SGH w między innymi w takich obszarach jak: employer branding, rekrutacja, edukacja i nauka. Poprzez realizację wspólnych projektów nieustannie wzmacniają potencjał SGH. W skład klubu wchodzą: Bank Millennium, Bank Pekao S.A., Biuro Informacji Kredytowej, DB Schenker, Deloitte, Ernst & Young, GPW, Grupa LUX MED, ING Bank Śląski S.A., JSW SA, KGHM, KPMG, L'Oreal, Makarony Polskie S.A., Mastercard, McKinsey & Company, Microsoft, P&G, PKO Bank Polski, PwC, PZU, Samsung, Santander Bank Polska S.A., TPA Poland (skład klubu na dzień druku publikacji).
Spis treści
Hanna Godlewska-Majkowska, Tomasz Pilewicz
Wprowadzenie
Hanna Godlewska-Majkowska, Tomasz Pilewicz
O istocie inteligencji organizacji
Joanna Żukowska, Paweł Bartoszczuk, Dagmara Kołodziejczyk
Przewagi konkurencyjne przedsiębiorstw o cechach inteligentnych organizacji
Dariusz Turek
Inteligentna organizacja jako "organizacja makiaweliczna"
Michał Adamczyk, Tomasz Pilewicz, Michał Trzaskowski
Pomiar inteligentnej organizacji w biznesie
Natalia Giczela, Joanna Karaś, Paweł Kasprowicz, Paweł Strzelczyk
Przykłady inteligentnych organizacji w konkursie "Żagle Biznesu SGH" 2019
Sławomir Soszyński, Tomasz Pilewicz, Mariusz Strojny
Dylematy rozwoju inteligentnych organizacji w świetle doświadczeń członków Klubu Partnerów SGH
Tomasz Pilewicz
Mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia inteligentnych organizacji
Hanna Godlewska-Majkowska, Tomasz Pilewicz
Zakończenie
Bibliografia
Spis rysunków
Spis tabel
Aneks
Opinie
e-book do wypożyczenia lub zakupu na stronie:
We współczesnym świecie istnieje potrzeba konkurowania z innymi uczestnikami obrotu gospodarczego na zmieniających się w sposób nieprzewidywalny rynkach. Niezbędne jest również ciągłe rewidowanie planów dotyczących obecności w konkretnych obszarach branżowych i geograficznych.
Same przedsiębiorstwa także ulegają zmianom stosownie do otwierających się przed nimi możliwości, dostosowując wielkość i strukturę posiadanych zasobów do celów uznanych przez nie za uzasadnione w danych warunkach.
Przedsiębiorstwa muszą zatem w sposób lepszy niż kiedykolwiek wcześniej zarządzać informacjami, przekuwając je w wiedzę zarówno unikalną, jak i dostępną dla członków całej organizacji w sposób bezpieczny, nawet w obliczu odejścia z niej ważnych, wręcz kluczowych pracowników lub właścicieli.
Takie przedsiębiorstwa można uznać za nową generację firm, dostosowanych do nieprzewidywalnego i ciągle zmieniającego się otoczenia. Intuicyjnie można je nazwać inteligentnymi. Ale co to właściwie znaczy, czym odznacza się organizacja inteligentna, jakie są jej charakterystyczne cechy? Co decyduje o sukcesie inteligentnych firm? To pytania, na które w literaturze nie znaleziono dotąd odpowiedzi opartych na badaniach organizacji na różnych etapach ich rozwoju.
Dlatego celem przedkładanego czytelnikom opracowania jest wyjaśnienie istoty i wskazanie warunków rozwoju inteligentnych organizacji w przedsiębiorstwach.
Ponadto zamiarem autorów jest opracowanie metodyki identyfikacji inteligentnych organizacji oraz pomiaru ich inteligencji, a także wskazanie dobrych praktyk, wraz z określeniem warunków ich implementacji.
W tym celu postawiono tezę, zgodnie z którą inteligentna organizacja (IO) ma wpływ na rozwój przedsiębiorstw za sprawą tworzenia lub wzmacniania ich przewag konkurencyjnych.
Na potrzeby rozważań sformułowano także następujące pytania badawcze:
1) jak inteligentna organizacja przekłada się na rozwój przedsiębiorstwa, jakie wiążą się z tym korzyści i zagrożenia;
2) jak wykorzystywać silne strony przedsiębiorstwa, aby w sposób inteligentny korzystać ze sposobności gospodarczych pojawiających się w jego otoczeniu;
3) w jaki sposób zarządzać ryzykiem pojawiającym się w otoczeniu przedsiębiorstwa, aby zgodnie z koncepcją inteligentnej organizacji rozwijać wartość przedsiębiorstwa w długim terminie.
Pracę otwiera rozdział autorstwa Hanny Godlewskiej-Majkowskiej i Tomasza Pilewicza dotyczący istoty inteligentnych organizacji, ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorstw. Autorzy, wykorzystując studia literaturowe, rozróżnili inteligencję firmy od inteligentnej organizacji, a także zaproponowali definicję pojęcia inteligentnej organizacji, wraz z określeniem jej fundamentalnych cech.
W rozdziale drugim, napisanym przez Pawła Bartoszczuka, Joannę Żukowską i Dagmarę Kołodziejczyk, zostały przedstawione związki między konkurencyjnością i tworzeniem inteligentnych organizacji. Autorzy ukazali przewagi konkurencyjne wynikające z globalnych trendów społeczno-gospodarczych i postępu w teoriach zarządzania. Zwrócili też uwagę na związane z tym zagrożenia oraz sposoby radzenia sobie z tego typu trudnościami. Pozwoliło im to sformułować rekomendacje do uwzględnienia w pracach nad stworzeniem narzędzia pomiaru poziomu rozwoju inteligentnej organizacji.
W rozdziale trzecim Dariusz Turek dokonał analizy inteligentnych organizacji z punktu widzenia zagrożeń związanych z ich rozwojem. Nieetyczne zachowania, nieprzestrzeganie procedur lub wręcz nadmierne uzależnienie przedsiębiorstwa od negatywnych emocji tkwiących w pracownikach również mogą występować w tego typu organizacjach i powodować ich utrudniony rozwój czy nawet schyłek.
Kolejny rozdział, autorstwa Tomasza Pilewicza, Michała Adamczyka i Michała Trzaskowskiego, stanowi przegląd ujęć teoretycznych i praktycznych w badaniu inteligentnych organizacji. Zawiera także propozycję własnej metody badawczej, zastosowaną na potrzeby badania empirycznego przeprowadzonego wśród 18 przedsiębiorstw wytypowanych do analizy. Były to firmy założone przez studentów, absolwentów lub doktorantów SGH, uczestniczące w konkursie organizowanym przez Szkołę Główną Handlową w Warszawie. Autorzy, bazując na krytycznej analizie literatury oraz wywiadzie swobodnym przeprowadzonym w gronie menedżerów, przedstawili w tej części opracowania wynik pracy całego zespołu w postaci formularza oceny poziomu inteligentnej organizacji w firmach, z uwzględnieniem typu inteligentnych organizacji.
Kontynuacją tych rozważań jest rozdział autorstwa Joanny Karaś, Pawła Kasprowicza, Pawła Strzelczyka i Natalii Giczeli, stanowiący prezentację studiów przypadku firm, które wyróżniły się z grona analizowanych przedsiębiorstw i zostały nagrodzone jako laureaci konkursu organizowanego w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie "Żagle Biznesu", uzyskując co najmniej 75% możliwej do zdobycia punktacji. Materiał ten otwiera opis metody studium przypadku, a zamyka komentarz dotyczący stwierdzonych dobrych praktyk.
W następnym rozdziale, autorstwa Sławomira Soszyńskiego, Tomasza Pilewicza i Mariusza Strojnego, dokonano refleksji na temat dylematów zarządczych, które, nierozwiązane dotąd, mogą hamować rozwój firm.
W związku z konstatacją faktu, że mogą istnieć granice rozwoju IO, w ostatnim rozdziale Tomasz Pilewicz dokonał analizy SWOT, posiłkując się czterema wywiadami przeprowadzonymi wśród doświadczonych partnerów biznesowych SGH (firmy EY reprezentowanej przez Fundację Liderek Biznesu, Microsoft, PwC oraz Santander Bank Polska S.A. wraz z Fundacją Santander Bank Polska S.A. im. Ignacego Jana Paderewskiego). Ta część badań miała na celu zidentyfikowanie mocnych i słabych stron inteligentnych organizacji oraz szans i zagrożeń wynikających ze zmian warunków konkurowania przedsiębiorstw. Szczególnie dużo miejsca autor poświęcił uwarunkowaniom ekonomicznym, demograficznym, społecznym, technologicznym oraz polityczno-administracyjnym. Ponadto zbadał wpływ zmian wewnętrznych oraz typu przywództwa na możliwości uzyskania przewag konkurencyjnych wynikających z rozwoju inteligentnej organizacji.
Do metod i technik badawczych wykorzystanych w niniejszym opracowaniu należy zaliczyć:
- przegląd krajowej i międzynarodowej literatury przedmiotu, w tym artykułów naukowych oraz opracowań o charakterze fachowym;
- badanie materiałów źródłowych w postaci zgłoszeń przedsiębiorstw do konkursu "Żagle Biznesu SGH" 2019 (30 zgłoszeń);
- wywiad bezpośredni z przedstawicielami 18 przedsiębiorstw, które zakwalifikowały się do etapu finałowego konkursu "Żagle Biznesu SGH" 2019 oraz obserwację uczestniczącą zespołu badawczego w przypadku części biorących udział w badaniu przedsiębiorstw;
- ocenę skróconych studiów przypadku opracowanych na podstawie zgłoszeń zakwalifikowanych do finału konkursu przedsiębiorstw oraz wywiadów bezpośrednich przeprowadzonych z ich przedstawicielami przez kapitułę konkursu "Żagle Biznesu SGH" 2019;
- wywiad bezpośredni z przedstawicielami 4 członków Klubu Partnerów SGH, należących do kadry menedżerskiej dużych, międzynarodowych przedsiębiorstw.
Przez pojęcie organizacji autorzy opracowania rozumieją przede wszystkim proces organizowania, tj. celowego działania pozwalającego identyfikować, konfigurować i angażować zasoby przyczyniające się do realizacji celów przedsiębiorstw. Z kolei samo przedsiębiorstwo jest w pracy postrzegane jako podmiot aktywny gospodarczo, konkurujący z innymi podmiotami o nabywców wytwarzanych dóbr lub usług, posiadający zasoby materialne i niematerialne. Celem nadrzędnym tak definiowanego przedsiębiorstwa jest osiąganie i jak najdłuższe utrzymywanie przewagi konkurencyjnej, również za sprawą inteligentnych organizacji, dzięki którym możliwe jest osiąganie zysku z prowadzonej działalności (który może być inwestowany w działalność statutową, jak w przypadku fundacji prowadzących działalność gospodarczą).
Głównym wyróżnikiem przedkładanego czytelnikowi opracowania jest przeprowadzenie badań empirycznych nad inteligentnymi organizacjami w przedsiębiorstwach założonych przez osoby związane z jedną uczelnią ekonomiczną, która posiada najdłuższe w Polsce tradycje w zakresie kształcenia, obejmującego wspólny fundament dydaktyczny, czyli blok przedmiotów podstawowych, niezależnie od wybranego pod koniec pierwszego roku studiów licencjackich kierunku. Obowiązuje on wszystkich nowo przyjętych studentów studiów magisterskich, którzy są już przypisani do danego kierunku studiów. Wyszliśmy z założenia, że przekazywanie tych samych podstaw i wartości w postaci programu nauczania powtarzającego się w wersji podstawowej na studiach licencjackich i magisterskich sprawia, że firmy te zachowują pewne podobieństwo w zakresie posiadanej wyjściowej wiedzy założycieli firm, co pozwala na uzyskanie porównywalności ich zachowań odnośnie zarządzania wiedzą.
Unikatowe jest także włączenie w proces badania i oceny poziomu rozwoju inteligentnych organizacji kadry menedżerskiej z przedsiębiorstw wchodzących w skład Klubu Partnerów SGH, mających duży wpływ na efekty kształcenia w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, a zarazem posiadających wiedzę na temat faktycznych kompetencji absolwentów uczelni. To powoduje pewne ujednolicenie oczekiwań wobec firm oraz porównywalność oceny biorących udział w badaniu przedsiębiorstw.
W każdej z firm zostały przeprowadzone badania terenowe i wywiad kwestionariuszowy pogłębiony. Następnie grupa ekspertów w postaci kapituły konkursu, obejmująca kadrę menedżerską z firm należących do Klubu Partnerów SGH oraz menedżerów zarządzających administracją uczelni, dokonała oceny przedsiębiorstw poddanych badaniom, po czym skomentowała otrzymane wyniki na podstawie skróconych studiów przypadków, uwzględniających zidentyfikowane problemy zarządcze w badanych firmach.
* * *
Zespół redakcyjny pragnie serdecznie podziękować wszystkim, którzy przyczynili się do powstania niniejszej publikacji, w tym przedsiębiorstwom biorącym udział w konkursie "Żagle Biznesu SGH", zespołowi badaczy składającemu się ze studentów, doktorantów oraz kadry naukowo-badawczej SGH, Klubowi Partnerów SGH, a także recenzentom, którzy zadbali o podniesienie poziomu merytorycznego niniejszego opracowania. Szczególne podziękowania redaktorzy składają ING Bankowi Śląskiemu S.A., członkowi Klubu Partnerów SGH - za wsparcie merytoryczne konkursu "Żagle Biznesu" oraz sfinansowanie niniejszej publikacji.
* * *
Kapitułę konkursu tworzyli w 2019 roku: prorektorzy SGH, pełnomocnik Rektora SGH ds. transferu technologii, dyrektorzy administracyjni SGH odpowiedzialni za Klub Przedsiębiorców, Klub Partnerów i Klub Absolwentów SGH oraz członkowie Klubu Partnerów SGH, tj. członkowie zarządów i przedstawiciele dojrzałych, krajowych i międzynarodowych przedsiębiorstw, takich jak: ING Bank Śląski S. A., Microsoft, PwC, Santander Bank Polska S.A. (wraz z Fundacją Santander Bank Polska S.A. im. Ignacego Jana Paderewskiego) oraz TPA Poland. Dodatkowo prace Kapituły wsparli Partnerzy SGH: KPMG, EY (wraz z Fundacją Liderek Biznesu), jak również jednostki uczelniane zaangażowane w organizację konkursu.
Klub Partnerów SGH to wspólna inicjatywa zarówno polskich jak i międzynarodowych przedsiębiorstw oraz władz Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i Pani Rektor Profesor Janiny Jóźwiak założony w 1998 roku. Członkowie klubu realizując swoje strategie biznesowe współpracują z SGH w między innymi w takich obszarach jak: employer branding, rekrutacja, edukacja i nauka. Poprzez realizację wspólnych projektów nieustannie wzmacniają potencjał SGH. W skład klubu wchodzą: Bank Millennium, Bank Pekao S.A., Biuro Informacji Kredytowej, DB Schenker, Deloitte, Ernst & Young, GPW, Grupa LUX MED, ING Bank Śląski S.A., JSW SA, KGHM, KPMG, L'Oreal, Makarony Polskie S.A., Mastercard, McKinsey & Company, Microsoft, P&G, PKO Bank Polski, PwC, PZU, Samsung, Santander Bank Polska S.A., TPA Poland (skład klubu na dzień druku publikacji).
Hanna Godlewska-Majkowska, Tomasz Pilewicz
Wprowadzenie
Hanna Godlewska-Majkowska, Tomasz Pilewicz
O istocie inteligencji organizacji
Joanna Żukowska, Paweł Bartoszczuk, Dagmara Kołodziejczyk
Przewagi konkurencyjne przedsiębiorstw o cechach inteligentnych organizacji
Dariusz Turek
Inteligentna organizacja jako "organizacja makiaweliczna"
Michał Adamczyk, Tomasz Pilewicz, Michał Trzaskowski
Pomiar inteligentnej organizacji w biznesie
Natalia Giczela, Joanna Karaś, Paweł Kasprowicz, Paweł Strzelczyk
Przykłady inteligentnych organizacji w konkursie "Żagle Biznesu SGH" 2019
Sławomir Soszyński, Tomasz Pilewicz, Mariusz Strojny
Dylematy rozwoju inteligentnych organizacji w świetle doświadczeń członków Klubu Partnerów SGH
Tomasz Pilewicz
Mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia inteligentnych organizacji
Hanna Godlewska-Majkowska, Tomasz Pilewicz
Zakończenie
Bibliografia
Spis rysunków
Spis tabel
Aneks
